Oud-Kamervoorzitter Weisglas wil nieuwe verkiezingen als formatie niet opschiet

Als het aan oud-Kamervoorzitter Frans Weisglas ligt, wordt er nu echt haast gemaakt bij de formatie. "Anders is het zeer beschamend, maar zullen we echt terug naar de stembus moeten."

In een opiniestuk in de Volkskrant schrijft Weisglas dat hij geen andere optie ziet dan nieuwe verkiezingen, als er voor half oktober nog geen nieuw kabinet uit de formatie is gekomen. Op 15 januari werd het kabinet demissionair. Dat is vandaag 200 dagen geleden.

'Rutte heeft ook gelezen'

"Die formatie loopt inmiddels al sinds maart. Als de huidige partijen blijven vasthouden aan het elkaar uitsluiten, zit er uiteindelijk niets anders op. Hoe beschamend dat ook zou zijn", zegt Weisglas. Hij zou het vreselijk vinden als er nieuwe verkiezingen komen, maar zou niet weten hoe het anders moet als de partijen er niet uitkomen.

"Ik heb verbluffend veel reacties gehad", reageert VVD-prominent Weisglas over het artikel in de Volkskrant. "En ik denk ook wel dat Rutte het gelezen heeft. Maar hij kent mijn mening ook. Ik wil niet onbescheiden zijn maar het merendeel van de reacties op social media was het ook met mij eens."

Kan staatsrechtelijk niet

Hoe erg Weisglas het ook als optie ziet, parlementair historicus Peter van der Heiden wijst erop dat het staatsrechtelijk niet mogelijk is nieuwe verkiezingen af te dwingen als er niet binnen korte tijd een kabinet gevormd wordt. Er is ook nog nooit een formatie niet gelukt, zegt hij.

"Er is geen termijn waar ze zich aan hoeven te houden", zegt Van der Heiden. Die overigens wel heel goed snapt dat Weisglas wil dat er wordt opgeschoten.

Actualiteit vraagt om kabinet

"Ik wil dit uit irritatie. Er zijn twee fractievoorzitters vrijblijvend bezig om een concept van een concept regeerakkoord te maken. En alleen de toeslagenaffaire zou al een aanleiding moeten zijn om haast te maken. Maar dat hebben ze niet gedaan", zegt Weisglas.

"Het is tamelijk schokkend dat ze er zo lang over doen, terwijl er toch goede redenen zijn om haast te maken. Ik zeg wel eens gekscherend: zalig, het land zonder missionair kabinet, maar er zijn dringende zaken", zegt Van der Heiden. "Denk alleen al aan de gevolgen van de klimaatverandering die we de afgelopen maand al in Limburg hebben meegemaakt."

Bezwaren aan de kant zettten

Weisglas geeft toe dat het tijdspad voor zijn harde deadline van half oktober 'een beetje uit de lucht gegrepen is'. "Maar de situatie moet snel doorbroken worden", zegt hij.

"VVD, D66, CDA, PvdA, GroenLinks en ChristenUnie moeten hun bezwaren om niet met elkaar te willen regeren aan de kant zetten." Volgens de oud-Kamervoorzitter moeten ze met iedere inhoudelijk kansrijke combinatie om de onderhandelingstafel gaan zitten met elkaar en dat kan dat prima onder leiding van Mark Rutte en Sigrid Kaag.

Johan Remkes

Parlementair historicus Van der Heiden ziet liever een 'zwaargewicht' uit de VVD, of uit zowel de VVD als D66 de leiding nemen. "Al heeft D66 daar misschien wat minder goede ervaring mee. Maar er is al best wat tijd verspild met twee PvdA informateurs naar mijn mening."

"Zet hier een VVD'er als Johan Remkes op, een gezaghebbende formateur", zegt Van der Heiden. "Dan ga je Rutte en Kaag, de twee mensen die door veel partijen ook als het probleem gezien worden, uit de weg."