"Wanneer je een verdacht pakketje ziet, bel dan zo snel mogelijk 911," luidt het advies van de politiechef in de Amerikaanse stad Austin, Texas. Al een maand lang wordt de stad geteisterd door een serie bombrieven, die al twee mensen het leven kostte. Dat gebeurde eerder: het lijkt haast alsof de dader in Austin werd geïnspireerd door de beruchte Unabomber, zoals de misdadiger Theodor (Ted) Kaczynski ook wel wordt genoemd.
Het was de grootste achtervolging in de FBI-geschiedenis ooit. Zeventien jaar lang werd de Unabomber gezocht voor zestien aanslagen waarvan de eerste plaatsvond in 1978 en de laatste in 1995. Er vielen drie doden en meer dan twintig mensen raakten gewond. Willem Post, historicus en Amerikadeskundige, volgde de zaak destijds op de voet en vertelt over de persoon achter de Unabomber. "Kaczynski was een geniale geest. Hij was als kind erg slim en werd al op zijn zestiende toegelaten op Harvard. Hij had een IQ van rond de 170. Dat betekende ook dat hij in klassen kwam waar hij zich niet begrepen voelde en gepest werd door de oudere kinderen."
Unabomber wilde zelfvoorzienend leven
Na zijn opleiding aan Harvard werd Kaczynski op zijn vijfentwintigste universitair docent aan de Universiteit van Berkeley, waar hij na twee jaar alweer ontslag nam. "Daarna verdween hij in de bossen van Montana waar hij een zelfvoorzienend leven wilde leiden. Hij woonde in een hutje en probeerde zijn eigen voedsel te verbouwen. Hij ontwikkelde het idee dat technologische voortuigang het einde betekende van de menselijke vrijheid en hechtte veel waarde aan de natuur om hem heen. Een geliefd stukje land dat moest wijken voor een weg was voor Kaczynski de reden om zijn eerste pakketje met een bom te sturen," zegt Post.
De vijftien aanslagen die daarna volgden, waren onder meer gericht op de luchtvaart en medewerkers van universiteiten, vandaar ook de naam van de Unabomer: University and Airline Bomber. De bommen van Kaczynski werden volgens Post zelf in elkaar geknutseld, wat het voor de FBI ook moeilijk maakte om hem op het spoor te komen. Toch werd hij gepakt in 1996.
Manifest van Ted Kaczynski
Kaczynski werd overmoedig, zegt Post. "Vlak voordat hij werd opgepakt stuurde hij een manifest naar The New York Times waarvan hij eiste dat die werd geplaatst. Als de krant zou weigeren, zou hij doorgaan met zijn aanslagen. Toen het manifest werd gepubliceerd herkende zijn broer, met wie hij in onmin verkeerde, de schrijfstijl van Kaczynski en gaf hem aan bij de FBI, niet veel later werd hij opgepakt in zijn hutje." Inmiddels zit de bommenmaker al vele jaren achter tralies. Toch is zijn verhaal nog lang niet vergeten. Post: "Het verhaal achter de Unabomber is voer voor vele documentaires en series. Op Netflix is de serie Manhunt: Unabomber te zien. Zijn hutje staat in een museum in Washington en is een ware attractie."
Zou de dader in Austin geinspireerd kunnen zijn door de aanslagen van Kaczynski? Post sluit het niet uit: "Het is over het algemeen bekend dat misdadigers zich graag laten inspireren door het verleden."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.