Geweld in Nederland neemt af, aantal steekincidenten stijgt

Terwijl het totale aantal geweldsmisdrijven daalt, geldt dat niet voor het aantal messteekincidenten. Dit aantal is sinds 2014 met bijna 7 procent (6,82%) gestegen, terwijl het aantal geweldsincidenten juist met ruim 10 procent daalde. Dat blijkt uit navraag van EenVandaag bij de politie naar aanleiding van de reeks steekincidenten in binnen- en buitenland. 

Zo stak Afghaan Jawed S. eind augustus twee willekeurige slachtoffers op Amsterdam Centraal Station. In Parijs raakten tijdens een steekpartij afgelopen week zeven mensen gewond. In Duitsland zit het aantal steekpartijen sinds 2014 in de lift.

In 2016 de meeste steekincidenten

Uit politiedata in bezit van EenVandaag blijkt dat het aantal steekincidenten in 2016 piekte met 1729 incidenten. Het gaat om registraties van geweldsmisdrijven waarbij iemand verwond is geraakt en er een mes in het spel was. In 2017 waren dit er tweeëntwintig minder. Een daling van ongeveer een procent, waar het totale aantal geweldsmisdrijven met 4 procent daalde. Een verklaring daarvoor heeft de Nationale Politie niet.

Van de 1707 steekincidenten vorig jaar, gaat het in het overgrote deel om mishandeling waarbij het mes als wapen is gebruikt (1168 incidenten). Daarna volgt met zo’n 545 gevallen (poging tot) doodslag of moord en openlijke geweldpleging (85). Hoe de lijn zich voor dit jaar ontwikkelt, is nog onduidelijk. Er zijn tot en met augustus iets meer steekincidenten (1080). 

Terroristisch motief

De steekpartij in Amsterdam geldt als het eerste terroristische geweld sinds de moord op cineast Theo van Gogh in 2004. De 19-jarige S. vindt dat in Nederland 'de profeet Mohamed, Allah, de islam en de koran veelvuldig beledigd worden' en is om die reden deze kant op gekomen. De man had een verblijfsvergunning in Duitsland en reisde vanuit zijn woonplaats Rijnland-Palts naar Amsterdam.  

Speciale getrainde politieagenten (zogenoemde spotters) konden de steekpartij niet voorkomen. Politiechef Aalbersberg vermoedt dat S. nog meer slachtoffers had gemaakt als zijn agenten niet snel hadden ingegrepen: “Ik denk dat zij veel ellende hebben voorkomen met hun optreden.”

Vier keer verward gedrag

EenVandaag vroeg de politie ook in hoeveel gevallen de incidenten voor rekening zijn van een ‘persoon met verward gedrag’. In 2017 gaat dit om vier incidenten, in 2016 waren dat er drie. De jaren daarvoor ging het steeds om één geregistreerd geval. 

De politie geeft aan dat het beeld mogelijk niet helemaal compleet is. De melding dat het gaat om een persoon met verward gedrag, de zogeheten E33-melding, wordt nog niet in alle gevallen toegevoegd. Dat wil de politie verbeteren om een completer beeld te krijgen.

Verwarde man of terrorist?

De kwestie of de verdachte verward is of iemand met een terroristisch motief, is een actueel vraagstuk. Syriër Malek F. stak op 5 mei in Den Haag drie willekeurige personen neer en verwondde hen ernstig. Om hem te overmeesteren moest de politie hem neerschieten. De man schreeuwde daarna ‘Allahu akbar’. Burgemeester Krikke en de politie zeiden na het incident dat het de daad was van een ‘verwarde man’, maar moesten daar al snel op terugkomen. 

Over F.  bleek eerder een anonieme tip binnengekomen dat hij van plan zou zijn een terroristische aanslag te plegen. Het Openbaar Ministerie sluit een terroristisch motief niet uit. Zijn advocaat Job Knoester wel. Volgens hem deed hij het omdat hij een ‘innerlijke psychische strijd wilde beslechten’, schrijft het NRC. De man kampte met zware psychische problemen en was opgenomen in de Haagse GGZ-instelling Parnassia.