NVWA heeft handen vol aan zo'n 300 'probleemboeren'

Koeien in smerige stallen, kreupel of met ingescheurde klauwen vol maden. Vervuild voer, te kleine hokken of geen drinkwater. Zo'n 300 veehouderijen in ons land lappen de regels voor dierenwelzijn aan hun laars. De NVWA heeft er de handen vol aan.

Dierenrechtenorganisatie Dier&Recht analyseerde duizenden pagina's aan inspectierapporten van de Nederlandse Voedsel- en Waren Autoriteit (NVWA). Tussen januari 2017 en februari 2018 kwam de NVWA 249 keer langs op 131 risicobedrijven, blijkt uit die rapporten.

NVWA treedt niet adequaat op

Bij 62 procent van deze risicobedrijven werden overtredingen vastgesteld, gemiddeld bijna drie per controle. Het ging om zaken als: geen aanwezig drinkwater (23 procent), met mest en urine vervuilde stallen zonder geschikte ligplaats (29 procent) en zieke dieren waar geen dierenarts bij gehaald werd, die soms ter plekke moesten worden afgemaakt (18 procent).

Volgens Dier&Recht treedt de NVWA niet adequaat op tegen boeren die hun beesten verwaarlozen. Een houdverbod of inbeslagname van dieren komt nauwelijks voor. Ook niet bij de meest ernstige overtredingen, zegt Dier&Recht. Boeren krijgen veel tijd om de situatie te verbeteren, maar bij iets meer dan de helft van de herinspecties blijken de problemen niet te zijn opgelost.

Vooral rundvee

Het Vertrouwensloket Welzijn Landbouwhuisdieren richt zich op de aanpak en het voorkomen van dierenverwaarlozing. Wat opvalt is dat ze weinig meldingen krijgen over pluimvee en varkensbedrijven, maar vooral over rundvee.

Het loket zoekt contact met veehouders om te kijken of ze kunnen helpen. Maar de echt hopeloze gevallen, boeren die geen hulp accepteren, gaan door naar de NVWA.

Financiële en psychische problemen bij houders

Uit de inspectierapporten blijkt dat financiële en psychische problemen bij de veehouders vaak de oorzaak zijn van het verwaarlozen van hun dieren. Vaak is een veehouder niet meer in staat om tijdelijk of langere tijd voor zijn beesten te zorgen.

Volgens de NVWA gaat het om zo'n 300 risicobedrijven. Dat aantal blijft al jaren gelijk. Ieder jaar verdwijnt een aantal van de lijst, maar er komen ook weer nieuwe bij. Zo'n 100 bedrijven staan sinds 2015 op de risicolijst.

'Geef NVWA meer bevoegdheden'

Volgens Dier&Recht gaat het om dierenmishandeling. De NVWA zou meer bevoegdheden moeten hebben voor inbeslagname van dieren en het opleggen van beroepsverboden aan veehouders die niet voor hun dieren kunnen zorgen. Dier&Recht berekende dat 25 procent van de inzet van de NVWA naar slechts 1 procent van alle veehouderijen gaat.

De NVWA zegt dat dierenwelzijn op veehouderijen de verantwoordelijkheid van de sector is. De NVWA houdt er toezicht op. De mankracht wordt ingezet waar de risico's voor het dierenwelzijn het grootst zijn.

Twee pilots

De NVWA is twee pilots gestart om veehouders te dwingen hun leven blijvend te beteren. Een risicobedrijf dat weer 'akkoord' is bevonden werd vroeger lange tijd niet meer bezocht. Met meer inspecties hoopt de NVWA deze veehouderijen langer in het oog te kunnen houden om zo het aantal risicobedrijven terug te dringen.

Vorig jaar nam de NVWA 20 keer de zorg op een veehouderij over. De kosten worden dan teruggevorderd op de veehouder. Zeventien keer werden dieren in bewaring genomen.

Naar de rechter

Enkele tientallen zaken van dierenverwaarlozing belanden jaarlijks bij de rechter. De maximale straf is 4 jaar cel. Ook kan de rechter een stillegging opleggen of een verbod om dieren te houden, soms met de voorwaarde dat de boer een maximum aantal dieren mag hebben en de rest moet laten afvoeren.