Een verhaal van Marco Kroon, drager van de Koninklijke Willemsorde, houdt de gemoederen flink bezig. De oud-militair vertelt op twee pagina's in het AD over een incident in 2007. Na in Afghanistan te zijn 'ondervraagd, mishandeld en ernstig vernederd', kwam Kroon zijn belager later weer tegen. Toen besloot hij de man te doden door 'zijn hele magazijn op hem te legen'. Bij journalist Hans de Vreij en oud-militair Niels Roelen roept het verhaal van Kroon grote vragen op.
Vorige maand werd bekend dat het Openbaar Ministerie een geweldsincident in Afghanistan, waarbij Kroon betrokken was, onderzoekt. Het verhaal van Kroon komt nu als reactie daarop. Hans de Vreij, journalist en defensiespecialist, speculeert over de reden daarvan: "Het kan zijn dat zijn advocaten, het echtpaar Knoops, hebben gehoord dat er via het OM nog iets aan zit te komen, en dat het verstandig is dit nu naar buiten te brengen."
‘Meestal reis je niet alleen’
Volgens De Vreij zijn beide delen van het verhaal van Kroon raadselachtig. Dat begint al bij zijn gevangenneming: "Ik vind het vreemd dat hij als enige zou zijn opgepakt. Meestal reis je niet alleen, en zit je altijd in een jeep met chauffeur."
Niels Roelen, voormalig majoor in het Nederlandse leger, weet uit ervaring hoe het er in Afghanistan aan toe gaat. Hij schreef er onder andere het boek 'Soldaat in Uruzgan' over. "Niemand heeft blijkbaar geweten dat Marco Kroon gevangen heeft gezeten. Ik denk dan: hoe kan hij dat niet vertellen? En, hoe kan zijn commandant niet weten waar zijn mensen zitten?" vraagt Roelen zich af. "Je kan nooit meerdere dagen zonder enig contact verdwijnen."
Double-tap kill
Het moment dat Kroon zijn belager doodt, roept bij Roelen vragen op over, volgens hem, bekende militaire procedures. "Elke militair leert het principe van ‘double-tap kill’ in een situatie van direct vijandcontact", vertelt Roelen. Bij deze prodecure vuurt een militair eerst twee schoten in de richting van de vijand, stapt dan uit de vuurrichting en geeft dan een laatste, dodelijk, schot. “Zo reageer je bijna instinctief als militair. Ik ben ook in die situatie geweest en daar denk je niet meer bij na”, aldus de oud-majoor.
Volgens Roelen heeft Kroon die procedure dus absoluut niet gevolgd. Ook Hans de Vreij zet daar vraagtekens bij: "Kroon zegt zijn hele magazijn op die man te hebben geleegd. Dat zijn dertig patronen. Hij noemt ook twee of drie maal dat hij een enorme vernedering had ondergaan. Zo erg dat hij dus blijkbaar een rode waas voor zijn ogen kreeg door deze man."
Bewijsmateriaal
Marco Kroon verantwoordde de aanval door te zeggen dat de man een gevaar was ‘voor hemzelf en voor zijn mensen’, waardoor hij geen andere keuze had dan de man te doden. "Maar de informatie van dat gevaar kreeg hij pas achteraf, van de documenten op het lichaam van de man”, stelt Roelen. Ook De Vreij heeft daar twijfels over: “Als je je hele magazijn op iemand leegt is er van dat bewijsmateriaal niet veel over."
Al met al leidt het verhaal van Kroon dus tot veel vragen, maar ontbreekt het aan duidelijke antwoorden. Kroon kan deze, zo zegt hij, niet geven vanwege de geheime aard van de operatie. Toch moeten meer details volgens De Vreij wel bekend worden: "Wie heeft hem gevangen genomen? Ik hoor geluiden over de Taliban, maar dat heeft Kroon zelf niet gezegd. En waarom is hij ook weer vrijgelaten?" Ook volgens Niels Roelen is meer, en duidelijkere, informatie hard nodig. "Het hele verhaal moet op tafel komen. De gebeurtenissen die hij noemt moeten te controleren zijn."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.