Ineens was Joanne (41) toch zwanger: 'Ik woon op 40 vierkante meter, dat kan helemaal niet dacht ik'

Ze was 40 jaar en woonde in een appartement van 40 vierkante meter. Joanne had haar kinderwens daarom eigenlijk al laten gaan. Tot ze onverwacht tóch zwanger werd. Nu haar zoontje is geboren zijn de uitdagingen niet weg, maar ze maken er het beste van.

"Ik had zoiets van: het gaat gewoon niet meer gebeuren. Maar dan gebeurt het toch en heb je dit mooie mannetje." Dolblij is Joanne Kamphuis (41) met de kleine Nolhan, daarover is geen enkele twijfel.

Nog een paar jaar zo vooruit

Nu hij iets meer dan 9 maanden oud is, redden Joanne en haar vriend het nog goed in hun kleine appartement in Amsterdam. "Hij is klein, slaapt bij ons op de kamer en dat vindt hij hartstikke fijn. Dat kan nog wel een paar jaar zo, maar het wordt lastiger als hij groter wordt en meer ruimte nodig heeft."

De ideale situatie om een kind in te krijgen, dat was en is het dus niet. En Joanne is lang niet de enige die daarom sterke twijfels had over haar kinderwens. De geboortecijfers in Nederland nemen sinds 2010 af. (Jong)volwassenen stellen steeds vaker hun kinderwens uit door hun economische situatie, blijkt uit onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

Droom in duigen

Joannes wens was altijd om twee kinderen te krijgen in een mooi, ruim huis. "Ik had heel sterk het gevoel dat ik dingen wel voor elkaar wilde hebben, voordat ik kinderen zou krijgen. Voor mij was dat een groot huis met kamers voor een kind. Dat vond ik belangrijk om te bieden."

Toen ze werkte en een vast contract kreeg, ging ze dan ook direct naar de bank om te vragen welk bedrag zij en haar vriend konden lenen. "Daar rolde een bedrag uit waar we geen huis voor konden kopen. De kosten waren veel te hoog. Ik heb de hypotheekadviseur huilend verlaten, want mijn droom viel in duigen."

Boven de 40

Met het verstrijken van de jaren leek haar kinderwens steeds minder realistisch. "We gingen kleiner wonen dan we wilden. Dat betekende dat er maar één slaapkamer was."

"En je wordt ook ouder als vrouw. Op een gegeven moment ben je 36, 38... Dan kan het nog wel, maar toen werd ik 40 en was ik ervan overtuigd dat we het niet meer voor elkaar gingen krijgen. Dan is het nu gewoon klaar, dacht ik."

'Help, hoe gaan we dit doen?'

Maar vorig jaar raakte Joanne dus toch onverwacht zwanger. In eerste instantie had ze niet door dat ze in verwachting was, omdat ze in een drukke periode zat, zorg moest dragen voor haar moeder en herstellende was van long covid. "Het was even schrikken, maar het was ook leuk nieuws."

"Wel dacht ik: help, hoe gaan we dit doen? De hele huizenmarkt zit tegenwoordig op slot en er is ook niet zomaar even een huurwoning die wat groter is." Omdat ze zelf herstellende was en een oplossing niet voor handen lag, besloot ze het te laten rusten. "Ik wilde vooral dat hij gezond geboren werd. We zien het wel, dacht ik."

Slechte economische positie

Veel (jong)volwassenen kiezen ervoor om niet aan kinderen te beginnen vanwege te hoge kosten van een woning, een te laag inkomen en het ontbreken van een vast contract. Uit onderzoek van het CBS blijkt ook dat jongvolwassenen met een slechtere economische positie een kleinere kans hebben om een kind te krijgen.

Volgens socioloog Daniël van Wijk is dit in het verleden anders geweest: "Vroeger was de verwachting dat een hoger inkomen vooral een obstakel zou zijn voor het krijgen van kinderen, omdat van een vrouw werd verwacht dat ze zou stoppen met werken en dat zou betekenen dat ze haar inkomen moest inleveren. Hierdoor werd het onaantrekkelijk om kinderen te krijgen."

Posities

In de afgelopen jaren is er volgens Van Wijk juist een patroon ontwikkeld waarbij vrouwen niet met een lager inkomen, maar juist met een hoger inkomen een grotere kans hebben op het krijgen van kinderen.

Van Wijk onderzocht de data van het CBS om te kijken of er een verband is tussen de economische positie en het krijgen van je eerste kind. "De belangrijkste conclusie is: hoe beter de economische positie van mensen, hoe groter de kans dat ze aan kinderen beginnen. Naarmate deze posities slechter worden, des te kleiner wordt de kans om vader of moeder te worden."

Zorgen over later

Voor Joanne, haar vriend en hun zoon Nolhan is de situatie nu dus nog te overzien. Maar over hoe het later moet, kan ze zich wel zorgen maken. "Eigenlijk parkeer ik het nu. Als ik er echt over na ga denken, levert dat stress op. Hoe gaan we dat oppakken? Blijven we in Amsterdam wonen? Blijven we überhaupt in Nederland wonen? De markt is gewoon heel moeilijk."

"Als ik in de toekomst meer wil werken, zou ik meer opvang nodig hebben en dat wordt wel een kostenpost. Ik weet niet of we dat kunnen betalen. Ik heb een klein buffertje waar we alles van betalen, maar we moeten wel op een gegeven moment kijken hoe het financieel gaat."

Knuffelbeertjes op de weg

Joanne probeert zich te realiseren dat ze niet alles in één keer kan oplossen. "Er zijn heel veel beren op de weg en ik probeer daar nu eigenlijk maar knuffelbeertjes van te maken. Gewoon alles stap voor stap."

"Hij is er, hij is gezond op de wereld gekomen. Ik ben zelf nog niet beter van de long covid, maar mijn vriend is gezond en heeft net een vast contract gekregen. We zijn hartstikke blij en met ons gaat het wel goed. Dat is wat telt."