Dé kiezer bestaat niet. Op welke partijen stemmen mannen vooral, wie weet de praktisch opgeleide kiezer te trekken en wie de oudere stemmer? Dit zijn de achterbannen van de vijf grootste partijen in de zetelpeiling: VVD, NSC, GroenLinks-PvdA, PVV en BBB.

Als we de zetelpeiling van EenVandaag en Ipsos uitsplitsen naar een aantal achtergrondkenmerken zijn er opvallende verschillen tussen de partijen te zien. Dit zijn de profielen van de vijf grootste partijen in de nieuwste zetelpeiling.

VVD

In de peiling staat de VVD nu op 28 zetels. Een relatief groot deel van die zetels komt van hoogopgeleiden. De meeste VVD-kiezers zijn bovendien ouder dan 50 jaar. Vooral onder de jongste stemmers, tussen de 18 en 35 jaar, is de partij relatief minder populair.

De liberalen hebben met Dilan Yeşilgöz voor het eerst een vrouwelijke lijsttrekker, maar er stemmen relatief veel mannen op de VVD. Vrouwen zijn goed voor ongeveer 11 van de 28 zetels die de partij nu in de peiling heeft, 17 komen er van mannen.

In deze grafiek zie je wie in de laatste peiling de VVD-kiezers zijn. Klik bovenin op een kenmerk en zie hoe de 28 zetels die de partij in de peiling heeft, zijn verdeeld over de subgroepen.

Nieuw Sociaal Contract

Pieter Omtzigt vist deels in dezelfde vijver als de VVD. Ook zijn Nieuw Sociaal Contract (NSC) is populair onder mannen en onder oudere mensen. NSC-stemmers zijn relatief wel nog ouder dan die van de VVD. In de laatste peiling komen ongeveer 10 van de 26 NSC-zetels van 65-plussers.

De partij trekt kiezers van alle opleidingsniveaus, maar vooral onder laagopgeleiden doet de partij het goed. In de laatste peiling heeft NSC 26 zetels, maar als alleen mensen met een lagere opleiding zouden mogen stemmen, zouden dat er meer zijn.

In deze grafiek zie je wie in de laatste peiling de NSC-kiezers zijn. Klik bovenin op een kenmerk en zie hoe de 26 zetels die de partij in de peiling heeft, zijn verdeeld over de subgroepen.

GroenLinks-PvdA

Bij GroenLinks-PvdA is dat anders. De partij van Frans Timmermans, in de laatste peiling goed voor 22 zetels, trekt juist vooral hoogopgeleiden. Ongeveer de helft van de GroenLinks-PvdA-stemmers is hoogopgeleid. De enige andere partij waar dat zo is, is D66.

De rest van de achterban is juist heel divers. Zo stemmen er mensen van alle leeftijden op de linkse combinatie, en trekt de partij ongeveer evenveel mannen als vrouwen. Daarmee wijkt GroenLinks-PvdA af van andere linkse partijen. Zo stemmen op de Partij voor de Dieren meer vrouwen dan mannen en ook bij de SP is het aandeel vrouwelijke stemmers hoger.

In deze grafiek zie je wie in de laatste peiling de GL-PvdA-kiezers zijn. Klik bovenin op een kenmerk en zie hoe de 22 zetels die de partij in de peiling heeft, zijn verdeeld over de subgroepen.

PVV

Ook de PVV trekt ongeveer evenveel mannen als vrouwen. De partij van Geert Wilders moet het niet van de 65-plussers hebben en trekt vooral werkende mensen tot 65 jaar van buiten de grote steden.

PVV-stemmers zijn bovendien vaak laag- of middelbaar opgeleid. In de nieuwste peiling staat de PVV nu op 17 zetels, de VVD op 28. Als alleen laagopgeleiden zouden mogen stemmen, zouden die twee partijen in de peiling ongeveer even groot zijn.

In deze grafiek zie je wie in de laatste peiling de PVV-kiezers zijn. Klik bovenin op een kenmerk en zie hoe de 17 zetels die de partij in de peiling heeft, zijn verdeeld over de subgroepen.

BBB

Bij de Provinciale Statenverkiezingen in maart werd BBB in alle provincies de grootste. De partij boekte de grootste winst in het noorden en oosten van het land. Maar sinds stikstof meer naar de achtergrond is verdwenen in het politieke debat, doet de partij van Caroline van der Plas het minder goed in de peiling voor de Tweede Kamer.

BBB-stemmers in de peiling komen uit alle delen van het land, maar de partij is nergens meer onbetwist de grootste. Vooral in het oosten, zuiden en westen moeten ze partijen als de VVD en NSC nu voor zich dulden. Net als bij de PVV zijn BBB-kiezers vooral laag- en middelbaar opgeleid. Kiezers hebben verschillende leeftijden, maar onder de jongste en oudste kiezers doet de partij het in dit onderzoek het relatief het best.

In deze grafiek zie je wie in de laatste peiling de BBB-kiezers zijn. Klik bovenin op een kenmerk en zie hoe de 12 zetels die de partij in de peiling heeft, zijn verdeeld over de subgroepen.
info

Over het onderzoek

De zetelverdeling is gebaseerd op onderzoek van Ipsos onder een representatieve steekproef van 1.924 stemgerechtigde Nederlanders. De peiling is geen voorspelling van de verkiezingsuitslag. De gegevens zijn verzameld van 27 tot en met 30 oktober 2023.

Het onderzoek is gewogen op leeftijd, geslacht, opleiding, regio, werkzaamheid en stemgedrag bij de vorige Tweede Kamerverkiezingen. Voor de zetels gelden statistische marges van +/- 1 zetel bij de kleine partijen en +/- 2 zetels bij de grootste partijen. Als het gaat om de zetelpeiling per subgroep, kunnen de marges in het geval van kleine groepen in enkele gevallen oplopen tot +/- 7 zetels. Alle uitsplitste zetelverdelingen zijn hier te vinden.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.