Klimaatactivisten die een snelweg blokkeren krijgen net zo weinig begrip als de harde boerenprotesten van 2 weken geleden. 80 procent keurt de klimaatactie van komend weekend af: "Veroorzaken van gevaar of schade is nooit goed te praten."
Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder ruim 21.000 leden van het Opiniepanel.
Afkeuring even groot
2 weken geleden werden bij de boerenprotesten snelwegen geblokkeerd met tractoren en brandend afval. Op sommige plekken kwamen daar schadelijke stoffen bij vrij, zoals asbest.
Komend weekend trekt ook actiegroep Extinction Rebellion de snelweg A10 op, om te protesteren voor het klimaat. Hoewel die aangekondigde blokkade een stuk vreedzamer lijkt te gaan verlopen, is de afkeuring voor klimaatacties even groot (80 procent) als voor de boerenprotesten (75 procent).
'Meer kwaad dan goed'
Waar ruim vier op de tien (42 procent) wel begrip hebben voor klimaatacties in het algemeen, kan een overgrote meerderheid (80 procent) zich niet vinden in de manier waarop ze worden uitgevoerd. Het blokkeren van snelwegen is volgens hen 'tegen de rechtsorde', 'benadeelt andere inwoners', en 'kost een vermogen aan handhaving'.
Ook een aantal deelnemers dat in principe niet tegen klimaatdemonstraties is, plaatst kanttekeningen bij deze vorm van protesteren. Sommigen vrezen dat de snelwegblokkades de milieubeweging uiteindelijk meer kwaad dan goed doen. "Met name rechts zet de hakken dan nog harder in het zand."
'Reddeloos verloren'
Een vijfde (19 procent) steunt de manier van protesteren door Extinction Rebellion wel. Volgens hen rechtvaardigt de urgentie van het klimaatprobleem ingrijpende protestacties.
Simpelweg met spandoeken en borden op het Malieveld staan, genereert volgens hen te weinig aandacht om politici te overtuigen van de noodzaak. "Als er niets gebeurt, zijn we reddeloos verloren", laat een panellid daarover weten.
Linkse kiezers wél voor klimaatacties
Vooral kiezers van linkse partijen vinden de werkwijze van Extinction Rebellion te rechtvaardigen. Onder de aanhang van GroenLinks-PvdA (62 procent) en Partij voor de Dieren (72 procent) geven de meesten aan begrip te hebben voor de manier waarop er geprotesteerd wordt.
Een schril contrast met de kiezers op rechts. Daar is het begrip voor klimaatprotesten over het algemeen al relatief laag, onder de kiezers van VVD (31 procent), PVV en BBB (beide 17 procent). En de wijze waarop er voor het klimaat geprotesteerd wordt, keuren zij vrijwel unaniem af.
Groot verschil met boerenprotesten
Daarmee kunnen de snelwegblokkerende klimaatdemonstranten op net zo weinig begrip rekenen als de brandstichtende boeren 2 weken geleden. Toen keurde ook een ruime meerderheid (75 procent) van het panel de protestacties af.
Er is een opvallend verschil te zien wanneer op verschillende momenten binnen specifieke kiezersgroepen wordt gekeken. 2 weken geleden was er onder kiezers op links nagenoeg geen begrip (1 tot 2 procent) voor de wijze waarop de boerenprotesten plaatsvonden.
Verschillen per protest
Waar kiezers van de PVV en BBB de methodes van Extinction Rebellion massaal afkeuren, had een week daarvoor bijna de helft van hen (45 tot 48 procent) wél begrip voor hoe de protesterende boeren te werk gingen.
En gaf meer dan de helft van PVV- en BBB-kiezers (55 tot 61 procent) aan het blokkeren van snelwegen met trekkers acceptabel te vinden.
Aangekondigde demonstratie Extinction Rebellion
Klimaatactiegroep Extinction Rebellion voert diverse acties door het land om te demonstreren tegen fossiele subsidies: belastingvoordelen voor vervuilende bedrijven.
Voor aanstaande zaterdag 24 februari kondigde Extinction Rebellion een nieuwe blokkade van de snelweg A10 aan, om te protesteren tegen het financieren van fossiele brandstoffen door ING.
Bij de laatste klimaatdemonstratie op de A12 in januari werden zo'n 1.000 demonstranten opgepakt. De meesten werden snel weer vrijgelaten. Negen bleven langer vastzitten vanwege vernielingen of het meenemen van vuurwerk.
'Meten met twee maten'
Ook als het gaat om de vraag of er harder opgetreden moet worden bij de komende klimaatprotesten liggen linkse en rechtse kiezers ver uit elkaar. In totaal vindt twee derde (67 procent) de handhaving bij klimaatprotesten op dit moment onvoldoende. "Als je iets fout doet, zoals de openbare orde verstoren, hoort daar een boete bij", laat een panellid weten.
Een kwart (26 procent) vindt dat er al genoeg gehandhaafd wordt bij klimaatprotesten. Zij vinden bovendien dat er sprake is van 'meten met twee maten'. Zo geeft een deelnemer aan: "Boeren mogen met intimiderende acties vrijwel alles zonder handhaving, terwijl klimaatdemonstranten de volle laag krijgen."
Over dit onderzoek
Het onderzoek is gehouden op 13 en 14 februari 2024. Aan het onderzoek deden 21.897 deelnemers van het EenVandaag Opiniepanel mee. Het onderzoek over de boerenprotesten heeft een week eerder plaatsgevonden, op 6 en 7 februari.
De uitkomsten zijn gewogen op het totaal aantal ondervraagden en representatief voor zes variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2023.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.