Olympische zwemmers slikken antibiotica voordat ze in 'vieze' Seine springen, maar helpt dat? 'Bedoeld om groei van bacteriën tegen te gaan'

Het openwaterzwemmen op de Olympische Spelen wordt op een bijzondere plek gehouden, namelijk in de Seine. De rivier heeft hiervoor een grote schoonmaak gekregen. Toch zijn er zorgen om de waterkwaliteit en slikken sommige sporters zelfs al antibiotica.

Het kostte 4 jaar en 1,4 miljard euro om de Seine, die door de Franse hoofdstad stroomt, schoner te maken. Maar niet iedereen vertrouwt erop dat het water in de rivier nu schoon genoeg is om in te zwemmen. Zo vertelde openwaterzwemmer Sharon van Rouwendaal eerder aan de NOS dat ze preventief antibiotica slikt zodat ze tijdens de Spelen niet ziek wordt. Maar heeft dat wel zin?

Niet ziek worden

Andy Hoepelman is emiritus-hoogleraar microbiologie en voormalig topwaterpoloër. Hij snapt wel dat olympiërs preventief antibiotica slikken. "Als je ziek wordt en je neemt antibiotica, dan duurt het 1 of 2 dagen voordat je beter bent. Dan kan je dus geen topprestatie leveren."

"Neem je het vooraf, dan word je niet ziek en kan je die topprestatie wel leveren", noemt hij als voordeel. "Want die hele kleine hoeveelheden antibiotica die je gewoon door je mond inneemt, die beïnvloeden je niet."

Een korte kuur

Dat je kleine hoeveelheden neemt, is erg belangrijk, vervolgt Hoepelman. Want als je het middel langdurig gebruikt, kunnen bacteriën resistent worden tegen de antibiotica en werken ze niet meer. "Maar preventief gebruik van antibiotica om diarree of ziekte te voorkomen om zo een topprestatie te leveren, dat is over het algemeen heel kort en daar kleven we nauwelijks tot geen risico's aan."

Hoogleraar moleculaire microbiologie aan de Universiteit Leiden Dennis Claessen sluit zich daarbij aan en benadrukt dat bacteriën niet resistent mogen worden tegen antibiotica. "Dat kan op de lange termijn nog veel meer schade veroorzaken", legt hij uit. Daarom is het echt de bedoeling dat het om een korte kuur gaat.

Voor of na de wedstrijd?

Bovendien moeten sporters zich niet rijk rekenen door antibiotica te gebruiken, zegt Claessen. Het medicijn werkt namelijk niet tegen alles wat er mogelijk in het water zit. "Er zitten ongetwijfeld ook heel veel virussen in, daar werkt deze methode sowieso al helemaal niet voor."

De hoogleraar denkt daarom dat het beter is om juist na de wedstrijd antibiotica te slikken, omdat het middel bedoeld is om de groei van bacteriën tegen te gaan. "Als je dit al wil doen dan is het niet iets wat je heel ver van tevoren zou moeten doen, het moet echt vlak na de race."

Ook goede bacteriën

Er zijn ook allerlei bijwerkingen, benadrukt hij. Zo werken antibiotica tegen zowel slechte als goede bacteriën in het lichaam. "Je zult als gevolg van de antibiotica ook die bacteriën treffen en dat kan vervelende bijwerkingen geven." Zo kun je last van je maag of diarree krijgen van het medicijn. "Dat kan vervelend zijn voor een sporter, zeker op het moment dat je moet pieken."

Maar Claessen begrijpt de keuze van sommige sporters om antibiotica te slikken wel. "Als je echt zwaar ziek wordt van een infectie die je daar zou kunnen oplopen, word je daar niet vrolijk van. Die gevolgen kunnen soms wel meerdere maanden aanhouden", weet hij.

Cola geen alternatief

Een populair alternatief voor antibiotica is het drinken van cola. Door de zuren die erin zitten zou het bacteriën doden. Voedingswetenschapper Alie de Boer weet dat er nog meer 'voordelen' worden toegeschreven aan de frisdrank. "Je zou je misselijkheid ermee kunnen tegengaan, je zou ermee kunnen schoonmaken", somt ze op.

Maar ze benadrukt dat dit volgens de wetenschap overduidelijk mythes zijn en niet meer. "De gezondheidseffecten, zoals dat het bacteriedodend zou zijn of misselijkheid zou tegengaan, dat is allemaal niet aangetoond."