'Gökmen T. past in plaatje van standaard draaideurcrimineel'

Eerdere veroordelingen wijzen erop dat de Utrechtse Gökmen T., de 37-jarige man die gisteren een bloedbad aanrichtte in een tram in Utrecht, een zogenoemde 'draaideurcrimineel' was. Oftewel: iemand die vaak in aanraking kwam met justitie.

De rechtbank Midden-Nederland heeft bekend gemaakt dat Gökmen T. in de afgelopen jaren veroordeeld is geweest voor onder meer diefstal en inbraak. Ook heeft hij een gevangenisstraf opgelegd gekregen wegens illegaal wapenbezit. Volgens Jasper van der Kemp, criminoloog bij de VU, past Gökmen T. daarom in het plaatje van een standaard draaideurcrimineel. "Het lijkt er erop dat hij iemand is met een veelvoud aan problemen."

Rechtbank goedgelovig?

Opmerkelijk is dat Gökmen T. tot een paar weken geleden nog vast zat. Hij wordt verdacht van een verkrachting die in de zomer van 2017 heeft plaatsgevonden. Hij werd hiervoor in augustus 2017 gearresteerd, een maand later werd de voorlopige hechtenis onder voorwaarden geschorst. Maar na ruim een jaar bleek dat hij zich niet aan afspraken hield.

Zo weigert hij mee te werken aan een persoonlijkheidsonderzoek en een rapport van de reclassering. Hij wordt begin 2019 opnieuw vastgezet. Tegen deze beslissing is T. in beroep gegaan. Het Hof Arnhem-Leeuwarden besluit uiteindelijk dat hij vrijgelaten kan worden, nadat hij voor een tweede keer beloofde mee te willen werken aan een persoonlijkheidsonderzoek.

Criminoloog Van der Kemp zegt dat de rechtbank een verdachte in de regel een kans geeft. "Maar daar moet wel een reden voor zijn. Blijkbaar is er destijds iets aangevoerd waardoor men dacht: we kunnen hem vrijlaten. Dit is in principe niet heel uitzonderlijk. Je kunt verdachten ook niet constant vasthouden."

'Iemand 24/7 volgen is niet te doen'

Velen vragen zich af hoe het kan dat iemand met zoveel op zijn kerfstok, vrij rondliep met nota bene een wapen in zijn bezit. Een begrijpelijke vraag, vindt Van der Kemp. "Helaas is het niet zo heel moeilijk om als crimineel in Nederland aan een vuurwapen te komen. Daarnaast is het lastig te bepalen of het zinvol is om iemand die iets strafbaars heeft gedaan en daarvoor is veroordeeld, 24/7 te volgen. Dat is niet te doen."

En vooral niet, omdat er volgen de Van der Kemp heel veel mensen in Nederland rondlopen met een veelvoud aan dit soort problematiek. En toch is het niet zo dat ze allemaal een bedreiging vormen voor onze samenleving. "Het risico dat er zomaar op straat geschoten gaat worden, is best wel klein. En dat is waarom dit zo choqueert, ook omdat we nog niet weten wat het motief van de dader is geweest."

Volgens de criminoloog blijft het schietincident in Utrecht een uitzonderlijk geval. "Het komt heel weinig voor. Het blijft een beetje cliché, maar de kans om door een auto aangereden te worden is vele malen groter."