FNV eist dat de lonen in 2019 met 5 procent worden verhoogd. Dat is de hoogste looneis van de vakbond in dertig jaar. De centrale looneis is een eerste stap in de CAO-onderhandelingen met werkgevers. Traditioneel maakt de vakbond deze bekend op de dag voor Prinsjesdag.
Zakaria Boufangacha, CAO-coördinator van FNV, vertelt waarom de loonsverhoging zo hard nodig is. "Er is nog nooit zoveel gesproken over hoe de economie ervoor staat. Iedereen, van de werkgevers tot premier Rutte, vindt dat de lonen omhoog moeten." Hij noemt de krapte op de arbeidsmarkt als een van de redenen voor de hoge eis. "De krapte moet ook leiden tot hogere lonen. Die kunnen voor een groot deel bijdragen aan de aanpak ervan."
Het duurde wel even voor de vakbond er met zijn leden uit was. "Het ging niet alleen over de looneis", vertelt Boufangacha. "We hebben ook gesproken over meer vaste banen, en betere kwaliteit van werk. Werkgevers moeten werkenden op nummer één zetten. Daar moet je goed over doorpraten."
Nooit gehaald
In de afgelopen 20 jaar is de looneis nooit gehaald. In 2018 eiste de FNV een verhoging van 3,5 procent, maar tot nu toe is dat gemiddeld 2,3 procent geworden. "We zetten altijd hoog in", zegt Boufangacha."Vijf procent is voor dit jaar een gerechtvaardigde looneis. Hoe je dat realiseert aan de onderhandelingstafel is een ander verhaal."
De FNV richt zich, naast de nieuwe looneis, vooral op het realiseren van meer vaste banen. "Er is nog steeds veel flex. Met vaste banen vallen meer mensen onder een cao. We kunnen er dan makkelijker voor zorgen dat onze looneis werkelijkheid wordt", vertelt Boufangacha. Hij noemt de flexibele arbeidsmarkt als een van de redenen waarom de lonen achterblijven. "We hebben nu een arbeidsmartk waar de werkgever kan kiezen voor de goedkoopste optie. Er moeten daarom honderdduizenden vaste banen bij. Dan pas zal je zien dat de lonen gaan aantrekken. Flexibilisering is het grootste probleem voor de onderhandelingspositie van werknemers."
'Dood of de gladiolen'
Martin Visser, journalist bij de Financieele Telegraaf, noemt de eis van 5 procent opvallend. "Mijn informatie is dat naar de leden gingen met een eis van 4,5 procent. Ze komen nu naar buiten met vijf." De hoge inzet noemt Visser een 'dood of de gladiolen'-looneis. "Je loopt er het risico mee dat je jezelf buiten spel zet. Maar het was wel tijd voor een stevige eis."
Visser noemt de btw-verhoging, die er volgend jaar aankomt, als een belangrijke reden daarvoor. "Die loonsverhoging is broodnodig. Door de btw-verhoging gaan ook de prijzen en de inflatie omhoog. Het besteedbaar inkomen komt dus in gevaar als de lonen niet hard genoeg stijgen. Dat verschil moet je op zijn minst binnen halen."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.