Hoewel de Nederlandse overheid IS-vrouwen niet uit Syrië haalt, keren ze intussen wel degelijk terug, stelt advocaat Jeffrey Jordan. Tot nu toe zouden zeker 7 vrouwen zijn teruggekeerd. De instanties in Nederland weten dit volgens hem ook.

Hij vertegenwoordigt als advocaat een van die IS-vrouwen die 'onder de radar' is teruggekeerd in Nederland. Hoe ze naar Nederland is teruggekeerd, zegt hij niet te weten. "Maar ze is zonder hulp van Nederland teruggekeerd."

Succesvolle vuchtpogingen

Dat deze vrouwen terugkeren willen de instanties het liefst stilhouden, maar ze weten het zeker wel, zegt advocaat Jordan. "Iedereen die terugkomt wordt wel aangehouden en berecht. Die strafzaken halen niet allemaal de media."

In het Syrische kamp Al-Hol zitten talloze IS-vrouwen vast. Inlichtingendienst AIVD vermoed dat er in totaal nog enkele tientallen Nederlandse IS-vrouwen in Syrië verblijven. Koerdische autoriteiten bewaken het kamp, maar steeds vaker blijkt dat smokkelaars vrij makkelijk gevangen vrouwen en hun kinderen uit het kamp weten te krijgen. Ook ondernemen Nederlandse vrouwen zelf vluchtpogingen, en met succes.

Smokkelaars

De vrouwen komen op eigen houtje terug, vaak met hulp van smokkelaars. "Voor de hulp van smokkelaars moet je wel geld hebben. Dat geld krijgen ze dan opgestuurd. Het is strafbaar om deze vrouwen geld te sturen. In feite promoot je als overheid dus illegale praktijken als je ze niet op gaat halen. Dan moeten ze andere manieren vinden om te ontsnappen", zegt advocaat Jordan.

"Vaak vinden de vrouwen dan een weg naar het consulaat waar ze zich melden. Als je daar naar binnen stapt krijg je meestal wel hulp om te ontsnappen, dat is iets wat ik van mijn cliënten hoor. Alleen de weg naar zo'n consulaat toe is erg gevaarlijk en kan bijna niet zonder smokkelaars. Op het moment dat ze op de radar komen worden ze daar op het vliegveld opgepakt." De 7 vrouwen die op eigen houtje naar Nederland zijn gekomen zijn inmiddels opgepakt en hier in Nederland volgt een strafprocedure.

Al 15 vrouwen gevlucht

Terrorisme-deskundige Bibi van Ginkel zegt dat er van zo'n 15 vrouwen bekend is dat ze een vluchtelingenkamp zijn ontvlucht. "Door een houding aan te nemen: 'we don't want to know' , daarvan weten we dat dat in het verleden heeft geleid tot verschrikkelijke terroristische aanslagen. Dus als je wegkijkt van deze groep vrouwen en geen actie onderneemt, dan neem je een veiligheidsrisico."

Van Ginkel vindt het zeer onverstandig dat het kabinet deze houding aanneemt. Hier berechten is volgens haar veel beter voor de nationale veiligheid, omdat je de vrouwen dan in beeld hebt.

Reactie ministerie Justitie en Veiligheid

Volgens de meest recente cijfers van de AIVD zijn er inmiddels 65 Syriëgangers teruggekeerd naar Nederland. De inlichtingendienst specificeert niet hoeveel er daarvan vrouw zijn.

Wel laat een woordvoerder van het ministerie van Justitie en Veiligheid weten dat er "bij hen geen signalen bekend zijn van IS-vrouwen die op eigen kracht zijn teruggekeerd naar Nederland, zonder zich te melden bij een consulaat."

Gevaar voor de samenleving

Een argument dat vaak wordt gebruikt is, dat het gevaarlijk is om deze IS-vrouwen naar Nederland te halen. Jordan begrijpt dat. "Ik kan hier niet gaan verkondigen dat er geen enkel gevaar is. Dat kan je van te voren niet bepalen. Je moet je afvragen wat er gebeurt als je ze niet terug haalt. Dan geef je ze juist de mogelijkheid om te verdwijnen en dan is de situatie pas echt gevaarlijk."

"Dit zijn personen die heel lang uit het zicht zijn geweest. Nu weten we waar ze zitten. Waarom zou je als overheid de kans laten schieten om ze op te pakken?", vraagt hij zich af.

Andere EU-landen halen IS-vrouwen wel op

Andere landen, zoals België Frankrijk en Groot-Brittannië halen vrouwen en kinderen wel actief op. Rusland haalde enkele honderden kinderen terug. Duitsland en Finland volgden eind vorig jaar en namen naast kinderen ook enkele vrouwen mee. En ook België haalt deze maand nog 6 IS-vrouwen terug. "Buurlanden zijn een stuk verder met het ophalen van IS-vrouwen. Nederland loopt echt achter."

De AIVD en NCTV, die gaan over onze nationale veiligheid adviseren dat ook te doen, maar minister Grapperhaus slaat dat advies vooralsnog in de wind.

Iilham B wel teruggehaald , wanneer proces dreigt te vervallen

Vorige maand werd de Nederlandse IS-vrouw Ilham B samen met haar drie kinderen wel opgehaald. Dat gebeurde omdat het OM dreigde de terrorismezaak tegen haar te beëindigen als ze niet bij de zitting aanwezig was. Ilham B. beriep zich namelijk op haar recht om bij de zaak aanwezig te zijn.

De zaak dreigde te komen vervallen als ze er niet bij was, waardoor Illham B. geen straf zou krijgen. De vrouw zat jaren vast in Koerdische kampen vanwege vermeende betrokkenheid bij de Islamitische Staat.

audio-play
Bekijk hier de tv-reportage over dit onderwerp.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.