Ouderen op grote schaal opgelicht door bende nepagenten, hoe bescherm je jezelf? 4 vragen aan de politie

Een criminele bende is actief in Nederland die het vooral op ouderen gemunt heeft. Zij doen zich voor als wijkagenten en stelen vervolgens waardevolle spullen. Waar moeten ouderen op letten en wat kunnen zij doen? We vroegen de politie om tips.

De buit van de bende bestaat vaak uit geld, sieraden, mobiele telefoons en laptops. Ging het eerst om enkele zaken per week, gisteren waren het er tientallen. In Wassenaar werd zelfs een NL-alert uitgestuurd om ouderen te waarschuwen. We praten erover met Sybren van der Velden Walda van Politie Nederland. Hij is bij de politie projectleider Senioren & Veiligheid.

1. Over wat voor oplichting hebben we het?

"De daders bellen senioren. Zij worden bewust gekozen omdat die van een generatie zijn die goed van vertrouwen is. Zij hebben ook nog vertrouwen in de autoriteiten. Er wordt hen vertelt dat er aanhoudingen zijn geweest en dat er een lijst is gevonden waar het adres, de naam en het telefoonnummer van het slachtoffer op staat."

De criminelen vertellen dat ze van de politie zijn en zeggen te vermoeden dat er bij het slachtoffer wordt ingebroken of dat hij of zij beroofd zal worden. "En dat ze daarom de waardevolle voorwerpen van die mensen op voorhand graag in bewaring willen nemen, veilig willen stellen. Ze proberen dan een afspraak te maken om die spullen op te halen. En helaas zijn er mensen die daar ingetrapt zijn."

Tijdens die gesprekken wordt er volgens Van der Velden Walda veel druk uitgeoefend. "Er wordt direct gezegd dat er ingebroken is, zodat er spanning opgebouwd wordt. Mensen denken niet meer zelf na en dan wordt er hulp aangeboden. Daarbij gebruiken de daders ook de namen van wijkagenten. En als de slachtoffers die bijvoorbeeld kennen, denken ze echt de politie aan de lijn te hebben."

2. Wat voor bende is dit en waar zijn ze actief?

"We weten uit eerder onderzoek dat dit vaak bendes zijn die in wisselende samenstelling dit soort delicten plegen. Dat er een laag is die deze telefoongesprekken voert waar een heel scenario achter zit. En dat er mensen op straat wachten op een telefoontje van dat callcenter."

Van der Velden Walda ziet dat ze heel plaatsgericht actief zijn. "We hebben in de afgelopen week gezien dat in Noord-Holland of in de regio Den Haag plaatsen waren maar ook in Utrecht en in Rotterdam. Ze concentreren zich op één plaats en bellen daar mensen op. Daar zijn dan al loopjongens op straat die klaarstaan om die spullen op te halen."

Er zijn volgens Van der Velden Walda al wel wat aanhoudingen verricht. "Maar dan heb je het vaak over de mensen die aan de deur komen om de spullen op te halen. Dit zijn de loopjongens en je wil juist de laag die daarboven zit. Daar moet je onderzoek naar doen, vaak horen we niet van de aangehouden verdachten wie er achter deze organisatie zit."

3. Waar kunnen ouderen op letten?

Daar is Van der Velden Walda duidelijk over. "De enige manier om hier niet in te trappen is als je wordt gebeld zeggen: 'Ik trap hier niet in', en dan op te leggen. Dat is eigenlijk de enige preventieve tip die ik heb."

"Er zijn ook collega's in het land geweest die hebben gezegd: 'laat mensen zich legitimeren en dergelijke'. Maar dan ben je eigenlijk al te ver, want legitimatie kun je namaken. Ze hebben namelijk ook kleding aan van de politie."

Hij benadrukt dat echte agenten nooit zouden doen wat deze bende doet: "De politie zal nooit vragen om waardevolle voorwerpen klaar te leggen om die in bewaring te nemen. Dat doet de politie niet. Word je gebeld en wordt dat gezegd, hang dan op. Verbreekt de verbinding."

4. Wat kun je doen als je zo'n telefoontje hebt gekregen?

"Het is heel belangrijk voor ons dat we meldingen krijgen van mensen die zijn gebeld en er niet zijn ingetrapt", vertelt Van der Velden-Nauta. "Denk dus niet dat het niet belangrijk is. Ook dan willen we graag horen dat u gebeld bent, want daar kunnen wij in de opsporing iets mee"

Als je toch onverhoopt een afspraak hebt gemaakt met een neppe wijkagent en nattigheid voelt, dan is het volgens hem heel belangrijk 112 te bellen. "Als je in de tussentijd nu denkt: klopt dit wel, bel dan 112. Dat is een nummer wat mensen vaak kennen voor rampspoed, maar in dit geval is het voor het onderzoek heel belangrijk om deze verdachten op heterdaad aan te houden."