Onderwijsorganisaties pleiten voor discussie over het systeem: 'Het barst nu uit zijn voegen'

Er is groot onderhoud nodig aan het onderwijs. Daarvoor pleiten tal van onderwijsorganisaties. "Nu hoor je in groep 8 naar welk niveau je gaat, maar dat is te vroeg."

Vanmiddag presenteren meerdere onderwijsorganisaties in Den Haag een stuk waarin wordt opgeroepen tot een brede discussie over het onderwijs.

'Het moet anders'

De kwaliteit van het onderwijs staat volgens meerdere organisaties uit het basis-, middelbaar- en voortgezet onderwijs onder druk. Het gepresenteerde stuk van vandaag is geen vastomlijnd plan hoe het verder moet, maar het is een oproep tot discussie. De brede coalitie hoopt dat iedereen die bij het onderwijs is betrokken, de komende maanden het hoofd breekt over wat de beste manier is om het systeem van lesgeven te verbeteren.

Een van de speerpunten, zo staat in het discussiestuk, is het verhogen van de leeftijdsgrens waarop een keuze over het niveau gemaakt moet worden. Die moet naar 15 jaar. Een leeftijd waarop kinderen verantwoordelijker kunnen beslissen waar hun toekomst ligt: met de handen werken of wordt het toch een zittend beroep? Onderwijswetenschapper Jan van Tartwijk noemt de verhoging verstandig. "Jonge kinderen op een bepaald niveau vastzetten is niet verstandig", zegt hij.

'Het kwartje viel'

Christien van Dinten, directeur van ROC TOP in Amsterdam, onderstreept de mening van Van Tartwijk. Door de keuze naar een latere leeftijd te verhogen, kunnen kinderen een afgewogen keuze maken. "Als leerling bakte ik niks van wiskunde, ik kon het niet en liet het vak vallen. Later ging in naar de zeevaartschool en was wiskunde verplicht. Wat eerst niet lukte, lukte nu wel. Het kwartje viel bij de wiskundeles. Mijn puberbrein kon het eerst niet aan en later dus wel", legt ze haar standpunt uit.

Volgens Van Tartwijk kan de keuze om pas op latere leeftijd de keuze te maken wel negatief uitpakken voor kinderen met een taalachterstand. Zij hebben er meer baat bij om al vroeg gepast onderwijs te krijgen. Toch is een discussie over de verandering van het onderwijs volgens Tartwijk hard nodig. "Er is geen sprake van een echte heftige crisis in het onderwijs, maar wel van een langzame erosie. Stapje voor stapje gaat het achteruit. Dat moet stoppen, en daar moet over nagedacht worden."

Pikken het niet

Kritiek heeft Van Tartwijk ook op de houding van de ouders. Veel ouders willen hun kinderen zo hoog mogelijk op de onderwijsladder krijgen. Vwo is volgens veel ouders beter dan havo, en havo beter dan mavo. Vooral hoogopgeleide ouders pikken het niet van de docent als ze VMBO advies krijgen.

Minister Arie Slob van Onderwijs deelt 'de wens om iets aan de vroege selectie te doen'. Hij is er echter geen voorstander van om alle kinderen op hun vijftiende een schooladvies te geven. "We moeten ons realiseren dat dit voor sommige kinderen goed is, anderen hebben er juist baat bij om sneller op vmbo, havo of vwo te beginnen." Ook wil hij af van 'de harde beoordelingsmomenten'. "Scholen moeten op meerdere momenten kijken waar een leerling staat. Zo kan een kind ook makkelijker naar een ander schoolniveau, als dat beter past."