Shell wil haar olie- en gasboringen in Argentinië flink opvoeren. De energiemaatschappij haalt op dit moment dagelijks 5000 vaten schaliegas uit Vaca Muerta, één van de grootste schaliegasvelden ter wereld. In 2021 wil Shell er 40.000 vaten gas per dag uit de grond halen. Dit tot groot verdriet van de inheemse bewoners van Vaca Muerta, de Mapuche-indianen. Zij vrezen dat de activiteiten van Shell en andere oliemaatschappijen hun leefwereld zo aantast, dat hun voortbestaan bedreigd wordt. Een regionaal leider van de Mapuche’s is in Nederland om zijn beklag te doen op de aandeelhoudersvergadering van Shell.
“De bodem raakt vervuild, er komen chemische stoffen vrij, er komen scheuren in onze huizen en ons leven wordt verstoord door een industrie die nooit stopt,” zo schetst Guilberto Huillipan de gevolgen van de olie- en gasboringen voor de bewoners van de regio rond Vaca Muerta. Huilipan is leider van de Mapuche’s in de provincie Neuquén, waar Vaca Muerta ligt. Huilipan is deze week met zijn advocaat op uitnodiging van Greenpeace naar Nederland gekomen om met Shell over de problemen te spreken en dinsdag de aandeelhoudersvergadering van de oliemaatschappij te bezoeken. Voorafgaand aan de aandeelhoudersvergadering werden de twee uitgenodigd voor een gesprek op het hoofdkantoor van Shell.
Vaca Muerta
De Mapuche is een inheemse stam die vooral leeft in Chili en Zuid-West Argentinië. De Argentijnse Mapuche gemeenschap telt 200 000 zielen. Er wordt in de provincie Neuquén, waar de meeste Argentijnse Mapuche wonen, al honderd jaar naar olie geboord. “De gevolgen daarvan zijn nog niet eens opgelost, en de opkomst van fracking betekent een gevaar voor het voortbestaan van de Mapuche gemeenschap,” zegt Huilipan. Het gas in Vaca Muerta werd in 2010 ontdekt door de Argentijnse staatsoliemaatschappij YPF. Het was als een geschenk uit de hemel voor Argentinië dat in economisch zwaar weer verkeert. De Argentijnse president Mauricio Macri grijpt het gasreservoir van Vaca Muerta met beide handen aan om de economische malaise te verzachten. Saillant is dat zijn minister van energie, Juan José Aranguren, tot zijn aantreden directeur was van Shell in Argentinië. Zijn aandelen in Shell gaf Aranguren pas op toen daar landelijke controverse over ontstond.
Volgens Huilipan wordt zijn provincie Neuquén opgeofferd aan bedrijven zoals Shell die volgens hem hun gang gaan zonder de sociale en milieukosten van de boringen te dragen. Daarnaast maakt hij zich er boos over dat de gemeenschappen van Vaca Muerta geen toegang hebben tot het aardgasnetwerk, elektriciteit, drinkwater en riool. Juist in het gebied waar olie en gas in steeds grotere hoeveelheden uit de grond worden gehaald.
Mapuche gemeenschap
De Mapuche’s vinden dat de Argentijnse staat en de oliemaatschappijen de traditionele eigendommen van de inheemse gemeenschap niet genoeg erkennen. Volgens Huilipan moet Shell een keuze maken: “Of Shell voldoet aan zijn verplichtingen wat betreft de rechten van de Mapuche-gemeenschappen, of het wordt medeplichtig aan de provinciale en nationale staat die samen met YPF systematisch de mensenrechten en territoriale rechten van inheemse volkeren schenden.”
Shell zegt echter wel degelijk oog te hebben voor de Mapuche gemeenschap. “Het belangrijkste voor Shell is veiligheid en het veilig werken, net als het zijn van een goede buur en een partij die aandacht heeft voor de omgeving en het milieu op de locaties waar we werken. We willen een open lijn van communicatie houden met iedereen ter plaatse. Zo is er een gemeenschaps-adviesraad met de Neuquén provincie en de Mapuche Confederatie waar zorgen geadresseerd worden,” aldus een woordvoerder. Ook zegt Shell in de afgelopen twee jaar 500 000 dollar geïnvesteerd te hebben in projecten die zich focussen op educatie en gezondheid. Daarnaast biedt Shell ook trainingsprogramma’s voor werklozen. Die trainingsprogramma’s richten zich met name op de olie- en gassector. Die programma’s hebben nu ongeveer honderd mensen aan een baan in de energiesector geholpen.
Voor de Mapuche’s is het allemaal niet voldoende. En het gesprek op het Shell-hoofdkantoor verloopt voor Gilberto Huilipan ook niet naar wens. Tot actie bereid komt hij naar buiten: “We gaan de machines tegenhouden en de arbeiders vragen om weg te gaan. Wij hebben geen conflict met de arbeiders maar met Shell. De arbeiders snappen dat dit een strijd is van arm tegen arm. Zij zullen vertrekken.”
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.