Nu er officieel een asieldeal is, zijn ook de plannen bekend geworden. Zo wil het kabinet niet langer voorrang geven aan statushouders op sociale huurwoningen. Maar wordt de wachttijd daardoor ook verkort? "Woningzoekenden gaan daar niet veel van merken."
Het kabinet is van plan om de landelijke voorrangsregeling voor statushouders in te trekken. Gemeenten worden daardoor niet meer verplicht om statushouders te helpen aan passende woonruimte, waardoor zij voorrang op een sociale huurwoning verliezen.
Geen kortere wachttijd
Hoogleraar woningmarkt Peter Boelhouwer van de TU Delft is er duidelijk over: "Het gaat niet veel helpen." Hij legt uit dat ongeveer 30 procent van de sociale huurwoningen in gemeenten wordt toegewezen aan 'urgente gevallen'. Hier vallen naast statushouders onder anderen mantelzorgers en personen in blijf-van-mijn-lijfhuizen onder. Van deze 30 procent gaat dan weer 10 procent naar statushouders.
"Als je een gemiddelde wachttijd hebt van 10 jaar, dan gaat die met dit plan naar 9 jaar. Dus het helpt iets, maar het maakt natuurlijk niet heel veel uit. Het is eigenlijk een druppel op een gloeiende plaat en woningzoekenden gaan daar niet heel veel van merken", volgens Boelhouwer.
Overvolle azc's
Die regeling die gemeenten verplicht mee te helpen zoeken naar een woning voor statushouders is bedoeld om asielzoekerscentra te ontlasten. Doordat er woonruimte wordt geregeld in een gemeente, komt niet iedereen terecht in een azc en blijven daar plekken vrij.
Nu al lukt het azc's niet om iedereen van een bed te voorzien en zijn asielzoekers soms gedwongen om buiten te slapen. Van de meer dan 70.000 vluchtelingen in azc's in Nederland is meer dan een kwart statushouder. Momenteel wachten er 19.000 statushouders op een woonruimte. Met de nieuwe plannen van het kabinet verwacht Boelhouwer dat de druk op de azc's nog meer zal toenemen.
Sobere opvanglocaties
In de plannen die het kabinet vandaag presenteerde staat dat er 'sobere opvanglocaties' moeten komen voor asielzoekers. Boelhouwer denkt dat gemeenten daar niet op zitten te wachten. "Die staan niet te springen om dit soort opvanglocaties te realiseren. Veel gemeenten zullen dit een slecht idee vinden", verwacht hij.
Bovendien komen statushouders dan ook dicht op elkaar te wonen. "Als je mensen die toch al uit een probleemsituatie komen, allemaal bij elkaar in een sobere opvang zet, is dat natuurlijk ook weer vragen om problemen. En dat is natuurlijk ook weinig aanlokkelijk voor een gemeente om dat te gaan organiseren", zegt de woningmarktexpert. Hij vindt het een 'heel onverstandig' voorstel.
Crisis wordt vergroot
Boelhouwer verwacht daarom dat het in de praktijk heel moeilijk uitvoerbaar zal zijn en tot grote gevolgen leidt in de azc's. Juist daar zullen de wachttijden verder oplopen. "Ook de opvanglocaties in Ter Apel en Budel zullen verder overstromen. Vanuit azc's kunnen die statushouders niet verhuizen en er kunnen ook geen mensen vanuit Ter Apel richting die azc's."
Er komt dan volgens de hoogleraar van twee kanten druk. "Dan heb je een ophoping in die opvangcentra en voorzie ik enorme chaos. Want dat betekent dat gemeenten statushouders niet meer met voorrang mogen toewijzen. Er komt zelfs een verbod op. Spreiding vindt dan ook niet meer plaats. Dat vergroot eigenlijk alleen maar de 'asielopvangcrisis' die we hebben", sluit Boelhouwer af.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.