Gebruik alsjeblieft minder stroom tussen 16.00 van 21.00 uur: netbeheerder Stedin doet voor de tweede keer die oproep, want het stroomnet slibt dicht. Wat is er nodig om huishoudens zover te krijgen? "We zien hoge bereidheid."
Geerte Paradies is sociaal psycholoog en onderzoeker bij TNO. Zij onderzocht onder meer of huishoudens bereid zijn om flexibel met stroom om te gaan en wat daarvoor nodig is.
Oproep te algemeen
"Die bereidheid is groot", zegt Paradies. Maar de oproep van Stedin is te algemeen. "Het is belangrijk om duidelijk te zijn wat je van mensen vraagt. Mensen denken na die oproep waarschijnlijk gelijk: 'Hé, maar dan kan ik niet meer koken straks.'"
Maar volgens de onderzoeker van TNO hoef je dat helemaal niet te laten als je minder stroom wil gebruiken. "Dat vind ik zelf namelijk ook best wel ingewikkeld, want wij koken thuis ook elektrisch. Maar dat koken is niet een van de grootste klappers. Dat zijn onder andere de warmtepomp en het laden van de elektrische auto."
Elektrisch rijden en warmtepompen
Nederlanders zijn de afgelopen jaren meer elektrisch gaan rijden, en de woning gaan verwarmen met warmtepompen. En juist in de avond gebruiken we die apparaten massaal. Daarom heeft netbeheerder Stedin, die vooral actief is in Zuid-Holland, Utrecht en Zeeland, een oproep gedaan om minder stroom te gebruiken tussen 16.00 en 19.00 uur.
Afgelopen kerst heeft de netbeheerder op het Zeeuwse eiland Walcheren zelfs dieselgeneratoren in moeten zetten om te voorkomen dat het stroomnet overbelast raakte. In Utrecht kunnen huizen niet op het stroomnet worden aangesloten en zijn er wachtrijen voor verzwaring van aansluitingen.
'We vragen om hulp'
"We investeren ontzettend hard in het verzwaren van het energienet maar het is niet genoeg en niet snel genoeg", licht directeur van Stedin Koen Bogers toe. "Dus we roepen mensen op om tijdens de piek waar het kan elektriciteitsverbruik te verminderen."
Volgens hem werkt het echt als er minder stroom gebruikt wordt tijdens die uren, en wordt er over het algemeen positief gereageerd. "Maar ik hoor ook: 'Ik bepaal zelf wel wanneer ik mijn auto laad.'" De directeur zegt dat hij niet voor wil schrijven wat mensen moeten doen. "Maar we vragen echt om hulp."
Meer duidelijkheid nodig
Paradies pleit ervoor dat netbeheerders duidelijk maken met welke apparaten het stroomnet nu het beste ontlast kan worden, omdat ze denkt dat dat wel het gewenste effect kan hebben.
Als dat duidelijk is, weten mensen namelijk ook op welke manier ze hier iets aan kunnen doen. "Het gaat dus echt om het later opladen van de elektrische auto of het uitstellen van het verwarmen van de boiler van de warmtepomp. Natuurlijk zijn er ook de wasmachine, droger en de vaatwasser, maar die hebben veel minder impact dan bijvoorbeeld het laden van een elektrische auto", legt ze uit.
Financiële prikkel
Is het dan niet een idee om bijvoorbeeld elektrische laadpalen uit te schakelen op dat moment? Aan die techniek wordt volgens Paradies wel gewerkt, maar zover is het nog niet. "Dus we moeten het nu nog even zelf doen."
Stedin stelt voor om een financiële prikkel in te voeren om zo mensen te bewegen om op andere momenten stroom te gebruiken. Ook daar heeft Paradies onderzoek naar gedaan. "En we zien ook echt hoge bereidheid. Zeker wanneer er dan ook nog een financiële prikkel of een financiële beloning bij komt kijken, zeggen mensen dat ze wel echt zeker hun energieverbruik willen gaan verschuiven", sluit ze af.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.