Ze was een van de beroemdste operasterren van de twintigste eeuw: Maria Callas. Dit jaar, 41 jaar na haar overlijden, gaat de documentaire over haar leven, Maria By Callas, in Nederland in première. “Het is een stem die mij nog steeds kippenvel bezorgt”, zegt operazanger Ernst Daniel Smid.
De documentaire bestaat bijna volledig uit beeldmateriaal van Maria Callas zelf of waar ze zelf in spreekt, onder andere via familieleden verzameld. Het verhaal wordt geleid door een tv-interview met de zangeres, gecombineerd met de persoonlijke opnames die de regisseur Tom Volf in handen kreeg. Ook brieven van de sopraan worden voorgelezen.
Diva van de opera
De wereld kende haar als Maria Callas, maar de Grieks-Amerikaanse zangeres werd in 1923 als Maria Anna Sofia Cecilia Kalogeropoulos geboren in New York. In haar jonge jaren volgde zangopleidingen in Griekenland, maar ze vestigt zich uiteindelijk in de Italiaanse operawereld. Met haar unieke stemgeluid groeit ze al snel uit tot de diva van de opera. Ze zong niet alleen op alle grote podia van Italië, maar in belangrijke en grote theaters over de hele wereld. Ook in Amsterdam treedt zij op, in 1959 in het concertgebouw en tijdens haar afscheidstour in de jaren ’70.
Smid gaat in 1998 gaat Smid naar met de operazangers De Drie Tenoren voor TV2 naar Parijs, waar hij het huis van Callas opzoekt. “Het lukte haar wat niemand lukte: opera’s die al vijftig jaar in de kast lagen, kwamen weer boven drijven dankzij haar”, zegt Smid in het programma. “Die stem met al die prachtige kleuren, die kop, die felheid. Het bezorgt me nog steeds kippenvel.”
Depressie en gewichtsverlies
Het leven van Callas was niet alleen maar glitter en glamour. In de documentaire is te zien hoe ze kampte met depressie en waar ze aan het begin van haar carrière een voller figuur had, verliest ze in ongeveer een jaar bijna veertig kilo. Haar stem gaat vroegtijdig achteruit, waardoor ze eerder moet stoppen met zingen. “Haar leven was eigenlijk een grote Griekse tragedie”, stelt Smid in het programma.
‘Zeldzame fragmenten’
De regisseur is onder andere bij de Nederlandse biograaf en voorzitter van de Nederlands-Belgische fanclub Karl H. van Zoggel langgewenst. Zoggel heeft een uitgebreide verzameling over Callas, met foto’s en magazines. “Het bijzondere aan deze documentaire is dat Maria hier zelf aan het woord komt, terwijl er normaal altijd over haar wordt gesproken”, legt Zoggel uit. “Ook zitten er heel veel zeldzame fragmenten in.”
Callas vertelt in de documentaire dat ze eigenlijk uit twee personen bestaat: Maria en Callas. “Ik wil graag Maria zijn, maar er wordt van me verwacht dat ik Callas ben”, zegt ze. “Dus ik probeer ze zoveel mogelijk allebei te zijn. Ik denk dat ze naast elkaar bestaan, want Callas is ooit Maria geweest.”
41 jaar na overlijden
Callas trekt zich de laatste jaren van haar leven steeds meer terug in haar appartement in Parijs. Op 16 september 1977 overlijdt ze op 53-jarige leeftijd aan een hartaanval. Haar muziek leeft nog wel voort: Smid en Volf luisteren beiden nog regelmatig naar de zangeres.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.