Nieuw dodental protesten Iran gelekt door regime: 'Dat is heel opmerkelijk'

De protesten in Iran van vorige maand zijn keihard de kop ingedrukt door de hoogste leider van dat land, Ayatollah Ali Khamenei. Met veel meer doden dan tot nu toe bekend was, maar liefst 1500.

Persbureau Reuters meldde dit aantal van 1500 op gezag van drie anonieme bronnen dicht bij Khamenei en een vierde anonieme overheidsfunctionaris. Dat het bericht uit de hoogste kringen van het regime naar buiten komt, noemt arabist Leo Kwarten heel opmerkelijk.

'Duidt op zeker onvrede'

"Als het inderdaad dat zo is dat dit bronnen zijn uit de inner circle van Khamenei, dan is dat heel opmerkelijk. De bronnen die lekken willen dan toch iets naar buiten brengen. Het duidt op een zeker onvrede met wat er is gebeurd."

De leider van het land zou bij een besloten bijeenkomst hebben gezegd: "De Islamitische Republiek is in gevaar, doe alles wat nodig is om hier een einde aan te maken." Het leger en de politie grepen in om de protesten te stoppen en uiteindelijk stopte de teller van het aantal doden dus pas bij de 1500.

'Ineens kwam het in eigen land voor'

De protesten begonnen half november, na een forse verhoging van de brandstofprijs. Een gevolg van de krimpende economie en Amerikaanse sancties. Er zat geen duidelijke leiding achter de protesten, die in vrijwel iedere Iraanse stad plaatsvonden.

Het regime greep keihard in, volgens arabist Leo Kwarten is dat als volgt te verklaren: "Het lijkt een beetje op een overreactie van het regime, waarbij na enkele dagen de reactie van bepaalde groepen erg fel was. Het regime voelde zich een beetje belegerd. Er was al langer sprake van een anti-Iran stemming in omringende landen, en nu kwam het ineens in eigen land voor. Dat verklaart die overreactie misschien wel."

Verklaring voor felle optreden van het regime

Kwarten, die dit jaar nog in Iran was, ziet de structurele onvrede onder de bevolking nog lang niet verdwijnen. "Als ik met Iraniërs praat, dan merk ik ook in gesprekken op straat dat mensen klaar zijn met het regime. De leiders hebben het land zo ver gebracht dat er sancties tegen hen zijn ingevoerd. Ze vragen zich af hoe hun leiders het zo ver hebben laten komen."

"Het regime is echter wel ongelooflijk sterk. De controle op het dagelijks leven door het regime van Iran is gigantisch. Het grootste gevaar voor het regime is nu dat de opstand ook vat krijgt op instituties als het leger. En dat gevaar is wel wezenlijk. Dat verklaart ook die felle reactie van het regime op de protesten." Momenteel is het relatief rustig in Iran, maar de onvrede onder de bevolking blijft, zoveel is zeker.