'Rechtszaak tegen Catalaanse leiders is aanslag op de Spaanse democratie'

“Het is een politiek proces”, vindt oud-opperrechter Pallin. Deze maand komen de initiators van het Catalaanse referendum voor de rechter. Hun familie heeft het moeilijk: "Het is heel heftig. Mijn man zit al 15 maanden in voorarrest."

Txell Bonet is de vrouw van de leider van de grote burgerbeweging Òmnium Cultural Jordi Cuixart. Ze vertelt onderweg naar de gevangenis hoe zwaar het voor haar en haar gezin is. Haar man zit daar sinds oktober 2017 vast in afwachting van zijn proces. Hun zoon was 6 maanden toen Cuixart werd opgesloten. "Die 15 maanden krijgen we nooit meer terug", vertelt ze.

Blanca Bragulat is de vrouw van politicus Jordi Turrul. Ze zit in de woonkamer van haar huis in Barcelona en wacht op een telefoontje van haar man uit de gevangenis. Jordi Turull werd 10 maanden geleden opgepakt, net voordat hij verkozen kon worden tot de nieuwe premier van Catalonië. "Ik ben altijd een beetje nerveus", vertelt Blanca bezorgd. "Je denkt: in welke stemming zal hij zijn, zal het goed gaan met hem."

Rechtsgeleerden: rechtszaak een farce

Cuixart en Turrul krijgen bijval uit onverwachte hoek. José Antonio Martín Pallín is oud-opperrechter van het Spaanse hooggerechtshof in Madrid en is verbijsterd over de gang van zaken. "Ik ben tegen onafhankelijkheid, maar ik ben er ook tegen dat elke actie voor onafhankelijkheid gecriminaliseerd wordt. Dat gebeurt nu."

Volgens Pallín is de rechtszaak tegen de Catalaanse leiders politiek gemotiveerd en daarmee een brute aanslag op de Spaanse democratie. De oud-opperrechter is niet de enige die er zo over denkt. 120 rechtsgeleerden uit heel de wereld ondertekenden een manifest waarin ze zeggen dat de zaak een farce is. Ze vinden dat de Catalaanse leiders per direct vrijgelaten moeten worden.

Niets met rebellie te maken

Er hangt de Catalaanse leiders tot 25 jaar celstraf boven het hoofd. Volgens rechtsgeleerden staat de uitkomst van de rechtszaak bij voorbaat al vast. De hele gang van zaken verbaast oud-opperrechter Pallín: "Turell was kandidaat-premier van Catalonië. Bij de eerste stemming in het parlement haalde hij geen meerderheid. De tweede stemming zou 2 dagen later zijn, maar vreemd genoeg gooide de onderzoeksrechter hem in de tussentijd in de gevangenis."

Volgens Pallín heeft wat er gebeurd is in Catalonië niets met rebellie te maken. "Het laatste geval van rebellie was de aanval op het parlement op 23 februari 1981. Met mitrailleursalvo's. Een wonder dat er toen geen doden zijn gevallen. Maar dat is iets heel anders dan er nu in Catalonië is gebeurd."

De Catalaanse separatisten staan zich er juist op voor dat ze een vreedzaam protest wilden leiden. "De onderzoeksrechter zegt dat wij de schuld hebben van het politiegeweld omdat wij dat wilden uitlokken. Dat is een juridisch verzinsel. Een heel gevaarlijk spel," zegt Txell Bonet. Oud-opperrechter Pallín is het daarmee eens. "Het enige geweld kwam door een besluit van de centrale regering. Die vond dat ze geweld moesten gebruiken om het referendum te verhinderen."

'Niet wat je je voorstelt bij een gezin vormen'

Txell Bonet komt de gevangenis uit lopen met haar zoontje op de arm. "Het is altijd heel intens", vertelt ze. "Anderhalf uur waarin je wilt zeggen wat je in 2 weken niet kon zeggen. Het is niet wat je je voorstelt bij een gezin vormen. Maar je moet er het beste van maken."

Ook Blanca Bragulat heeft met haar man gesproken. "Het gaat goed met hem", vertelt ze terwijl ze de telefoon ophangt. "Hij heeft zin om naar Madrid te gaan, dat het proces begint." De eerste zitting van de zaak staat gepland voor 12 februari in het hooggerechtshof in Madrid.