Opnieuw spoorwegstakingen in Engeland, werknemers zijn lage lonen beu: 'Het welvaartspeil is in vrije val'

Na de grootste staking ooit in juni, ligt in het Verenigd Koninkrijk opnieuw het treinverkeer plat. En de vrees is dat het niet blijft bij treinpersoneel, maar dat ook andere sectoren gaan staken. Correspondent Lia van Bekhoven vertelt over de situatie.

24 uur lang leggen zo'n 40.000 spoorwegmedewerkers het werk neer, vertelt Van Bekhoven. "Vrijdag is alles weer normaal, precies op tijd om zaterdag alles opnieuw dicht te gooien."

Meerdere sectoren willen staken

Het is niet de eerste keer dat het spoorwegpersoneel een grootschalige staking organiseert. Eind juni lag het treinverkeer ook volledig plat. "Dit patroon - een paar weken normaal, dan weer een paar weken staken - kan echt maanden gaan duren."

Volgens Van Bekhoven staan er bij het spoorwegpersoneel volgende maand alweer nieuwe protesten op de agenda. Maar ook andere sectoren, zoals metropersoneel, postbeambten, verplegend personeel en docenten maken zich op voor stakingen, vertelt de correspondent. "Die kunnen allemaal hun werk neerleggen."

Jarenlange loonstagnatie

Volgens Van Bekhoven zijn werknemers in de publieke sector de lage lonen zat. "Net zoals bij ons in Nederland heeft iedereen last van de stijgende inflatie. In Groot-Brittannië komen daar nog andere dingen bij", legt ze uit.

Zo stijgt de inflatie in het najaar naar 11 procent, maar het grote verschil met Nederland zit hem vooral in de situatie vóór de inflatie. "Britse werknemers in de openbare sector zijn er de afgelopen 12 á 14 jaar op achteruit gegaan vanwege loonstagnatie", vertelt ze.

'Welvaartspeil is in vrije val'

Een groot deel van de bevolking heeft volgens Van Bekhoven last van de voortdurende daling van de lonen. "Dan hebben we het echt over duizenden ponden per jaar en dan hebben we het over miljoenen Britten."

Armoede is dus een serieus probleem, vertelt de correspondent. "Je hoort dagelijks verhalen van verpleegkundigen en docenten die het van voedselbanken moeten hebben om te kunnen eten. Het welvaartspeil in Groot-Brittannië is in vrije val. De levensstandaard is hier nog nooit zo snel gedaald sinds men in de jaren 50 is begonnen dit soort dingen te meten."

Stakingen illegaliseren

De Britse regering houdt zich nog wat afzijdig, vertelt Van Bekhoven. Momenteel zijn er nog twee kandidaten voor het premierschap, waarvan één Boris Johnson in september opvolgt.

"Die zeggen dat hun plan is, als zij premier zouden zijn, om de vakbondsacties te beperken en om stakingen in gevoelige sectoren illegaal te maken."

Regering bang voor vicieuze cirkel

De Britse overheid vindt het loon van werknemers een kwestie van de werkgever, legt Van Bekhoven uit. "Wat je ook merkt, is dat er heel weinig contact is tussen ministers en bonden. De minister voor verkeer heeft maandenlang geen direct contact gehad met de vertegenwoordigers van de stakende mensen die voor de treinen werken."

Maar dat betekent niet dat de bewindslieden zich helemaal niet bezig houden met de lonen, inflatie en koopkracht. "Achter de schermen oefenen ze wel degelijk druk uit op de werkgever om de lonen laag te houden. Volgens de regering beland je anders in een vicieuze cirkel. Want loonsverhoging, zeggen ze, wakkert de inflatie aan."

Zijn stakingen effectief?

De werknemers en vakbonden nemen voor nu in ieder geval geen genoegen met het voorstel van hun werkgever. "Op tafel ligt ruim 5 procent voor het spoorwegpersoneel, en meer voor degenen die onder de 33.000 per jaar verdienen. Maar de vakbonden weigeren, want de inflatie is 9,1 procent, hoger dan het Europese gemiddelde."

En die inflatie zal naar verwachting verder stijgen in het najaar. "Dus vandaar dat ze voet bij stuk houden en daarom ook extra stakingen hebben aangekondigd. Maar of ze effectief zijn, is een tweede."