Huilbuien, woede-aanvallen en oververmoeidheid: voor hoogsensitieve kinderen zijn de feestdagen niet altijd een pretje. Sociaalwetenschappelijk onderzoeker Esther Bergsma legt uit waarom en geeft tips. "Dan is het prima te doen."
Inge van der Maarel (38) herkent het als geen ander: tijdens de feestdagen zijn haar kinderen gespannen en onrustig. "Er zijn zoveel prikkels, mijn kinderen kunnen dan enorm expressief reageren. Hun emmertje is al vol voordat de dag begint en iemand hoeft ze maar aan te kijken en de boel ontploft."
Onrustig en buikpijn
Ze heeft een dochter van 7 en twee zoons van 5 en 3 jaar oud. "In deze periode slapen ze veel onrustiger en hebben ze veel pijn in hun buik. Dat hoor je bij andere kinderen ook wel, dat ze het spannend vinden, maar je merkt dat ze veel gevoeliger zijn voor alles wat de dag brengt."
Inges kinderen zijn niet alleen: volgens sociaalwetenschappelijk onderzoeker en auteur Esther Bergsma is 1 op de 5 Nederlanders hoogsensitief. "Dat zijn heel veel mensen, wel 3,5 miljoen."
'Geen land mee te bezeilen'
Bergsma is gespecialiseerd in hoogsensitiviteit. Ook zij ziet dat vooral de feestdagen voor kinderen een uitdaging zijn. "Ik hoor vaak van ouders dat er in deze periode veel huilbuien en woede-aanvallen zijn. Kinderen vinden niks meer leuk en er is geen land met ze te bezeilen."
"Die woede en huilbuien zijn uitingen van overprikkeling", legt de onderzoeker uit. "Er zijn een hoop prikkels in deze periode. Denk aan veel geluiden en kinderen bij elkaar. En gedachten over: ben ik wel goed genoeg geweest, krijg ik wel een cadeautje?"
Weinig rust tijdens feestdagen
Hoogsensitieve kinderen zijn niet alleen gevoelig voor prikkels, maar verwerken deze ook nog eens diepgaand, vertelt Bergsma. "Daardoor heeft eenzelfde situatie veel meer impact op ze en ervaren ze sterkere emoties."
Het feit dat de feestdagen elkaar zo snel opvolgen, speelt volgens haar ook een belangrijke rol. "1 bijzondere dag is nog niet zo'n probleem als je kind daarna genoeg tijd heeft om tot rust te komen. Maar met de feestdagen zitten alle dagen propvol. En elke keer krijgt je kind een overload aan prikkels en verwerkingsvraagstukken, maar de rusttijd ontbreekt."
In het kort: zo zorg je dat jouw kind ook van de feestdagen geniet
- Zorg dat ze genoeg rust krijgen tussen de feestelijkheden door, zelf zullen ze daar niet snel aan denken, dus herinner ze daaraan.
- Bedenk vooral: wat maakt het haalbaar en leuk voor iedereen, in plaats van: wat verwacht de maatschappij en mijn familie van mij?
- Plan niet te veel bezoek, zorg dat er ook tijd is om in je pyjama op de bank te hangen.
- Zet bij het plannen van afspraken het belang van je kind voorop.
- Praat met je kinderen, zodat je weet wat er in ze omgaat.
'Bedenk: wat is haalbaar en leuk?'
De onderzoeker benadrukt dat niet alleen hoogsensitieve, maar alle kinderen overprikkeld kunnen raken. "Maar voor hoogsensitieve kinderen is rust essentieel. Ze zijn heel loyaal en verantwoordelijk en daarom niet van nature geneigd om die rust voor zichzelf te nemen. Ze zijn eerder bezig met: kan ik nog iets doen? Wordt er nog iets van mij verwacht?"
"Als je als ouder je dagen helemaal volpropt en verwacht dat je kind vrolijk overal mee naartoe gaat, dan werkt dat niet", vervolgt ze. "Dus in plaats van bezig zijn met wat de maatschappij en je familie van je verwacht, moet je bedenken: wat maakt het haalbaar en leuk?"
Belangen van je kind voorop
"Plan dus niet twee familiebezoeken achter elkaar tijdens kerst, maar ga bij 1 iemand langs en voor de rest lekker in je pyjama op de bank", geeft Bergsma als advies. "En als je het zo plant met de belangen van je kind voorop, dan zijn het ook veel leukere dagen en denk je: o, de feestdagen zijn toch wel leuk."
Verder adviseert ze om voor genoeg rustmomenten te zorgen. "En dan niet op de mobiel, maar echt tot rust komen. En praat goed over alles wat er in die koppies rondgaat. Als je daar rekening mee houdt en een goede feestdagenplanning maakt, dan is het prima te doen."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.