Het carnaval barst weer los. Overal in het land hijsen mannen zich in hun uitrusting als Prins carnaval of als lid van de Raad van Elf. Maar niet in Oostelbeers, daar zijn de vrouwen aan de macht.
En dat zijn ze al een tijdje: sinds 2014 om precies te zijn. In het Brabantse dorp was het carnaval op sterven na dood, omdat de mannen er genoeg van hadden om de kar te trekken. Maar Oostelbeers zonder carnaval was onbestaanbaar, vonden 25 vrouwen. Zij namen vanaf dat moment het roer in handen. Het bestuur -Prinses en Raad van Elf - bestaat sindsdien volledig uit vrouwen.
'Iedereen was blij dat het doorging'
Claudi Hoppenbrouwers is voorzitter van de carnavalsvereniging en was zelf drie jaar prinses Claudieke. En dat was tot grote tevredenheid van eigenlijk iedereen. "In Oostelbeers hebben we eigenlijk altijd positieve reacties gehad. Iedereen was blij dat het doorging. Carnaval bestond al heel lang."
Opvallend, want in buurdorp Middelbeers, op een steenworp afstand van Oostelbeers, hadden mannen het er wel moeilijk mee dat vrouwen het carnaval overnamen. "Bij hen zit geen vrouw in de vereniging en zelfs geen meisjes in de jeugdraad. Dat is soms vervelend. We vieren samen carnaval, maken een krantje, maar konden het eigenlijk nooit goed doen."
'Alle vrouwen voelen zich gelijk'
Dit jaar staat Maartje van Barschot weer klaar als carnavalsprinses van Oostelbeers, maar ze stond niet te springen om de prinsessenjurk aan te trekken. "Alle vrouwen voelen zich gelijk, niemand heeft behoefte om de boventoon te voeren."
"Dat is misschien wel een verschil met mannen", zegt ze verklarend. "Maar ik kan het nu doen omdat mijn kinderen al groter zijn. Dan is het makkelijker om er zoveel tijd voor uit te trekken."
Vrouwen praktischer dan mannen
De vrouwen vinden het belangrijk om carnaval in stand te houden voor hun kinderen, voor de nieuwe generaties, daarvoor willen ze de traditie voortzetten. Wel zijn ze praktischer dan de mannen.
Zo bestaat de traditionele Raad van Elf, de groep die prins carnaval ondersteunt met de activiteiten, in Oostelbeers steevast uit meer vrouwen dan de vereiste elf. Dit jaar zijn het er veertien. "Als een paar vrouwen niet kunnen is dat geen probleem. Je houdt er genoeg over", zegt prinses Maartje.
Traditie is dynamisch
Traditie-deskundige Ineke Strouken kent geen ander voorbeeld in Nederland waar vrouwen de complete macht hebben in het carnavalsweekend. "Hier en daar zie je wel een prinses carnaval, maar de Raad van Elf bestaat doorgaans nog uit mannen. Vooral in traditionele carnavalssteden is er veel weerstand tegen vrouwen in de leiding."
Strouken legt uit dat ze vinden dat alles bij het oude moet blijven omdat het al 150 jaar zo gaat en heeft daar begrip voor. "Maar het kenmerk van een traditie is dat het dynamisch erfgoed is. Dat betekent dat mensen het aan de volgende generatie doorgeven die het kan aanpassen aan de tijd en hun behoefte. Anders wordt het folklore."
Vrouwen zijn van groot belang
Of vrouwen nodig zijn voor de toekomst van het carnaval? Alle drie de vrouwen zijn er van overtuigd. Want de oudste traditie van Nederland heeft het moeilijk. Er is minder animo en er zijn minder vrijwilligers. Dus actieve vrouwen zijn van groot belang.
Claudi Hoppenbrouwers denkt dat vrouwen in traditionele carnavalssteden het moeilijk hebben. "Daar zitten oude verenigingen, waar vaak oudere mannen in zitten. Die hebben de meeste moeite met veranderingen. Wij zijn actief in het dorp en hebben ook verjonging."
Het carnaval barst vandaag los. Biertaps staan open. "Bier? nou nee. Kom maar op met de wijn."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.