Ouderenbond wil dat gele vaccinatieboekje tijdelijk geldt als coronapas: 'Zo kunnen ook niet-digitaal vaardigen blijven meedoen'

Veel mensen die niet digitaal vaardig zijn, konden niet op tijd een papieren QR-code aanvragen. De QR-spreekuren in bibliotheken draaien overuren. Ouderenbond ANBO wil dat het gele boekje ook geldt als coronapas. "Zo kunnen alle mensen blijven meedoen."

Honderden telefoontjes per dag krijgt de ANBO, sinds bekend is dat vanaf vandaag iedereen van 13 jaar en ouder een QR-code nodig heeft als toegangsbewijs voor bijvoorbeeld de bioscoop of een restaurant. "Het gaat om mensen die niet-digitaal vaardig zijn, maar ook mensen met reuma of dementie", zegt ANBO-directeur Anneke Sipkens.

Nummer onbereikbaar

Een veelgehoorde klacht is de onbereikbaarheid van het telefoonnummer waar de papieren QR-code moet worden aangevraagd. "Mensen krijgen via een bandje te horen dat ze op een ander moment moeten terugbellen. En als het dan uiteindelijk lukt om contact te krijgen duurt het ook weer een paar dagen voor je de papieren QR-code in huis hebt."

Sipkens denkt dat de overheid deze grote groep mensen is vergeten en onderschat hoe groot de groep is. "Er zijn 1 miljoen digitaal niet-vaardigen in Nederland, de behoefte naar een papieren QR-code is groot. Tegelijkertijd zijn nog maar 100.000 papieren QR-codes afgegeven."

QR-spreekuur

De ouderenbond is blij met het initiatief van bibliotheken om QR-spreekuren te openen waar mensen terecht kunnen met vragen. "Natuurlijk zijn er kinderen en buren die kunnen helpen, maar je wil niet afhankelijk zijn van anderen. De regie over je leven behouden is erg belangrijk", zegt Sipkens.

Een van de bibliotheken met een QR-spreekuur is die in Kerkrade. Directeur Ilse Verburgh ziet dagelijks veel ouderen met hulpvragen. "Gisterenmorgen stonden er dertig mensen te wachten voor de deur toen we openden. Gisteravond kwamen er ook nog mensen langs en vanochtend weer."

Toestel te oud

Waar deze mensen zoal tegenaan lopen? Frieda Habets, een van de bezoekers blijkt een te oud toestel te hebben voor de CoronaCheck-app: "Er stond met rode lettertjes dat mijn telefoon niet geschikt is. Maar ik kan toch niet alleen voor die QR-code een nieuw apparaat kopen?"

Mevrouw Habets zit een beetje op hete kolen, vertelt ze, omdat ze morgen een museumbezoek op de planning heeft en nog geen geldig toegangsbewijs. Daarom vindt ze het spreekuur in Kerkrade een uitkomst. "Ik vind het vreselijk hoe dat gaat met die QR-code, heel erg. Je wordt zo gedwongen iets te regelen. Het voelt toch alsof ik een stukje vrijheid kwijt ben op dit moment."

Te veel informatie

Het merendeel is ouder, maar er komen ook jongeren langs, die niet overweg kunnen met de lappen tekst van de overheid, zegt Verburgh. "Ik snap dat wel, je moet digitaal veel stappen doorlopen om een QR-code te bemachtigen. Niet iedereen snapt hoe het werkt. Sommigen hebben bijvoorbeeld geen DigiD, dus moeten ze die eerst nog aanvragen."

"Of mensen snappen niet hoe de QR-code in de app op hun telefoon kan komen. De overheid verwacht dat mensen digitaal vaardig zijn, maar dat is lang niet altijd zo. Ik zie wel dat de overheid haar best doet informatie te geven, maar de vraag is of die begrijpelijk is voor mensen die niet zo taal- of digitaal vaardig zijn."

Gele boekje als coronapas

De ANBO zou graag zien dat het gele vaccinatieboekje samen met een legitimatiebewijs tijdelijk kan dienen als coronapas. "Het is schrijnend dat vanaf vandaag een grote groep ouderen buitengesloten wordt." Sipkens verwijst naar Oostenrijk, Duitsland en Frankrijk waar het gele boekje in de horeca geaccepteerd wordt als coronapas. "Op die manier kunnen ook ouderen buitenshuis een kopje koffie drinken of naar het theater."

In een reactie laat het ministerie van Volksgezondheid, Wetenschap en Sport via minister Hugo de Jonge weten dat het gele boekje geen vervanging kan zijn van de QR-code. Dit onder meer vanwege de hoge fraudegevoeligheid. Vanaf volgende week is er wel de mogelijkheid om een papieren formulier in te vullen bij de bieb. Dan krijg je een coronatoegangsbewijs thuisgestuurd.