Nigeriaanse piraten gaven bemanning Nederlands schip gin tegen muggen, alleen helpt dat helemaal niet

De gegijzelde bemanning van een Nederlands schip kreeg in de Afrikaanse jungle muskietennetten, knoflook en ook gin tegen de muggen. Zo wilden hun Nigeriaanse gijzelnemers goed voor hun waardevolle gevangenen zorgen.

Het verhaal van de gegijzelden verscheen afgelopen zaterdag in NRC. De krant besteedde uitgebreid aandacht aan de rol die de Nederlandse overheid speelde bij het betalen van losgeld aan Nigerianen, die de bemanning van een Nederlands schip kidnapten en vervolgens in de mugrijke jungle gevangen hielden.

Bier

En die bemanning kreeg dus onder andere gin tegen de prikkende beestjes. Maar dat blijkt niet te werken. "Veel lokale gebruiken tegen muggen kun je doorgaans serieus nemen, maar voor gin is dit niet aangetoond voor zover ik weet", zegt biowetenschapper Teun Bousema, als malaria-expert verbonden aan de Wageningen University en de London School of Tropical Medicine.

Voor bier is wél middels serieus wetenschappelijk onderzoek aangetoond dat het je juist aantrekkelijker maakt voor muggen. Hierbij dronk een groep bier en later water, waarbij ze bij de eerste drank vaker werden gestoken. Voor gin is zo'n onderzoek nooit gedaan.

Geen onderzoek

Muggenonderzoeker Sander Koenraadt van de Wageningen University kwam onlangs in het nieuws vanwege zijn oproep om dode muggen naar hem op te sturen. Hij wist ook niet van onderzoek naar gin en muggen en dook voor ons de tienduizenden studies naar muggen in. In slechts eentje ervan kwam hij een referentie naar gin tegen.

"In een onderzoek over klamboegebruik onder Nigeriaanse mannen, vertelde een geïnterviewde dat hij geen klamboe gebruikt, maar de voorkeur geeft aan het drinken van lokale gin. Dan kan hij prima slapen en heeft geen last meer van de muggen." Maar dat is niet genoeg om te zeggen dat gin ook echt werkt tegen muggen. Koenraadt gaat ervan uit dat vooral de roes van de gin er dan voor zorgt dat de man in kwestie diep slaapt, niet dat de muggen stoppen met steken.

Gin en tonic

Dat gin en tonic samen zou helpen tegen malaria, verspreidt door de malariamug, is een wijder verspreid recept. Britse kolonisatoren dronken het graag in de tropen. Maar ook hierbij speelt de gin geen rol. De werkzame stof betreft de kinine in de tonic, die de malaria-parasiet helpt bestrijden. Helaas is de concentratie van kinine in tonic te gering om effect te hebben.

"Ik las de rekensom daarnet weer even. Je moet 67 liter tonic drinken om genoeg kinine in je bloed te krijgen om je te beschermen tegen de malariaparasiet", zegt Koenraadt. Als het je fysiek al zou lukken zoveel tot je te nemen, dan zou op zichzelf al ongezond zijn.

Knoflook

Andere middeltjes die Nigeriaanse piraten aan de gegijzelden gaven, werken wel. Naast het muskietennet helpt ook de knoflook die ze volgens NRC kregen.

"Knoflookolie heeft ook een muggen dodend effect. Als bijvoorbeeld malariamuggen met die olie aanraking komt, dan neemt de sterfte onder die muggen toe", legt Bousema uit. Dan moet je het dus wel opsmeren en niet innemen. Vaak worden ook kruiden verbrandt om een soort muggenwerende wierook te creëren.