Joodse gemeenschap geschokt door antisemitisch motief voor aanslag Halle

Er wordt steeds meer bekend over de dader die een aanslag pleegde in het Duitse plaatsje Halle. Zijn aanslag was van antisemitische aard. Voorzitter Eddo Verdoner van het Centraal Joods Overleg is enorm geschokt.

In zijn manifest verklaarde de dader dat 'Joden de bron zijn van het kwaad' en ontkent hij de Holocaust. "Het komt altijd onverwacht", zegt Verdoner. "Je hoopt toch dat mensen niet overgaan tot dit soort daden. En dit leek op een bepaalde willekeur. Zo maar een plek uitkiezen en vanuit complotdenken handelen. Dat maakt bij mij een gevoel los van kwetsbaarheid."

Je vertelt niet meer dat je Joods bent

Ook in het dagelijks leven zien we die kwetsbaarheid terug. Zo kunnen veel Joden zich niet in het openbaar uiten. Uit een onderzoek van EenVandaag bleek dat 47 procent van de ondervraagde Joodse mensen dit niet meer doet.

Ze dragen bijvoorbeeld niet meer zichtbaar een keppeltje. Eddo Verdoner merkt dit in de praktijk. "Ik merk dat mensen er last van hebben om te vertellen wie ze zijn. Ze willen niet uitleggen dat ze Joods zijn, omdat ze bang zijn voor reacties."

Extreemrechts is goed georganiseerd

De rechtsextremistische daad van gisteren staat niet op zichzelf. Terrorisme-onderzoeker Jelle van Buuren zei in De Nieuws BV op NPO Radio 1 dat Oekraïne bijvoorbeeld een magneetfunctie heeft voor rechtsextremisten uit alle landen in de wereld en dat ze goed georganiseerd zijn.

"Het zijn niet alleen individuele uitreizigers die het avontuur zoeken. Er worden daar netwerken opgebouwd, ze hebben een politieke tak die heel actief is met het verspreiden van propaganda. Ze bezoeken conferenties in Finland waar dan weer Old Right-kopstukken uit de Verenigde Staten komen en er zijn inmiddels een paar incidenten bekend geworden van rechtsextremisten die hebben gevochten in Oekraïne en toen thuis geweld hebben gepleegd."

Antisemitisme is normaler

Eddo Verdoner ziet dit antisemitisme ook in het dagelijks leven om hem heen: "De gewoonheid van het antisemitisme blijkt specifiek teruggekomen te zijn. Dat ontstond 10 à 15 jaar geleden: deels door social media waar mensen de remmen loslaten, deels door het debat dat verhard is, deels omdat de oorlog langer geleden is."

"Mensen zijn daardoor vrijer om dit soort beelden te uiten. Ze zijn altijd al aanwezig geweest in de hoofden van mensen, maar opeens kunnen dit soort complottheorieën weer naar buiten."