Hoe Microsoft door datacenters te koelen met regenwater een oude techniek voor een nieuw probleem inzet

Miljoenen liters water zijn er jaarlijks nodig om een groot datacenter te koelen. Dat gebeurt met kraan- of oppervlaktewater en dat is niet duurzaam. In het Noord-Hollandse Middenmeer wil Microsoft daarom gaan koelen met regenwater van het eigen dak.

Een daling van het grondwaterpeil, de opwarming van het water in de sloten, de vervuiling met chemicaliën van geloosd koelwater en zelfs een tekort aan drinkwater. Dat zijn de grootste zorgen die er leven rond het gebruik van koelwater door datacenters. Volgens Microsoft is het 'een misverstand dat datacenters allemaal zorgen voor problemen'. Wel zegt het bedrijf zich in te gaan zetten 'om de footprint te beperken'.

Water nodig op zomerse dagen

Microsoft gebruikt op dit moment drinkwater om het datacenter in Middenmeer te koelen. Volgens de techgigant worden de hoeveelheden wel zwaar overdreven. "Een groot deel van de tijd gebruiken we vooral lucht om te koelen. Dat kan tot 24 graden.

Daarna moet die lucht gekoeld worden met een watergordijn. Dat betekent dat we alleen op zomerse dagen water nodig hebben", vertelt Rob Elsinga van Microsoft Nederland.

Microsoft baalt van berichtgeving

Microsoft reageert bij EenVandaag voor het eerst zo uitgebreid, omdat het bedrijf baalt van alle negatieve berichtgeving over het koelwatergebruik. De minister moest zelfs nog uitleggen dat er geen drinkwatertekort in Noord-Holland zou ontstaan door het watergebruik van de datacenters. "Het is een misverstand dat datacenters allemaal zorgen voor problemen", zegt Elsinga.

Het Amerikaanse bedrijf nuanceert de problemen die het koelwatergebruik zouden veroorzaken, maar is wel bezig om andere koelmethodes te ontwikkelen. "We willen onze footprint beperken. We willen zowel waterpositief als CO2-negatief zijn. Datacenters zijn juist de aanjager van dit soort innovaties. Juist door dit soort initiatieven, maakt dat we kunnen versnellen bij dit soort technieken."

Dakwater om onze data te koelen

Dus kijkt Microsoft nu naar het hergebruik van het regenwater van het eigen dak. Het nabij gelegen private energiebedrijf ECW Energy van Robert Kielstra gebruikt deze techniek al vijftien jaar voor kassen en wil dit nu ook voor het datacenter gaan doen.

"We hebben een bassin bovengronds waar het water wordt opgevangen en dat stoppen we in de grond als dat vol is. In hele droge tijden trek je de waterberging leeg, maar die kun je snel weer vullen."

Datacenter als waterleverancier in plaats van gebruiker

Het dakwater van Microsoft kan dan gebruikt worden om de glastuinbouw van water te voorzien en de eigen gebouwen. Kielstra schat dat het bedrijf dertig procent van het eigen regenwater nodig heeft voor de koeling van het datacenter. Hij snapt wel dat het techbedrijf nu deze stap wil gaan zetten. "Ze worden nettoleverancier in plaats van gebruiker."

"Nu zitten ze in de knoop, omdat de autoriteiten kritisch zijn geworden. Qua beeldvorming is het wel goed. Deze oplossing is wel duurder, want water kost natuurlijk niets in Nederland. Maar door de klimaatverandering en aandacht op water zie je dat dit meer aandacht krijgt." Het is alleen nog wachten op de vergunningen, maar Kielstra heeft er alle vertrouwen in dat dat goed komt.

Datacenter in onderzeeër

Elsinga van Microsoft: "Het is met elkaar leren om de druk op de gezamenlijke klimaatgevolgen te verminderen." Het techbedrijf doet elders op de wereld ook andere proeven om datacenters te koelen.

Zo wordt er gekeken naar het onderdompelen van de servers in een vloeistofbad of in Schotland wordt zelfs getest of een volledige datacenter onder water kan worden geplaatst in een soort van onderzeeër.

Discussie in Zeewolde

De discussie over het koelwatergebruik van datacenters is niet alleen een Noord-Hollands probleem. Ook in Zeewolde is dit een van de thema's die stuiten op veel weerstand. Volgens het plan gaat het toekomstige datacenter oppervlaktewater van een kanaal uit de buurt als koelwater gebruiken en wordt het vervolgens ook weer geloosd. Onder meer boeren en inwoners van de gemeente vragen zich af wat de gevolgen zijn voor het landschap, de natuur en de landbouw.

Volgens het gemeentebestuur zijn de gevolgen heel beperkt, maar een onafhankelijke commissie die de milieueffecten heeft bekeken is daar minder positief over. De gemeente moet dat beter gaan onderzoeken en uitleggen. Dat zorgt er voor dat een besluit van de gemeenteraad is uitgesteld van juni naar oktober dit jaar.