Heb je een stad veroverd als jouw vlag op het stadhuis wappert, zoals Wagner-groep beweert over Bachmoet? 'Het is geen Stratego'

De Russische Wagner-groep zegt de Oekraïense stad Bachmoet te hebben veroverd, omdat hun vlag op het gemeentehuis van de stad is gehesen. Maar is een stad veroveren echt zo simpel? We vroegen het aan experts.

De Wagner-groep is een Russisch huurlingenleger dat bekend staat om het gebruiken van extreem geweld. Leider Jevgeni Prigozjin liet via Telegram weten dat Bachmoet 'vanuit juridisch oogpunt is ingenomen, omdat de Russische vlag is gehesen op het gemeentehuis van de stad'. Daarmee zou de zwaar belegerde stad in Russische handen zijn, maar Oekraïne ontkent dat.

Per verdrag afgesproken

Is het mogelijk om een stad te veroveren door er gewoon een vlag neer te zetten? Volgens hoogleraar staats- en bestuursrecht Wim Voermans van de Universiteit Leiden ligt dat wel anders: "De wereld is verdeeld in soevereine staten. Die mogen elkaar volgens de regels van de Verenigde Naties niet aanvallen en ook niet elkaars grondgebied veroveren."

"Nu kan het wel eens zou zijn dat er door conflicten grensverschuivingen plaatsvinden, maar dat wordt dan afgekaart op het wereldtoneel. Dat wordt dan meestal onderhandeld via de VN, en dan wordt tussen die staten per verdrag afgesproken hoe de grenzen voortaan zullen liggen."

Geen Stratego

Ook universitair docent internationaal strafrecht Marieke de Hoon van de Universiteit van Amsterdam bevestigt dat. "Het is niet een soort Stratego waar je je vlag op een gebied kan zetten en dat het dan in 'juridische zin' opeens van jou is." In het geval van een oorlog gelden er namelijk vrij specifieke regels, zegt ze.

"Juridisch gezien is het een oorlog van agressie. Alle territoriale winst die je dan behaalt, is nietig. Die bestaat niet", legt ze uit. "Andere staten zijn ook verplicht dat niet te erkennen."

'Lariekoek'

Waarom de Wagner-groep het dan wel doet, kan universitair docent De Hoon wel bedenken: "Het klinkt natuurlijk heel gezaghebbend als je zegt dat iets in juridische zin van jou is. Maar dat is hier echt niet het geval."

Defensie-deskundige Peter Wijninga van het Haagse Centrum voor Strategische Studies (HCSS) kan er ook kort over zijn: "Het is lariekoek. Prigozjin wilde een momentje in de schijnwerpers. Hij had die vlag net zo goed op een benzinestation kunnen hijsen. Het heeft geen enkele waarde."