Langdurig schermgebruik in de avond zorgt voor verstoorde slaap bij jongeren

De effecten van het gebruik van mobieltjes op de slaap van kinderen en tieners is groter dan tot nu toe bekend was. Dat blijkt uit een rapport van het RIVM.

Het onderzoek van het RIVM laat zien dat slaaptekort door smartphonegebruik niet alleen wordt veroorzaakt door blauw licht. De kracht van blauw licht is groter dan, bijvoorbeeld, normaal daglicht. Om die reden wordt blauw licht vaak aangewezen als verstoorder van de nachtrust. Nu blijkt ook dat de activiteit van het telefoongebruik zelf ook voor rusteloosheid zorgt.

Slaaptekort bij tieners

Sigrid Pillen is kinderneuroloog en somnoloog bij slaapgeneeskundig centrum Kempenhaeghe. Zij is niet verbaasd over de uitkomsten van het RIVM en bevestigt dat slaaptekort juist bij pubers een probleem kan vormen: "Pubers hebben veel slaap nodig. In die leeftijd verschuift het biologische ritme. Tieners zijn van nature meer avondtypes, terwijl ze wel vroeg op school moeten zijn."

Leerlingen eerder geïrriteerd

Op het Pieter Nieuwland College in Amsterdam geeft Arend Klos al 43 jaar les. Hij ziet dat slecht slapen invloed heeft op veel leerlingen: "Ze worden drukker omdat ze niet genoeg slaap hebben gehad. Ze raken dan eerder geïrriteerd."

Tegelijkertijd ziet Klos dat pubers die 's nachts niet slapen van alle tijden is: "Ik durf te beweren dat vroeger leerlingen met een zaklantaarn onder de dekens lagen te lezen. Alleen nu is de sociale druk veel groter. Ik kan dat altijd zien aan wanneer ze hun opdracht inleveren. Dat is vaak na 12 uur middernacht."

'Ouders gaan de strijd vaak niet aan'

Wat opvoedkundige Marina van der Wal betreft ligt er een belangrijke taak weggelegd voor de ouders. "Pubers zijn goed in uitstelgedrag. Bij uitstek zijn ze goed in om alleen maar te doen wat ze op dat moment écht willen." Ze is daarom van mening dat pubers geholpen moeten worden bij het maken van keuzes die ze op de lange termijn helpen, zoals het aanleren van een goed rust- en slaapritme.

Van der Wal, zelf moeder van twee zoons, ziet ook dat dit voor ouders vaak een lastige opgave is: "Voor mij is een mobiel mee naar de slaapkamer er voor mij echt een no-go, maar ouders gaan vaak die strijd niet aan."

Smartphonegebruik uit verveling

Sigrid Pillen is het eens met het advies van Marina van der Wal, maar zij benadrukt dat slaapproblemen niet altijd ontstaan door mobieltjes. Pillen wijst erop dat het wegnemen van de telefoon maar deels effect heeft: "Wij zien gemiddeld zo'n 500 leerlingen. Als je een interventie pleegt zoals dat is gedaan bij het RIVM-onderzoek, zie je wel dat er iets meer wordt geslapen."

Maar er kan volgens Pillen ook meer aan de hand zijn: "Wij zien ook veel kinderen waarbij slapeloosheid een andere oorzaak heeft dan smartphonegebruik. Dan komt het voor dat zij juist de telefoon erbij pakken uit verveling."