Hoewel we nog middenin de coronapandemie zitten, zijn tientallen wetenschappers alweer bezig met de volgende dreiging: hoe moeten we omgaan met muggen? In de toekomst zouden ze zomaar dodelijke virussen over kunnen brengen.
Niet alleen vleermuizen, maar ook steekmuggen kunnen mensen besmetten met een virus, ook in Nederland. Doordat muggen in aanraking komen met dieren of mensen die een ziekte bij zich dragen, kunnen ze deze verder verspreiden.
'Dodelijkste dier op aarde'
Het One Health PACT onder leiding van viroloog Marion Koopmans doet onderzoek naar zogeheten arbovirussen. Deze kunnen worden overgedragen via muggen. "De mug is het meest dodelijke dier op aarde", zegt entomoloog bij Wageningen University, Sander Koenraadt. "Het insect draagt ziektes als malaria, knokkelkoorts en het zikavirus over."
Tropische ziektes klinken ver weg, maar niets is minder waar. Zo dook het Westnijlvirus 1,5 jaar geleden nog op in de buurt van Utrecht. Acht mensen raakten besmet. Het virus werd toen niet teruggevonden in een exotisch insect, maar in een doodgewone huismug.
'Zee van bloed'
Nederland verandert langzaamaan in een 'walhalla' voor muggen, volgens Koenraadt. "Klimaatverandering veroorzaakt hogere temperaturen, meer droogte en meer regenval. Daarnaast houden we veel dieren en is het land dichtbevolkt."
"Dat is de voedselvoorziening van een mug. Voor hen zijn wij gewoon een zee van bloed", voegt medisch entomoloog en vectorbioloog Bart Knols toe. Hij doet niet mee aan het project, maar is zelf ook gespecialiseerd in onderzoek naar muggen.
Europese Unie
"Het gaat helemaal mis in Nederland. We moeten nu iets gaan doen, met name op het niveau van de Europese Unie", zegt Knols. Maar als 'kikkerlandje' krijgt Nederland het naar zijn idee niet alleen voor elkaar.
Muggen verspreiden nu ziektes in Zuid-Europa, maar dat kan snel onze kant op komen volgens hem. "Tijgermuggen zitten nu op de grens van België en Frankrijk. Het is een kwestie van tijd voordat ze het Vrijthof in Maastricht te pakken hebben. Dat gaat gewoon gebeuren."
Het leger inzetten
"Ook in Nederland bestond malaria vroeger", vertelt Knols. "Nu kennen we het probleem niet meer en maken we ons er geen zorgen over." Dat is onterecht volgens hem. "Het kan allemaal gewoon terugkomen."
Knols is blij met het onderzoeksproject, maar maakt zich zorgen over de vervolgstappen. Hij is bang dat er vanuit de politiek niet snel genoeg ingegrepen wordt. "Je moet het leger inzetten om muggen te bestrijden. Mensen vinden het misschien belachelijk, maar dat is heel normaal in Centraal- en Zuid-Amerika."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.