Lange wachttijden voor onderhoud warmtepomp door tekort aan geschikte vakmensen: 'Hoog tijd voor allround monteurs'

Ze zijn bijna niet te vinden: goede warmtepompmonteurs. Het meldpunt van Vereniging Eigen Huis kreeg er in 1 maand bijna 2.000 klachten over binnen. Volgens hen moet er iets veranderen, maar Techniek Nederland zegt dat dat niet zo makkelijk gaat.

De huiseigenaren die zich bij de vereniging hebben gemeld lopen naast een tekort aan monteurs ook tegen andere problemen aan, legt directeur Cindy Kremer uit.

Moeilijk te bereiken

Zo zijn de warmtepompen soms ook op moeilijk te bereiken plekken geplaatst. "Er kwam een melding binnen over een warmtepomp die op het dak was geïnstalleerd waardoor de huiseigenaar een hoogwerker moest huren voor enkele duizenden euro's om überhaupt erbij te kunnen."

Daarnaast hebben veel veel eigenaren van nieuwbouwhuizen zich gemeld, gaat Kremer verder. Dit omdat projectontwikkelaren warmtepompen verkopen, zonder daar een onderhoudscontract bij te regelen.

Veel onduidelijkheid

"Daardoor is het voor huiseigenaren ook vaak volledig onduidelijk wat voor soort onderhoud hun type warmtepomp nodig heeft, laat staan dat ze er een monteur bij kunnen vinden", vertelt Kremer.

"Ook kregen we veel meldingen van huiseigenaren die een warmtepomp bij hun cv-ketel plaatsten, maar daarna van hun 'eigen' monteur te horen kregen dat hij voor deze combinatie het onderhoud niet wilde doen."

Monteur meteen vertrokken

Richard de Jong uit Amersfoort maakte dit ook mee. Vorig jaar schafte hij een hybride warmtepomp aan, die naast zijn cv-ketel werd geplaatst.

"Omdat ik had gelezen dat het verplicht zou worden en ik ook wat gas wilde besparen. Voor mijn cv-ketel had ik een onderhoudscontract bij een groot installatiebedrijf. Maar toen de monteur voor het tweejaarlijkse onderhoud langskwam, is hij meteen weer vertrokken toen hij de hybride warmtepomp zag."

Contract eenzijdig opgezegd

Richard vertelt verder: "Hij zei dat hij op deze manier niet langer garantie op de installatie kon geven en heeft het contract eenzijdig opgezegd. Ik vond het echt verbazingwekkend. Sindsdien ben ik op zoek naar een andere monteur. De warmtepomp doet het vooralsnog gewoon, maar ik moet er niet aan denken dat-ie het hartje winter begeeft."

Daarom hoopt Richard dat hij snel iemand vindt die van beide apparaten verstand heeft. "Dan hoef je maar één afspraak te maken en heb je één contract. Want je wil ook niet dat ze naar elkaar gaan wijzen als er een probleem is met de verwarming."

'Onderhoud moet mogelijk zijn'

Door de klachten zoals die van Richard, vindt Kremer dat er betere regelgeving nodig is op verschillende vlakken. "Wij vinden dat bij wet moet worden geregeld dat warmtepompen zodanig worden geïnstalleerd dat onderhoud mogelijk is. Dus niet helemaal ingebouwd in de zonnepanelen of bovenop een dak waar niemand bij kan", legt ze uit.

"Ook moeten projectontwikkelaars verplicht worden om onderhoud van warmtepompen in nieuwbouwhuizen te regelen." Huiseigenaren hebben namelijk een onderhoudsplicht voor de warmtepomp, anders vervalt de fabrieksgarantie.

Oproep aan branche

En daarbij vindt Kremer dus dat er snel beter opgeleide monteurs moeten komen. "Het is hoogtijd voor allround monteurs. Want nu weigeren monteurs regelmatig het onderhoud omdat ze te weinig van een warmtepomp af weten."

"Wij vinden daarom dat de branche heel snel installateurs moet gaan opleiden en wel dusdanig breed dat er niet voor ieder apparaat een aparte monteur over de vloer hoeft te komen", vertelt ze. "We moeten het met elkaar efficiënt oplossen. En dat is echt een oproep aan de branche om daarin te voorzien. Ze zijn daar erg laat mee."

'Gaat mij te ver'

Voorzitter van Techniek Nederland Doekle Terpstra begrijpt de problemen, maar vindt de oproep van Kremer wel te stellig.

"We hebben te maken met een markt die zich nog een beetje moet ordenen. We hebben nu 700.000 warmtepompen in Nederland. In korte tijd zijn er heel veel geplaatst. Natuurlijk gaan er dan dingen mis. En iedere klacht is er één teveel. Maar om nu te stellen dat we het onderhoud als branche een beetje vergeten zijn, dat gaat mij te ver."

'Andere tak van sport'

Terpstra ziet in de praktijk installateurs juist hard werken om alle ontwikkelingen bij te houden. "Inmiddels zijn er meer dan 100 warmtepompen op de markt. Fabrikanten hebben er dus veel belang bij om onderscheidend te zijn, maar dat maakt het voor installateurs 'honds ingewikkeld' om al die innovaties te volgen en daar dan weer hun certificaten voor te krijgen."

"De warmtepomp is een complexer product dan de cv-ketel", gaat Terpstra verder. "Het apparaat vraagt echt om andere vaardigheden en andere inzichten. Het is een andere tak van sport waar extra opleiding voor nodig is. Dus ik begrijp dat monteurs 'nee' verkopen bij sommige modellen, omdat ze de expertise er niet voor in huis hebben."

Vertrouwen geschonden

Veel van de huidige problemen wijt Terpstra verder aan het ontbreken van een 'helder politiek kompas'. "Over de hybride warmtepomp maakten we met het vorige kabinet heldere afspraken. Op basis daarvan gingen wij onze monteurs opleiden. Maar ons vertrouwen is enorm geschonden door het huidige kabinet."

"Hoe de politiek is omgegaan met de afschaffing van de hybride warmtepomp is gewoon triest", gaat hij verder. "Hetzelfde geldt voor de salderingsregeling. Wat vandaag helder lijkt, is morgen mistig. Wat moet je dan als installateur? Wel vandaag investeren in een opleiding voor iets wat morgen misschien niet meer bestaat? Veel installateurs weten tegenwoordig niet meer hoe ze zich in de markt moeten bewegen."

Om de tafel zitten

Toch vindt Terpstra dat veel door de marktpartijen zelf is op te lossen. Ook bij het ontbreken van een consistent beleid. "Wij zouden als marktpartijen helemaal niet afhankelijk moeten willen zijn van wetgeving." Hij wil daar dan ook niet op wachten, en denkt dat onderling schakelen sneller gaat.

"Dat nu bij nieuwbouwprojecten het onderhoud van de warmtepomp slecht is geregeld kunnen we snel oplossen. Mijn pleidooi zou zijn dat projectontwikkelaars, aannemers, installateurs, maar ook Vereniging Eigen Huis snel samen om de tafel gaan zitten om de spelregels vast te leggen. Als partijen in die keten zijn we daar mans genoeg voor lijkt me."