Kunnen we zonder de nieuwe kerncentrales in Borssele als we 10 procent stroom besparen? Ja, maar dat gaat nooit gebeuren

Als we 10 procent energie besparen, zijn de kerncentrales in Borssele helemaal niet nodig. Dat zei een oud-Statenlid voor D66 in Zeeland gisteren in EenVandaag. Maar hoe realistisch is dat? Het is een leuke gedachte, maar het gaat niet op, zeggen experts.

Het kabinet wil in Borssele, in Zeeland, twee nieuwe energiecentrales bouwen. Die kerncentrales zijn een belangrijk thema in de aankomende Provinciale Statenverkiezingen. Ze zijn alleen niet nodig, zegt oud-Statenlid Alex Hijgenaar, als we 10 procent stroom gaan besparen met elkaar. Maar klopt dat? "Het antwoord is ja, maar tegelijkertijd ook nee", zegt energiedeskundige Wim Turkenburg.

Wat levert een kerncentrale op?

Dat vraagt om wat uitleg. We gaan eerst uitrekenen hoe het oud-Statenlid bij die 10 procent stroombesparing komt. "Twee grote kerncentrales kunnen, als ze 1 jaar lang draaien, 25 terawattuur aan stroom opwekken. Het huidige stroomverbruik van Nederland is 120 terawattuur", vertelt deskundige Turkenburg, emeritus hoogleraar aan de Universiteit Utrecht.

Maar we gaan meer stroom verbruiken, omdat we van het gas af gaan. We gaan meer elektrisch rijden, elektrisch verwarmen en ook de industrie zal meer stroom gaan verbruiken. "Na 2030 gaan we richting de 250 terawattuur verbruiken." En dan klopt het dus dat de twee kerncentrales 10 procent van het stroomverbruik opwekken. Bespaar je dat, dan hoeven de kerncentrales er niet te komen. Zou je zeggen.

Nog meer stroom verbruiken

Zou je zeggen, want hoe realistisch is dat plan? We gaan namelijk na 2030 nog veel meer stroom verbruiken, zegt Turkenburg. "Er zijn studies die het hebben over 300, 500 of 600 terawattuur per jaar. Iedereen verwacht dat de stroomvraag heel sterk gaat toenemen."

"We besparen nu, maar toch wordt de stroomvraag meer. Zelfs als je het op de meeste efficiënte manier doet, is er een toename van het stroomverbruik", zegt Turkenburg over verduurzamen. Hij vindt het niet realistisch om in de toekomst nog meer stroom te besparen. Maar op korte termijn ziet energie-professor David Smeulders wel mogelijkheden. "Als iedereen meer isoleert, de temperatuur een graadje lager zet en overal goed op let, komen we al een heel eind", zegt hij.

Windmolens en zonnepanelen

En we wekken toch ook stroom op uit zon en wind en er komen toch meer zonnepanelen en windmolens? Kunnen we dan niet toch zonder kerncentrales? Dat is niet makkelijk, zegt deskundige Turkenburg.

"Je ziet dat wij als Nederland te weinig in staat zijn om met zon en wind de totale energievraag te dekken. We moeten ook andere bronnen gebruiken. Als je dan geen aardgas wil gebruiken en geen biomassa, dan ontkom je er vrijwel niet aan om kerncentrales te gebruiken", zegt Turkenburg.

Niet altijd zon en wind

Daarnaast zijn zonlicht en wind er ook niet altijd. "Er zijn dagen dat het dagenlang niet waait op de Noordzee. Als daar een groot windpark staat, produceert dat dagenlang geen stroom", zegt Turkenburg.

Ook David Smeulders noemt de afhankelijkheid van het weer als groot nadeel van windmolens en zonnepanelen. "Daarom moeten we dus gaan kijken naar verschillende vormen van groene energie. Kerncentrales komen daar bij uitstek voor in aanmerking omdat die rustig door kunnen pruttelen."

Groene waterstof

Het betekent niet dat je helemaal niet zonder kerncentrales kunt. Maar dan moet je een alternatief gebruiken. "Denk aan groene waterstof, die je maakt uit zon en wind en dan opslaat, om het later weer te gebruiken. Maar dat systeem moet nog helemaal worden opgebouwd en dat is buitengewoon kostbaar", vertelt Turkenburg.

Kortom, het is misschien een leuk argument van het oud-Statenlid om 10 procent extra stroom te besparen, tegen de komst van de twee kerncentrales, maar het is nu niet realistisch.