Prikken of niet? Een lastig dilemma

Onze zoon is 3,5 jaar oud, onze dochter is net 2 geworden. Ze vallen dus allebei onder de ‘risicogroepen’ die volgens minister Klink ingeeënt moeten worden tegen de Mexicaanse griep. Binnenkort zal de oproepkaart wel in de bus vallen. Zoals veel zorgverleners eerder sta ook ik dus voor de keus: wel of niet vaccineren?

Mijn eerste gedachte, zoals de meeste mensen denk ik, was: we laten ze inenten, zo beschermen we ze optimaal. Tegelijkertijd: waarom zou ik twee gezonde kinderen laten vaccineren tegen iets dat tot nu toe toch het meeste weg heeft van een gewone seizoensgriep? Misschien is het irrationeel dat ik dit denk, maar toch...Als ik hun vaccinatieboekje van het RIVM erbij pak hebben ze in hun korte leven al een hele rits prikken achter de rug. DKTP (vier keer), Hib (vier keer), Pneumococcen (vier keer), de BMR (1 keer) en Meningcocokken C (1 keer). Ik denk wel eens: tot hoever gaat het beschermen, waar ligt de grens?

Nederland heeft tegen de Mexicaanse griep twee vaccins besteld. Het gaat om Pandemrix van de farmaceut GlacoSmithKline (GSK) en Focetria van Novartis. Op grieppandemie.nl, de nationale site van de overheid over de griep, vertelt een mevrouw mij (waarop niet gewoon op schrift?!) summier dat je van de prik de eerste dag wat pijn of een kleine zwelling op de plaats van de prik kan voelen. Ja…en verder?

Omdat beide medicijnen zijn toegelaten tot de Europese markt door het Europees Geneesmiddelenbureau EMEA, surf ik naar emea.europa.eu. Op hun site is in het Engels wél informatie te vinden over de twee vaccins. Zo lees ik in beide bijsluiters over bijwerkingen die weinig tot erg weinig voorkomen: ‘Huidproblemen zoals netelroos, allergische reacties die tot een shock kunnen leiden en neurologische aandoeningen zoals neuritis (acuut optredende, heftige draaiduizeligheid, waarbij patiënten zich ernstig ziek voelen wekenlang) en het Guillain Barré syndroom (een spierziekte die tot ernstige verlammingen en/of de dood kan leiden).’ Niet echt fijn. Maargoed, om dit in een kader te plaatsen: kinderparacetamol (100 mg) kan in zeldzame gevallen ook leiden tot overgevoeligheidsreacties zoals netelroos en koorts. Toch: geen neurologische aandoeningen. En minder dan 1 op de 10.000 als ‘zeer zeldzaam’ betitelen, zoals ik verderop in de bijsluiter lees, vind ik wel wat optimistisch. Zeer zeldzaam is eerder 1 op de miljoen zou ik zeggen.

Trouwens, de World Health Organisation (WHO) steekt zijn hand evenmin in het vuur wat betreft vaccinatie bij kinderen onder de tien jaar. De vaccins voor volwassenen en kinderen boven de tien jaar zijn veilig, verklaart de organisatie. Maar voor vaccingebruik bij kinderen onder de tien jaar is toch echt onderzoek nodig.

Ik sta dus niet alleen in mijn zoektocht. Ook huisarts Jannes Koetsier (die een kort geding aanspande tegen de overheid om meer informatie over de vaccins los te krijgen), clubs als prikmijmaarlek.nl en despuitblijfteruit.nl zijn nogal kritisch over de vaccinatie tegen het Nieuwe Influenza A, zoals de Mexicaanse griep ondertussen heet. Massahysterie? Ze wijzen op het mogelijke gevaar van twee hulpstoffen die in de vaccins zitten: het conserveringsmiddel thiomersal (een kwikverbinding) en de stof squaleen, dat het immuunsysteem moet activeren het vaccine goed op te nemen.

Het klopt inderdaad dat de gewone vaccins die in Nederland gebruikt worden voor de jaarlijkse griepprik en trouwens ook voor kinderen via het Rijksvaccinatieprogramma sinds 2004 geen thiomersal meer bevatten. De reden om Thiomersal uit vaccins te weren is volgens het ministerie voor Volksgezondheid “om het lichaam niet onnodig (meer) met kwik te belasten.” . Squaleen is eveneens niet goedgekeurd door de Food and Drug Administration (FDA) in de VS. Er gaan geruchten dat de squaleen in het anthrax vaccin verantwoordelijk was voor het Golfoorlog syndroom en andere ziektes die Amerikaanse soldaten hebben opgelopen.

Tot de meest opvallende tegenstanders van de huidige H1N1-vaccin behoort de Poolse minister van Volksgezondheid (en voormalig huisarts) Ewa Kopacz. Haar toespraak over het waarom van haar weigering de vaccins in te slaan voor de Polen is op YouTube inmiddels 15.000 keer bekeken. De minister vindt het met name problematisch dat de famaceutische bedrijven geen verantwoordelijkheid willen nemen voor mogelijke bijwerkingen en dit juridisch afdekken. Al kan ik de farmaceuten hierin ook begrijpen: een product dat niet getest is, daar wil je natuurlijk geen verantwoordelijkheid voor dragen. Maar wil je het dan wel op de markt brengen, denk ik dan?

De al eerder genoemde WHO waarschuwt trouwens zelf ook voor mogelijk ernstige bijwerkingen van het vaccin tegen de Mexicaanse griep, omdat het vaccin snel ontwikkeld is en nog niet getest op grote groepen mensen. De veiligheid van de hierboven genoemde hulpstoffen, in combinatie met een nieuw virus, durven zij niet te garanderen. Pas eind december dit jaar worden de eerste testresultaten bekend, verwacht de WHO. Maar dan zijn veel Europese landen, waaronder Nederland, al begonnen met vaccineren.

Dus stel: ik geef het vaccin niet aan mijn zoon en dochter, wat voor risico lopen zij dan? De kans op besmetting met het virus is natuurlijk groot. De Mexicaanse griep is tot nu toe betrekkelijk mild verlopen, maar er zijn wel veel kinderen op de intensive care beland, iets wat bij een normale griep niet snel gebeurd. Er zijn in Nederland zeventien mensen overleden als gevolg van het virus, waaronder een 2,5 jarig jongetje (die al een andere aandoening had), een 3-jarig meisje en twee tieners. Het zal net jouw kind zijn.

Volgens mij is de essentie van het dilemma: is de gezondheidsschade -en het risico op overlijden- bij de Mexicaanse griep groter dan het risico op bijwerkingen bij de vaccinatie van mijn kind(eren)?

Mijn zoektocht naar informatie heeft veel opgeleverd, maar ook veel verwarring gezaaid. Dat is dan ook vooral hetgeen ik minister Klink verwijt: geef voldoende goede informatie op sites zoals grieppandemie.nl en rivm.nl. Die informatie ontbreekt vooralsnog. En dan is het niet vreemd dat er een ‘angstgolf’ door Nederland trekt en sites zoals prikmijmaarlek.nl en despuitblijfteruit.nl ontstaan.

Wat gaat u doen?