Radio-uitzending EenVandaag 06-03-2018

Daar zit je dan als voorbeeldige HAVO-scholier in een klas met dertig leerlingen te luisteren naar de uitleg van je Aardrijkskunde-docent over de waterkringloop. Of daar sta je als beginnend geschiedenis-docent voor een klas met vijftien VMBO-leerlingen les te geven over de opkomst van het Romeinse Rijk. Maar, wie leert het beste? De HAVO-scholier of de VMBO-leerling? Als het aan een commercial van LUZAC ligt, is dat de VMBO-leerling. In de reclame wordt gezegd dat 'kleine klassen leiden tot betere leerprestaties'. Is dat inderdaad zo?

Volgens docent Engels Paul Scheltus speelt het niveau van de leerlingen ook een rol in betere leerprestaties. "Het verschil zit hem vooral in dat leerlingen van VMBO-basis en het VMBO-kader meer werk vragen. Als je zegt wat is meer werk dertig gymnasium-leerlingen of vijftien VMBO-basis-leerlingen dan is dat het laatste.  Er wordt namelijk veel meer van je gevraagd. Ook al is de klas soms kleiner op het VMBO heb je wel echt het gevoel dat je een topprestatie hebt geleverd als de les voorbij is."

Arbeidsplezier

Het heeft dus ook te maken met welk niveau-leerling je te maken hebt in de les. Maar echt wetenschappelijk onderzoek is er in Nederland niet gedaan naar deze kwestie. Wel in de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk, vertelt Jan van Tartwijk, hoogleraar onderwijs van de afdeling onderwijs en leren aan de Universiteit Utrecht. “Dat onderzoek dat daar gedaan is laat zien dat het wel iets doet, maar niet veel. Je moet klassen behoorlijk veel kleiner maken, wil het grote effecten hebben. Waar een kleinere klas wel voor zorgt is het arbeidsplezier van de docent en hoe prettig de leerling zich in de klas voelt.”

Kwaliteit van de leerkracht

Een leerling kan niet zonder docent. De rol van de leraar is ook heel groot in de ontwikkeling van een leerling. De kwaliteit van de docent is volgens van Tartwijk belangrijk om in te investeren. "Wat je ziet in scholen die het internationaal gezien heel goed doen, is dat zij investeren in de kwaliteit van de leerkrachten. Dan gaat het niet om wat ze doen, maar dat ze iets vergelijkbaars doen. Investeren in de kwaliteit van wat leraren in de les doen. Daar zit de sleutel."

Er zijn veel factoren die een rol spelen in het verbeteren van leerprestaties. Denk aan het niveau van de leerlingen of aan de bekwaamheid van de docent. Het invoeren van kleinere klassen alleen verbetert niet de leerprestaties van leerlingen. De stelling is daarom fictie.