Poolse Nederlanders helpen families in overstromingsgebieden: 'Huizen zijn weggespoeld, ze hebben niets meer'

Drinkwater, voer voor huisdieren, kleding: alles dat in bussen past, gaat de komende dagen vanuit Nederland mee naar Polen. Maar dat kan alleen als de wegen begaanbaar zijn en de familie weer bereikbaar is, zegt de Poolse Asja Latos uit Den Haag.

Sinds afgelopen weekend zorgden zware regenbuien voor wateroverlast in Oostenrijk, Slowakije, Roemenië, Tsjechië en Polen. De rivieren in Midden- en Oost-Europa konden de hoeveelheid regen niet aan en traden buiten hun oevers. Ook hielden sommige dammen het water niet meer, wat leidde tot meer overstromingen.

'De schade is enorm'

In de dagen na de grote overstromingen kreeg de Poolse Asja filmpjes en foto's van haar familie uit Polen. Zij wonen in het zwaar getroffen Lądek Zdrój waar op dit moment geen stroom meer is vanwege waterschade. Via de brandweerkazerne, waar haar broers werken, kan er af en toe contact worden gemaakt. "Zo konden ze aan mij doorgeven dat het goed ging, daardoor ben ik nu een beetje gerustgesteld."

"De schade is enorm, het dorp naast die van mijn moeder is helemaal weggevaagd", vertelt ze. Op de filmpjes is te zien hoe het water soms tot 8 meter hoog staat en aan het balkon van Asja's moeder voorbij raast.

Inzamelacties

Mede doordat zo duidelijk te zien is hoe groot de ramp is, willen Asja en haar man Frank graag naar Polen toe om te helpen. "Ik ben een actie gestart voor extra centjes."

Met het geld dat ze ophalen, hopen ze in Nederland en onderweg naar Polen producten mee te nemen die slachtoffers van de overstromingen goed kunnen gebruiken. "Brood, verse melk voor kinderen, gasflessen om eten op te warmen, bijvoorbeeld", zegt Asja. "Ze zitten maandenlang zonder jas, zonder water en riolering. Die mensen hebben hulp nodig."

Zelfstandig naar Polen

Het stel is niet de enige uit de Poolse gemeenschap in Nederland, die inmiddels zo'n 194.000 mensen telt, die hun familie en andere slachtoffers probeert bij te staan. Ook Jack Bielec en zijn dochter Patrycja hebben plannen om af te reizen naar Polen.

Deze week hebben de twee, samen met een aantal Poolse werknemers van Jacks bouwbedrijf, hard gewerkt aan een inzamelingsactie. "We hadden dit niet verwacht, maar het is heel groot geworden. Vrijdagochtend wil ik richting Polen rijden", vertelt Jack.

Weggespoelde huizen

"Er is behoefte aan alles, de mensen hebben helemaal niets meer", vervolgt Jack. "Ze zijn weggerend voor hun leven, ze hebben alleen nog de kleding die ze toen droegen. Meer niet."

Toen Jack samen met zijn dochter de inzameling begon, hadden ze geen idee dat ze vijf à zes bussen nodig zouden hebben om alle spullen te vervoeren. Ze zijn erg tevreden met de opkomst. En die hulp is hard nodig, ziet hij. "Complete huizen zijn weggespoeld."

'Tranen in mijn ogen'

Volgens persvoorlichter Nicole van Batenburg van het Rode Kruis gaan dit soort overstromingen steeds vaker voorkomen. "Ook binnen Europa zien we dat er nu gigantische overstromingen zijn, die ook langer aanhouden." Het is iets van de laatste jaren, vertelt ze. "Niet alleen overstromingen, maar bijvoorbeeld ook extreme hitte."

Volgens Jack is er op dit moment nog niet genoeg aandacht voor de situatie. De ernst van de overstromingen wordt niet duidelijk gemaakt, vindt hij. "Als ik de beelden zie, dan heb ik tranen in mijn ogen. Alles is volledig weggespoeld. Sommige golven waren 15 meter. Dan staat alles onder water en kan je niets meer doen."

'Het nieuwe normaal'

We moeten ons beter gaan voorbereiden op dit soort weersomstandigheden, meent Van Batenburg. "Dit wordt echt het nieuwe normaal. Ook in Nederland is die kans op overstromingen groot." Uit onderzoek van het Rode Kruis blijkt dat 7 op de 10 Nederlanders amper voorbereid zijn op een overstroming.

"Mensen denken dat het bij ons niet gebeurt. Het is een ver-van-ons-bedshow, maar ook hier in Nederland kan het gebeuren." In extreme situaties kan een noodpakket goed van pas komen, maar het is iets dat nog te weinig mensen in huis hebben, vertelt ze. "Minder dan 1 op de 4 Nederlanders heeft een noodpakket in huis. Mensen zijn er gewoon niet mee bezig."

'We zijn al te laat'

De organisatie adviseert mensen die willen helpen om geld te doneren. Zelfstandig afreizen naar Polen en andere landen die zijn getroffen, kan juist door de schade een hele opgave worden.

Maar Jack wil daar op dit moment niets over horen. "Ik kan wel geld geven, maar wat kunnen die mensen nu kopen", reageert hij. "Ik wil spullen hebben en mensen direct helpen. Als ik doneer duurt het zo lang voordat mensen hulp krijgen. Mensen hebben nu hulp nodig, we zijn nu eigenlijk al te laat."