Het leven van Vianna (24) staat vanaf haar twaalfde in het teken van mantelzorg

"Het is elke dag rekening houden met mijn moeder en broertje. Dat zorgt voor veel stress." Vianna begon al op haar twaalfde met mantelzorgen voor haar vader en doet dit voor haar andere familieleden nu nog.

Uit onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau blijkt dat intensieve mantelzorgers een lagere kwaliteit van leven ervaren. Ze zijn minder tevreden over hun leven en ervaren meer tijdsdruk.

'Ik moest de begrafenis van mijn vader zelf regelen'

Vianna merkt al snel de invloed die mantelzorgen op haar leven heeft. Als kind ziet haar leven er heel anders uit dan dat van haar leeftijdsgenoten. "Vanaf mijn twaalfde ben ik eigenlijk al heel zelfstandig. Ik zorgde voor mijn vader die een verstandelijke beperking had. Op mijn achttiende overleed hij aan hartfalen." Ook het regelen van zijn begrafenis kwam op Vianna neer.

Door de constante zorg die ze moest bieden, werd Vianna al snel heel zelfstandig. "Uitgaan heb ik nooit gedaan. Daarom heb ik ook geen echte aansluiting gevoeld met leeftijdsgenoten."

Google-agenda met vijf kleuren

Na het overlijden van haar vader werden de zorgtaken niet minder. "Mijn moeder heeft een visuele beperking en mijn broertje een verstandelijke beperking en autisme. Ik begin elke dag met luisteren en daarna maak ik een overzicht van wat er die dag gedaan moet worden. Ik regel de financiën en ben het aanspreekpunt binnen ons gezin." Vianna's leven staat 24 uur per dag in het teken van mantelzorg.

Om dat allemaal te managen houdt Vianna een Google Agenda met vijf kleuren bij. "Iedere kleur staat voor een persoon. Ik geef de zorg met liefde, maar ik heb minder tijd voor leuke dingen. Als vriendinnen mijn agenda zien dan schrikken ze. Ik leef heel schematisch."

Werk en zorg combineren moeilijk

In Nederland zijn er 2 miljoen mensen die voor een naaste zorgen in combinatie met een baan van minstens 12 uur. 20 procent van hen helpt intensief, wekelijks minimaal 8 uur. Het gaat om circa 400 duizend mensen. Uit het onderzoek van het SCP blijkt dat dat drie op de tien mantelzorgers het moeilijk vindt om hun werk en zorg op een goede manier te combineren.

Ook voor Vienna is dat soms lastig. "Ik werk in een souvenirwinkel van een dierenpark en moet altijd vriendelijk zijn. Dat kan best lastig zijn wanneer je er al een paar uur mantelzorg op hebt zitten. Daarnaast studeer ik ook nog. De deadlines van school moet ik halen en dat zorgt soms best voor spanningen."

Te rooskleurig beeld

Vianna merkt om haar heen dat mantelzorg nog steeds een taboe is. "Ik ben een keer afgewezen voor een stage omdat men dacht dat ik alleen maar moest mantelzorgen. Dat is zo ouderwets." Mantelzorg vandaag de dag is vooral goed plannen, zegt ze. "Maar met de zorg, werk, studie en een sociaal leven onderhouden kan dat soms best stressvol zijn."

Ook vindt Vianna dat er nog een verkeerd beeld rondom mantelzorg hangt. "Mensen vragen nog steeds waarom ik mantelzorg. Ik kan mijn moeder en broertje toch gewoon naar een instelling brengen? Dat is veel te kortzichtig, als je het mij vraagt. Ik spreek mantelzorgers die hun verhaal niet delen, omdat ze bang zijn dat het niet geaccepteerd wordt. Dat vind ik jammer."