Defensie heeft de komende periode jaarlijks 5 miljard euro extra te besteden. Dat is hard nodig, want ons leger is na decennia van bezuinigingen in slechte staat. Het geld wordt geïnvesteerd in wapens, personeel en meer Europese samenwerking.
Dat staat in de Defensienota die vandaag is gepresenteerd door de politieke en militaire top van Defensie. Commandant der Strijdkrachten Onno Eichelsheim zei dat Nederland 'de klaploper van Europa' was. Maar dat is nu voorbij, zegt minister Kajsa Ollongren (D66) van Defensie, die spreekt van 'een historische dag'.
Veilig Nederland, veilig Europa
"We investeren 5 miljard extra, ieder jaar weer in defensie, in onze krijgsmacht, in onze veiligheid en vrijheid. En we doen dat op een moment dat we zien dat er een oorlog is in Europa. Russische agressie, Oekraïners die heel dapper hun land verdedigen", zegt minister Ollongren.
"Dat heeft ons toch een beetje met de neus op de feiten gedrukt, dus je hebt zo'n sterke krijgsmacht nodig voor een veilig Nederland en een veilig Europa."
Geen 'pang pang' meer
Het geld gaat onder meer naar extra F35's, bewapende drones en raketten. Verder worden de tekorten aan munitie en reserve-onderdelen aangevuld. Hard nodig, want in het huidige Nederlandse leger is slechts de helft van het materieel daadwerkelijk inzetbaar. Bij gebrek aan kogels moesten militairen jarenlang 'pang pang' roepen tijdens oefeningen.
Dat hoeft niet meer, zegt staatssecretaris Christophe van der Maat (VVD) van Defensie. "Ik snap dat het weer gevraagd wordt, maar dat is echt verleden tijd. De volgende vragen moeten zich richten op 'Jeetje, heeft Defensie nu echt zijn eigen datacenters? Jeetje, heeft Defensie het hoogtechnologische materiaal dat niet alleen goed is om de volgende oorlog te winnen, maar waar ook mensen in de samenleving voordeel van hebben?'."
Arbeidsmarkt 'killing'
Om alle taken uit te voeren is er natuurlijk wel personeel nodig en daaraan is al jaren een groot tekort. Daarom komt er een loonsverhoging. Iedereen gaat er minimaal 8,5 procent op vooruit. "In specifieke gevallen, vooral bij de startrangen, gaat het soms tot boven de 20 procent omhoog", zegt de staatssecretaris.
Volgens Van der Maat is de concurrentie op de arbeidsmarkt 'killing'. "Dus dat vraagt ook van ons dat wij uit andere vaatjes gaan tappen dan we tot nu hebben gedaan. Niet om per se iedereen voor 40 jaar aan ons te binden, maar wel om te laten zien hoe gaaf het is om bij Defensie te werken."
Europese samenwerking
Meer Europese samenwerking is een ander belangrijk punt uit de Defensienota. "We moeten het geld echt slimmer gaan uitgeven", zegt minister Ollongren. "Ook andere landen investeren meer in hun defensie."
"Als dat ertoe leidt dat we allemaal onze eigen spulletjes willen hebben, die allemaal anders zijn dan die van de buurman, dan zijn we niet slim bezig. Meer samen ontwikkelen en samen kopen en als het enigszins kan altijd hetzelfde kopen, want je wilt samenwerken", vertelt de minister.
VVD: 'NAVO-norm van 2 procent niet genoeg'
Met de extra investeringen voldoet Nederland eindelijk aan de NAVO-norm: ten minste 2 procent van het bruto binnenlands product wordt besteed aan Defensie-uitgaven. Maar VVD-Tweede Kamerlid Peter Valstar houdt er rekening mee dat zelfs dat niet voldoende zal zijn.
"We voelen nu de acute dreiging vanuit Rusland, maar we hebben ook nog een andere grote speler in de mondiale politiek en dat is China. Het moment dat China besluit Taiwan binnen te vallen, kan het zomaar zijn dat de Amerikanen zich terug trekken van het Europese vlak", zegt de VVD'er.
"Dan zijn we als Europa op onszelf aangewezen, want dan gaan de Amerikanen hun blik op China richten. Dan moeten we onze eigen boontjes doppen en dan kun je je als Nederland de vraag stellen of die 2 procent genoeg is en dan denk ik dat dat niet zo is."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.