Jongeren kijken niet naar een persconferentie: 'Zet een rapper in, of een speler van Ajax'

Tijdens de coronacrisis zijn er geregeld persconferenties van bijvoorbeeld premier Rutte, waarin uitleg wordt gegeven over maatregelen. De vraag is of het kabinet ook de jongeren bereikt die een steeds grotere rol spelen in de verspreiding van corona.

"De jongeren zullen echt niet om 19.00 uur naar die persconferentie kijken", zegt Roderik van Grieken, directeur van het Nederlands Debat Instituut. Hij denkt dat jongeren dus ook anders benaderd moeten worden, bijvoorbeeld via leeftijdsgenoten en rolmodellen.

Rolmodellen

"Spreek jongeren aan met mensen die ze serieus nemen", zegt hij. "Stel, er is een student die corona heeft gehad en die daar nu nog heel erg veel last van heeft. Of een student die zijn oma heeft besmet die vervolgens is overleden. Dan komt het dichtbij voor de doelgroep." Daarnaast kunnen rolmodellen helpen. "Zet bijvoorbeeld een rapper in, of een speler van Ajax. En natuurlijk gaat de communicatie via social media."

Van Grieken begrijpt wel dat jongeren zich niet altijd aan de coronaregels houden. "Jongeren hebben nog meer dan anderen de neiging om bij elkaar te gaan zitten, dicht op elkaar te kruipen. Het is een steeds ingewikkelder boodschap." Het lastige is dat het echte probleem nu ook niet zichtbaar is, vertelt Van Grieken. "We horen dat de getallen oplopen, maar dat zie je niet terug in het aantal bezette ziekenhuisbedden of ic-opnames. Het probleem is pas groot als je het ziet."

Basisbehoefte

Vorige week schreef de 94-jarige Jan Hoek een brief aan jongeren met de boodschap om nog even vol te houden. Hij trok daarin een vergelijking met zijn tijd in de Tweede Wereldoorlog. "Dat werd een mooie briefwisseling met jongeren", zegt Van Grieken.

"Maar reken maar dat ze in de oorlog ook feestjes hebben gehouden", voegt hij toe. "Je komt echt aan een basisbehoefte van jongeren door dat allemaal af te nemen."

Waken voor stigmatisering jongeren

Communicatiewetenschapper Moniek Buijzen van de Erasmus Universiteit onderschrijft de stelling van Van Grieken. "Het kabinet moet ook waken voor stigmatisering. De jongeren, dat is geen afgebakende groep, en ze doen het ook niet allemaal verkeerd. Het werkt dus niet om ze als één grote groep op vermeende fouten aan te spreken."

De hoogleraar denkt dat het uiteindelijk effectiever is om begripvol en op een constructieve manier met hen te communiceren. "Contact binnen een groot sociaal netwerk is voor deze leeftijdsgroep heel erg belangrijk."

Adviezen voor jongeren

"In plaats van te roepen wat allemaal níet mag, zou je jongeren ook kunnen vragen om met ideeën te komen wat allemaal wél zou kunnen om veilig bij elkaar te komen", vervolgt Buijzen. "Dat deed het kabinet in het voorjaar veel beter."

Moniek Buijzen heeft samen met collega onderzoekers tien adviezen gepubliceerd, waarmee de overheid, maar bijvoorbeeld ook scholen of ouders jongeren beter kunnen bereiken met uitleg over coronamaatregelen.

Crisis raakt jongeren in hun basisbehoeftes

Het zijn simpele regels, zoals goed luisteren naar jongeren en begrip tonen dat de coronacrisis hen raakt in hun basisbehoeften. "Betrek ze bij het bedenken en uitstippelen van maatregelen en benader de situatie vanuit hun perspectief", zegt de gedragswetenschapper.

Voor de toon van de persconferentie onderstreept ze nog een belangrijk aspect: "Als je gedrag echt wilt veranderen, richt je op positief gedrag. En houd het simpel. Gebruik duidelijke, ondubbelzinnige berichten en herhaal die vaak."