Kinderombudsman noemt asieldeal 'onmenselijk': 'In strijd met het Kinderrechtenverdrag'

Het nieuwe asielplan doet heel wat stof opwaaien. Naast meer geld en woningen, wordt de gezinshereniging uitgesteld. Een klap voor de meest kwetsbare groep in Ter Apel: minderjarige asielzoekers. “Ik vind het onmenselijk”, zegt de Kinderombudsman.

De keuze van het kabinet om gezinshereniging uit te stellen zorgt niet alleen voor veel ophef, maar gaat volgens de Kinderombudsman ook nog eens tegen de internationale afspraken in. "Dit is in strijd met het Kinderrechtenverdrag."

Het recht op gezinshereniging

"Het VN-Kinderrechtenverdrag zegt over gezinshereniging dat staten met welwillendheid, menselijkheid en spoed, zaken van kinderen moeten behandelen. En dat een kind het recht heeft om herenigd te worden met zijn of haar ouders", vertelt de Kinderombudsman.

Daarbij komt dat kinderen die gevlucht zijn uit het land van herkomst volgens het VN-verdrag een speciale status hebben. "Staten zijn verplicht om kinderen extra te beschermen als zij een vluchtelingenstatus aanvragen of hebben." Maar volgens Kalverboer wordt op dit moment door Nederland geen recht gedaan aan die afspraken.

'Dit is zo slecht'

In april was de Kinderombudsman nog in Ter Apel. "Toen zag ik dat kinderen totaal aan hun lot overgelaten werden. Ze kregen wel te eten en te drinken, maar er was geen enkele aandacht, geen dagprogramma, helemaal niets."

Het leven voor minderjarige asielzoekers bestaat voornamelijk uit wachten. En dat zorgt voor een hoop stress. "Het gaat om kinderen die nu iets meekrijgen in hun leven wat we in de komende jaren zullen moeten repareren, want dit is zo slecht", zegt Kalverboer.

Kinderen leven in onzekerheid

De kinderen die hier aankomen zonder ouders weten vaak niet waar hun ouders zijn. "Kinderen worden slecht geïnformeerd. Ze weten niet hoelang alles duurt", vertelt Kalverboer.

"Ze hebben niet eens de meest basale dingen en er is overdag niets te doen." Dat is volgens haar extra kwalijk, omdat het om kinderen gaat 'die in het land van herkomst van alles hebben meegemaakt'.

Nare ervaringen stapelen zich op

Ook is de vlucht naar Nederland vaak traumatisch geweest, vertelt ze. "Sommige kinderen hebben onder auto's gehangen om hier in Nederland te komen, anderen zijn op een makkelijkere manier hier gekomen. Hun situatie was totaal perspectiefloos."

Doordat in Nederland de kinderen niet de zorg en aandacht krijgen die ze nodig hebben, stapelen nare ervaringen zich op. "Wat er nu gebeurt is dat je kinderen, die misschien in aanleg gezond waren, een procedure in laat gaan waarmee ze nog slechter uitkomen dan hoe ze in het land van herkomst vertrokken zijn."

Situatie gaat achteruit

Het is niet de eerste keer dat de Kinderombudsman aan de bel trekt als het gaat om de situatie van gevluchte kinderen. Na haar eerdere bezoek in Ter Apel gaf ze aan dat kinderen begeleiding, dagopvang en leermiddelen nodig hebben.

Iets wat toen is aangepakt. "Maar ik had mij niet kunnen voorstellen dat we in deze situatie terecht zou komen die nog weer vele malen slechter is dan afgelopen april."

Amateurisme of onwil?

"Het lijkt een soort amateurisme dat men niet voor elkaar kan krijgen dat de procedure sneller gaat en dat kinderen geplaatst worden op de plek waar ze hun leven kunnen beginnen."

Het is amateurisme en geen onwil, althans dat hoopt de Kinderombudsman. "Er zijn zoveel mensen die aangeven dat dit niet de norm is. En ik zou het heel ernstig vinden als wij dit in Nederland wel de norm voor menselijkheid zouden vinden, want dit gaat over alle grenzen heen."

Verantwoordelijkheid gemeenten

Volgens de Kinderombudsman moeten er snel meer opvangplekken komen voor kinderen die uitstromen. Gemeenten zullen hun verantwoordelijkheid moeten nemen in de verdeling van de kinderen.

"Ik denk dat iedere gemeente 10 tot 20 kinderen kan opnemen en dan is de last niet zo enorm. We moeten toe naar kleinschaligheid, waar iedereen zich prettiger bij voelt. Ik hoop dat wij als samenleving ook zien dat wij dit niet willen."