De scheuren in de Merwedebrug, die in 2016 uit voorzorg werd afgesloten, blijken zo ernstig dat het een wonder is dat de brug niet eerder is ingestort. Dit zeggen twee hoogleraren tegen EenVandaag na bestudering van een rapport van bureau Berenschot.
Het organisatieadviesbureau Berenschot onderzocht de gang van zaken rond de afsluiting van de brug. Volgens emeritus hoogleraar Veiligheidskunde en Rampenbestrijding Ben Ale en hoogleraar constructieleer Rob Nijsse van de TU Delft is Nederland in 2016 ontsnapt aan een ramp vergelijkbaar met de instorting van de Morandibrug in Genua (Italië) afgelopen zomer.
Instorting Morandibrug
Op 14 augustus 2018 komen in het Italiaanse Genua 43 mensen om het leven als de drukke Morandi-brug instort. De hangbrug stort in over een lengte van bijna 200 meter. Het wegdek valt 45 meter naar beneden. De Italiaanse minister van Transport Toninelli wijst voor de oorzaak van de ramp met de beschuldigende vinger naar de Autostrade per L'Italia, de beheerder van de Italiaanse wegen.
Lees ook
'Brug had restlevensduur van 6 dagen'
De Merwedebrug, die in oktober 2016 plotseling werd afgesloten voor vrachtverkeer vanwege 'haarscheurtjes' blijkt op dat moment nog een 'restlevensduur van 6 dagen' te hebben. "Dat betekent dat die brug is afgeschreven en dat het een wonder is dat deze er nog staat" zegt veiligheidsdeskundige Ben Ale. "Restlevensduur is het aantal klappen die de scheurtjes nog kunnen hebben voor ze fataal worden en de samenhang tussen de brugonderdelen verbreken", zo legt hoogleraar constructieleer Rob Nijsse uit.
Volgens de specialisten op het gebied van veiligheid en constructieleer aan wie EenVandaag het document heeft voorgelegd maakt het rapport duidelijk dat de brug in de A27 bij Gorinchem op instorten stond en roept het vragen op over de kwaliteit van het toezicht op bruggen in Nederland.
Lees ook
Veel zwakker dan aangenomen
Uit het feitenrelaas (dat onderdeel uitmaakt van het rapport 'Evaluatie Crisisbeheersing afsluiting Merwedebrug'), blijkt dat ingenieurs van TNO en de dienst Grote Projecten Onderhoud van Rijkswaterstaat zich in de avond en nacht van 10 op 11 oktober rot schrikken. Uit akoestische emissiemetingen aan de brug, blijkt de brug veel zwakker te zijn dan altijd werd aangenomen.
Over in totaal 48 dragende verbindingsstukken bestaan grote zorgen. 24 verbindingen in de constructie zijn zelfs zo verzwakt door scheurvorming, dat ze per direct versterkt moeten worden om de constructie van de brug veilig te houden. De bevindingen leiden er toe dat de brug per direct wordt afgesloten voor vrachtverkeer zwaarder dan 3,5 ton.
'Soms is een fataal ongeval nodig'
De minister van Infrastructuur en Milieu, Cora van Nieuwenhuizen, stelt op de dag van de ramp met de brug bij Genua dat bruggen in Nederland zeer goed in de gaten worden gehouden en dat ze direct wordt afgesloten, zodra er maar enige twijfel is over de veiligheid van de brug. Uit het feitenrelaas blijkt dat het onderhoud juist veel te wensen overlaat. Op het allerlaatste moment is de brug op 10 oktober 2016 afgesloten.
Ben Ale ziet het nog een keer verkeerd aflopen: "Soms is er misschien een fataal ongeval nodig om de boodschap weer eens goed voor het voetlicht te krijgen. Ik doe dit vak al een tijdje en hoe vaak ik niet directeuren, een minister, hoge ambtenaren heb gezegd: 'Dat doe je met het onderhoud van je dienstauto toch ook niet?' Dat kan ik niet eens meer tellen."
Lees ook
Reactie minister Cora van Nieuwenhuizen:
Hoe verklaart de minister het feit dat de scheurvorming bij de Merwedebrug volgens de experts van TNO & GPO dermate ernstig was waardoor de brug nog een 'restlevensduur', had van 6 dagen?
"Er is een monitoringssysteem dat Rijkswaterstaat inzicht geeft in de huidige status van de bruggen. Ondanks de continue monitoring en het inspectieprogramma kunnen zich incidenten voordoen. Naar aanleiding van het incident met de draagconstructie van de Merwedebrug (2016) gaat er sindsdien bij inspecties extra aandacht uit naar klinknagelverbindingen in hoofddraagconstructies."
Wat gaat de minister doen om in de toekomst te voorkomen dat dit soort gevaarlijke situaties meer voor kunnen komen?
"Het budget voor de renovatie van deze oude bruggen, tunnels en wegen is meer dan verdubbeld: vanaf 2021 is er jaarlijks in plaats van 150 miljoen euro, gemiddeld 350 miljoen euro beschikbaar voor de benodigde aanpak. Tot aan de renovatie worden oude bruggen extra in de gaten gehouden. De veiligheid van de weggebruikers staat altijd voorop. Indien de veiligheid in het geding is, worden altijd direct maatregelen genomen. In het uiterste geval kan dat leiden tot een tijdelijke sluiting of spoedherstel."
In het programma 'Laat op Eén', zegt de minister dat zodra er maar even twijfel is over de veiligheid van een brug, deze direct wordt afgesloten. Hoe verhoudt deze belofte zich tot de handelswijze van de Directeur Generaal Dronkers, als hij de besloten en geadviseerde afsluiting voor al het vrachtverkeer wil terug draaien, zoals staat beschreven in het feitenrelaas?
"De heer Dronkers werd op dinsdagochtend 11 oktober 2016 rond 05:30 geïnformeerd dat het afsluiten van de brug voor vrachtverkeer in gang was gezet. Hij wilde toen graag alle risico's (technisch, verkeerskundig en maatschappelijk) in beeld hebben. Want ook het afsluiten van een brug kan leiden tot onveiligheid. Zoals het rapport beschrijft, waren er toen al maatregelen genomen, zoals het plaatsen van bebording, en was de communicatie over de sluiting van de brug voor het vrachtverkeer al opgestart. Deze maatregelen zijn vervolgens met instemming van de heer Dronkers doorgezet."
Lees hier de volledige reactie van minister van Nieuwenhuizen op vragen over het feitenrelaas van de Merwedebrug.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.