Krappe meerderheid wil liever Zwarte Piet, maar acceptatie van roetveegpieten groeit

Net als vorig jaar wil eenderde (32 procent) het uiterlijk van de traditionele Zwarte Piet aanpassen. De meerderheid (56 procent) wil dat ook dit jaar niet. Wel groeit de acceptatie van de roetveegpiet: 46 procent vindt dit nu een redelijk alternatief.

Dat is de uitkomst van van het jaarlijkse Sinterklaas-onderzoek van EenVandaag. Hieraan deden 32.000 deelnemers mee, waaronder 525 met een Surinaamse of Antilliaanse migratieachtergrond. Ongeacht of er draagvlak voor is, lijkt het erop dat voorstanders van verandering hun zin gaan krijgen. Want zowel bij de landelijke Sinterklaasintocht als bij intocht in de meeste gemeenten zijn roetveegpieten dit jaar de norm.

'Leuke traditie niet aanpassen'

EenVandaag peilt al sinds 2013 ieder jaar hoeveel mensen de Zwarte Pieten willen behouden en hoeveel het uiterlijk willen veranderen. Sindsdien nam het aantal voorstanders van de traditionele piet langzaam af: van 89 procent in 2013 tot iets meer dan de helft in 2020 (55 procent) en 2021 (56 procent)

Deze ondervraagden blijven van mening dat het Sinterklaasfeest niets anders is dan een leuke traditie. En die moet niet aangepast worden omdat een minderheid dat wil. Bovendien is er altijd een kans dat kinderen de Pieten herkennen omdat het bekenden zijn. Bij zwarte schmink is die kans volgens hen het kleinst.

Eenderde blijft voor aanpassen

De groep die vindt dat Piet een ander uiterlijk moet krijgen, werd langzaam maar zeker steeds een stukje groter. In 2020 vond de grootste verschuiving plaats: door de aandacht voor de Black Lives-matter-protesten veranderde een grote groep van mening. Dit jaar zijn die protesten er veel minder, maar de cijfers veranderen nauwelijks (32 procent). Het lijkt erop dat deze deelnemers blijvend hun standpunt gewijzigd hebben.

Zij zien Zwarte Piet vaak als een racistisch fenomeen. Als een groep zich daardoor gediscrimineerd voelt, vinden ze het een goede zaak om de Pieten een ander uiterlijk te geven. Van de 525 deelnemers met een Surinaamse of Antilliaanse migratieachtergrond is driekwart (75 procent) voor aanpassen. Velen hebben zelf ervaring met discriminerend gedrag rond de figuur van Zwarte Piet.

Roetveegpiet wint terrein

Hoewel een kleine meerderheid dus achter de traditionele Zwarte Piet blijft staan, lijkt het erop dat deze mening dit jaar wordt ingehaald door de realiteit. De meeste gemeenten kiezen dit jaar voor alleen roetveegpieten bij de intocht, net als in het Sinterklaasjournaal. Bijna de helft (46 procent) van alle deelnemers vindt deze keuze acceptabel. "Ik ben niet razend enthousiast over roetveegpieten, maar als het helpt om van die eeuwige discussie af te zijn, dan moet het maar", zegt een panellid.

De roetveegpiet is daarmee aan een opmars bezig, want twee jaar geleden vond nog maar een derde (31 procent) dit een redelijk alternatief. Tweederde (66 procent) stond in 2019 niet achter de keuze van het Sinterklaasjournaal om met uitsluitend roetveegpieten verder te gaan. Dit jaar is 45 procent daar tegen, deels omdat ze de pieten liever zwart zien en deels omdat ze de verandering niet ver genoeg vinden gaan.

Pieten van de toekomst

Roetveegpieten zouden wel eens de Pieten van de toekomst kunnen zijn. Want zeven van de tien ondervraagden met een Surinaamse of Antilliaanse achtergrond zien deze piet ook wel zitten (70 procent).

En van alle deelnemers aan het onderzoek verwachten of vrezen de meesten dat de traditionele Zwarte Piet de komende jaren langzaam van het toneel zal verdwijnen. De roetveegpiet lijkt dan het meest voor de hand liggende compromis.