'Laten we het over ditjes en datjes hebben': deze onderwerpen zijn taboe tijdens het kerstdiner

‘Woke’, de oorlog in het Midden-Oosten, de Nederlandse politiek. Minstens 1 op de 5 verwacht dat het weleens uit de hand kan lopen aan de kersttafel als deze thema’s de revue passeren. Vooral bij praktisch opgeleiden liggen bepaalde thema’s gevoelig.

Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder ongeveer 20.000 leden uit het Opiniepanel in de aanloop naar de kerstdagen. Een moment waarop vrienden en familie massaal bij elkaar komen om bij te praten over hoe het gaat met henzelf, met anderen, en waarschijnlijk ook over de situatie in de wereld. Maar, na wederom een roerig nieuwsjaar zijn mensen bang dat die gesprekken de kerstsfeer flink verzieken.

'Dan blijft het gezellig'

Uit het onderzoek komt naar voren dat een aantal maatschappelijke thema's gevoelig ligt. 'Woke', progressieve waarden als het gaat over bijvoorbeeld ethische kwesties en tradities, de Nederlandse politiek en de oorlog in het Midden-Oosten worden het vaakst aangevinkt.

"Ik heb (stief)kinderen die universitair geschoold en 'sneeuwvlokjes-woke' zijn. Mensen die voor anderen beslissen wanneer ze zich beledigd zouden moeten voelen. Laten we het maar over ditjes en datjes hebben, dan blijft het gezellig", vertelt een panellid. Thema's als immigratie en integratie en buitenlandse politiek, zoals de verkiezing van Donald Trump in Amerika, liggen bijna net zo gevoelig.

Praktisch opgeleiden

Wat opvalt is het verschil tussen opleidingsniveaus. Praktisch opgeleiden geven al snel twee keer zoveel mensen aan maatschappelijke onderwerpen te willen vermijden. Wederom is 'woke' geen populair onderwerp: 4 op de 10 van hen beschouwen dat als verboden thema. Onder mensen met een hbo- of wo-opleiding geven 2 op de 10 dat aan.

Ook zijn de Nederlandse politiek, de buitenlandse politiek en de oorlog in het Midden-Oosten omstreden bij praktisch geschoolde deelnemers. Al spelen daar ook andere factoren mee: "Mijn schoondochter komt uit Israël. Niet verstandig erover te beginnen", zegt een deelnemer met sympathie voor de Palestijnse zaak.

NSC-kiezers

Verder heeft de ene groep kiezers vaker een afkeer voor maatschappelijke discussies aan de kersttafel dan de andere. Zo vrezen vooral NSC-kiezers vooral dat de sfeer bederft als het tijdens het diner gaat over thema's als 'woke', de Nederlandse politiek en immigratie en integratie.

Sommigen hebben hun buik vol van het politieke jaar en de hoofdrol die hun partij daarin speelde en hebben weinig behoefte om dat nog eens met hun familie en vrienden door te nemen. Een NSC-kiezer: "Dan moet ik gaan verdedigen waarom ik op Omtzigt heb gestemd zeker? Daar heb ik geen trek in."

Klimaat

Bij PVV- en BBB-kiezers is klimaat bovengemiddeld vaak een taboe-onderwerp aan de kersttafel. "Klimaat is altijd een oeverloze discussie, dat wil ik niet", zegt een PVV-kiezer daarover in het onderzoek.

Aan de andere kant van het politieke spectrum zijn het vaak kiezers van de Partij voor de Dieren die aangeven dat thema's gevoelig liggen. Gesprekken met familie en/of vrienden over thema's die hen wat meer aan het hart liggen, zoals het klimaat of de oorlog in het Midden-Oosten, kunnen snel uit de hand lopen. Maar ook kwesties als immigratie en integratie, en de Nederlandse politiek zijn omstreden.