Meerdere gemeentes lukt het dit jaar niet om voldoende statushouders te huisvesten

Mede door krapte op de woningmarkt worstelen gemeentes met de opvang van statushouders, terwijl doorstroom hard nodig is. Als zij huisvesting krijgen, geeft dat namelijk ruimte in de propvolle opvangcentra.

Elke gemeente moet van het Rijk een aantal statushouders huisvesten, dat zijn asielzoekers met een verblijfsvergunning voor bepaalde tijd. Zij hebben binnen 14 weken recht op een woning, maar het is lastig om die aan te wijzen in de krappe woningmarkt.

Iedereen huisvesten lukt niet

Ieder half jaar krijgen gemeenten te horen hoeveel statushouders zij moeten huisvesten. De hoeveelheid is afhankelijk van het aantal inwoners van de gemeente. Tot het einde van dit jaar moeten nog zo'n 11.000 statushouders worden gehuisvest.

Verschillende gemeenten laten weten aan EenVandaag dat het hen niet lukt de 11.000 statushouders voor het einde van 2021 een plek te geven. Het komt ook voor dat dit wel lukt, maar dat er nog achterstanden zijn van voorgaande jaren. Terwijl gemeenten nu al te weinig sociale huurwoningen hebben, moeten ze volgend jaar nog eens 27.000 statushouders opnemen.

Oplossing voor volle asielzoekerscentra

Almere bijvoorbeeld, zegt dat de taakstelling niet realistisch is. "Woningen zijn schaars en statushouders zijn nu eenmaal niet de enigen in Almere voor wie wij een woning moeten regelen", zegt wethouder Froukje de Jonge. Tegelijkertijd weet ze dat het huisvesten van statushouders voor gemeenten een oplossing kan zijn voor de overvolle asielzoekerscentra.

In Almere is bijna 50 procent van de mensen in het asielzoekerscentrum statushouder. Zij houden bedden bezet voor nieuwe asielzoekers. "Maar die doorstroming vindt niet plaats, terwijl het centrum volzit. Als het ons als gemeenten was gelukt om de huisvesting rond te krijgen, dan had het COA nu geen problemen gehad", zegt De Jonge.

Lastig segment

Wethouder De Jonge ziet hoe nijpend de situatie is in het azc in Almere. Maar een simpele oplossing voor de doorstroom heeft ze niet.

In 2016 zag De Jonge de asielzoekerscentra ook volstromen, maar toen kon de gemeente statushouders makkelijker van een plek voorzien. Dat is nu wel anders. "Deze mensen hebben behoefte aan een goedkope huurwoning. Dat is een segment waar nu heel veel mensen een beroep op doen."

Draagvlak

"Als iedereen dezelfde woningen wil; wie kies je dan? Er zitten ook mensen in een vechtscheiding bij, starters, studenten. Als je draagvlak wil houden moet je het verhoudingsgewijs doen." De Jonge snapt de taakstelling vanuit het Rijk, maar ziet ook net zulke grote problemen bij zorginstellingen. "Jongeren in de jeugdopvang kunnen ook niet doorstromen. Daar is geen taakstelling voor maar die zoeken net zo goed een huis."

Sinds anderhalf jaar werkt de wethouder nauw samen met woningcoöperaties. "Dat helpt, want je hebt veel verschillende partijen nodig om dit probleem op te lossen. Het werkt, maar het kost tijd."

Taskforce sociale woningbouw

Hoewel veel gemeenten aangeven dat ze er moeite mee hebben om voor januari 2021 het aantal aangewezen statushouders te huisvesten, lukt het een deel van de gemeenten wel. De gemeente Tilburg lukt het bijvoorbeeld al jaren om aan die taakstelling te voldoen. "Wij zijn al vroeg begonnen met een taskforce sociale woningbouw", zegt wethouder Esmah Lahlah.

Maar de wethouder begrijpt ook dat het lastiger is in een dorp met 20 sociale huurwoningen. Om gemeenten in de regio die moeite hebben met de opvang te ontlasten, maken ze in Tilburg een kazerne gereed om zo'n 200 statushouders op te vangen. Het is een tijdelijke oplossing om de opvangcentra wat meer lucht te geven.