Losgeraakte visnetten enorm probleem voor vissen en zeedieren: 'Soms worden ze gewoon losgesneden, dat kan echt niet'

500 keer de aarde rond. Volgens de documentaire Seaspiracy kun je dat met alle losgeraakte visnetten en -lijnen die in zee zwerven. Het blijkt lastig te zeggen hoeveel het precies is, maar dat de zee zwaar vervuild is, is zeker.

Sinds vorige week is de documentaire Seaspiracy te zien op Netflix. De film laat zien wat de impact is van de visserij op het leven in zee. In losgeraakte netten kunnen vissen en andere zeedieren verstrekt raken, met alle gevolgen van dien.

Tienduizenden kilo's uit het water

Maar kun je er ook echt 500 keer de aarde mee rond? "Er liggen waanzinnig veel netten en lijnen in de zee. Daar kan je vrachtschepen vol mee vullen" zegt beroepsduiker Ben Stiefelhagen. Hij duikt jaarlijks 120 keer om afval uit de zee te halen met de stichting Duik de Noordzee Schoon, en ziet met eigen ogen hoe groot het probleem is.

Alleen al het team van Stiefelhagen, dat overal ter wereld duikt, haalt rondom scheepswrakken op de zeebodem tienduizenden kilo's aan netten uit het water. "En dat is pas een deel, we hebben nog voor jaren werk."

'Gemaakt om te vangen'

Stiefelhagen legt uit dat die netten bewust of onbewust, bijvoorbeeld door een storm of losgeraakte boei, in zee achterblijven. "Omdat die netten gemaakt zijn om zeeleven te vangen blijft er ook van alles inhangen. Van vissen tot schildpadden, maar ook haaien en krabben." De dieren kunnen geen kant meer op en overleven het vaak niet.

Dat er veel in de zee achterblijft weet ook woordvoerder Harmen Spek van de Plastic Soup Foundation, ook goed. "In 2013 was er, zoals blijkt uit onderzoek, al 86 miljoen ton aan afval in zee beland. Als je naar het gemiddelde kijkt komt 20 tot 30 procent daarvan van visserij en offshore afval. 10 procent van dat totaal is zelfs alleen van vislijnen en visnetten."

Plastic soep

"Het zijn hoe dan ook enorme hoeveelheden en waarschijnlijk is de situatie inmiddels alleen maar erger" stelt Spek. Hoeveel het precies is, is simpelweg niet precies meetbaar. "Maar er wordt gewoon te veel plastic gebruikt door zowel de consument als de vissers. Maar zorg dan op zijn minst dat je het goed opruimt." Spek vertelt namelijk dat er ook gewoon visnetten worden losgesneden. "Dat kan echt niet, je vervuilt daar zo direct het milieu mee."

De oceaan wordt ook niet alleen door verloren vislijnen en zeenetten aangetast, legt oceaanexpert Nathalie Houtman van het Wereld Natuur Fonds uit. "We tasten de gezondheid van de zeeën en oceanen ook nog aan door bijvoorbeeld overbevissing, waarmee we het ecosysteem veranderen."

Dieren en onszelf in gevaar

En zo brengen we uiteindelijk ook onszelf in gevaar, legt Houtman uit. "De zeeën en oceanen zijn namelijk de belangrijkste bron van zuurstof en bijvoorbeeld het opslaan van CO2."

Houtman vertelt dat zeeën en oceanen zich gelukkig wel kunnen herstellen, als menselijke activiteit beperkt wordt en ze rust krijgen: "Maar dan moet de consument eerst de bewuste keuze maken om meer plantaardig te eten."