Hoogleraar: regel nu snel prikkers, dan is groepsimmuniteit tegen corona nog voor de zomer mogelijk

Nadat de GGD'en zijn gestart met prikken, moeten er snel meer prikkers komen, willen we straks niet wéér achter de feiten aanlopen. Dat zegt hoogleraar logistiek Jan Fransoo. "Laten we voorkomen dat de GGD'en straks opnieuw verrast worden."

Op dit moment zijn de GGD'en er klaar voor. "Born ready", zegt zelfs de projectleider vaccineren van de GGD Gelderland-Midden, Ruud Koers, tegen de Gelderlander. En ze zijn daar 'best gefrustreerd' want, zegt Koers: "Wij kunnen zelf in veel hoger tempo prikken. Maar dit is de opdracht die wij van het Rijk krijgen. Wij krijgen 350 vaccinaties per dag, dus wij voeren dat uit en hebben daar verder ook niets over te zeggen." De landelijke GGD wilde niet ingaan op eventueel opschalen en zegt dat GGD'en er nu in het hele land goed voorstaan.

Zorgmedewerkers sneller enten

Jan Fransoo, hoogleraar logistiek bij Tilburg University, herkent het beeld dat de GGD in Gelderland-Midden schetst over het tempo. "Ik denk dat het tempo zeker omhoog kan. Het inenten van de zorgmedewerkers staat nu gepland op twee maal drie weken. Ik denk dat we dat makkelijk in twee keer een week kunnen doen."

Dat zou volgens de hoogleraar dus weken tijdswinst opleveren. "Maar die vraag is nooit gesteld. Dus de GGD'en kunnen het iets rustiger aan doen." De GGD kan namelijk alleen handelen in opdracht van de overheid. Als er geen opdracht wordt gegeven voor een hoger tempo, kunnen ze dat dus niet doen. Fransoo denkt dat als er nu snel prikkers worden geregeld, we mogelijk voor de zomer 70 procent kunnen inenten en er volgens immunologen groepsimmuniteit is.

Handelen kabinet 'onvoorstelbaar'

In een Kamerbrief gaf De Jonge maandag toe dat de voorbereiding op het vaccineren tot nu toe niet goed is gelopen. Ook in het vaccinatiedebat vanmiddag kregen de minister én premier Rutte er flink van langs. Fransoo was verrast dat er bij het het kabinet niet meerdere scenario's klaarlagen.

"Wij hebben ons als logistieke professional daar enorm over verbaasd. Echt onvoorstelbaar", zegt Fransoo. Toch wil hij dat er nu gauw doorgepakt wordt. "Nu is de draai gemaakt, maak hem dan ook volledig en zorg dan dat we op aankomende verrassingen wél voorbereid zijn. Dat betekent zorgen dat we veel meer prikcapaciteit hebben dan we denken nodig te hebben."

Prikkers zonder werk goedkoper dan trager prikken

Daarom pleit de hoogleraar ervoor dat de GGD'en de ruimte krijgen om nu alvast op te schalen. "Uiteindelijk betekent wendbaarheid niet heel snel roepen dat iets moet gebeuren." Het betekent volgens hem van tevoren in dingen investeren die misschien achteraf niet nodig zijn.

"Zoals bijvoorbeeld op enig moment te veel prikkers hebben, die zitten dan misschien even te duimendraaien terwijl we wachten op het vaccin. En dat kost geld. Maar ik denk de hoeveel geld veel kleiner is dan de maatschappelijke kosten van een vertraging van 4 weken als het nieuwe soort vaccin toch eerder komt."

Voor de zomer immuniteit mogelijk

Ook bij de inrichting van de prikstraten is nog tijdwinst te behalen, denkt Fransoo. "Het prikken zelf duurt niet langer dan dertig seconden. Maar moeten ook administratieve dingen gedaan worden en triage. En dat kost relatief veel tijd. Nu zit daar één medewerker op één prikker, maar als je voor elke prikker drie of vier mensen hebt die de triage en administratie doen, scheelt dat enorm."

Als we het prikschema op orde krijgen denkt de hoogleraar dat 70 procent van de bevolking nog voor de zomer gevaccineerd kan zijn. "Daar hebben we dan genoeg vaccins voor, dus dat is het probleem niet. Maar dat moet dan ook wel het prikdoel zijn. Als dat goed gaat, kunnen we het doel voor groepsimmuniteit (70 procent gevaccineerd) zoals dat door immunologen is gesteld nog voor de zomer halen."