Munitie bestellen voor Defensie duurt jaren: 'We gaan niet naar de Albert Heijn om inkopen te doen'

Het duurt vaak zo'n 2 tot 5 jaar voordat munitie die Defensie bestelt ook daadwerkelijk geleverd wordt, zo schetste staatssecretaris Barbara Visser. De oorzaak: een lange aanbestedingsprocedure en een eindeloos lange levertijd.

"We gaan niet naar de Albert Heijn om inkopen te doen", zegt staatssecretaris van Defensie Barbara Visser in gesprek met Joost Vullings.

2 tot 5 jaar

De munitievoorraad van Nederland is tijdens de economische crisis niet op orde geweest. Toch is het niet gemakkelijk om die voorraad op korte termijn aan te vullen. "Op het moment dat ik zeg 'bestel nu' - dus ik heb het geld geregeld en de Kamer is akkoord - dan duurt het 2 tot 5 jaar voor ik het geleverd krijg", vertelt Visser.

De Europese regelgeving schrijft voor dat de inkoop van munitie via een openbare aanbestedingsprocedure moet verlopen. Het ministerie van Defensie zet een verzoek uit, waarna bedrijven daar op kunnen reageren. Zij kunnen dan een zogenoemde bid uitbrengen.

Het beste bid

"Het is vervolgens aan het ministerie van Defensie om die bids te beoordelen en de beste te kiezen", legt Dick Zandee, Defensiespecialist van Instituut Clingendeal uit.

"Het bedrijf met het beste bid krijgt dan de opdracht. Dat is een proces dat veel tijd vergt. Het uitzetten van zo'n verzoek, een periode die loopt om de bids in te dienen en dan de periode waarin beoordeeld moet worden en een keuze moet worden gemaakt. We zijn dan al maanden en maanden bezig."

Vraag naar kogels

Het is niet gezegd dat de periode van levering daarna in een stroomversnelling raakt. Defensie zal met haar verzoek achter in de wachtrij plaats moeten nemen. "Het hangt af van hoeveel vraag er op de markt is naar munitie."

"Je hebt hele simpele munitie, zoals kogels", zegt Zandee. "Maar ook heb je heel complexe munitie, zoals precisiewapens, die technologisch zeer hoogwaardig zijn samengesteld. Naar de een is minder vraag dan naar de ander. Het product waar minder vraag naar is, zal een langere levertijd hebben. Zeker als er ook andere contracten lopen. Dus dan kan het jaren duren."

Voorraad met flinke deuken

Het ministerie van Defensie gaat voor het bestellen van munitie een contract aan bij een leverancier. Uiteraard kunnen ook andere landen contracten hebben bij diezelfde leverancier. Defensie zal daarom op haar beurt moeten wachten.

Volgens Peter Wijninga, oud-commandant en defensie-deskundige bij The Hague Centre for Strategic Studies staat de teller van de munitievoorraad momenteel niet op nul, maar heeft de situatie er wel eens positiever bijgestaan. "De afgelopen jaren heeft de voorraad flinke deuken opgelopen door veelvuldig gebruik in het buitenland. Denk aan F16's. Het is hoog tijd dat de voorraad weer op niveau wordt gebracht. We hebben geen groot probleem, maar je moet vooruit denken en dat betekent tijdig bestellen."