Gemeenten willen structurele financiering voor opvang Oekraïners nu vluchtelingenstroom aanhoudt

Door de aanhoudende Russische aanvallen wordt er een toename van het aantal Oekraïense vluchtelingen naar ons land verwacht. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten vraagt om structurele financiering voor de opvang van deze groep.

"We hebben de afgelopen twee, tweeënhalf jaar, heel hard gewerkt om de aantallen die we nu hebben goed op te vangen", zegt Mark Boumans, burgemeester van Doetinchem die namens de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) voorzitter is van de Tijdelijke Commissie Asiel en Migratie (TCAM). Dat lukte lange tijd aardig.

'Niet afwentelen op eigen inwoners'

"Maar wat we wel zien met de verwachte stroom die er nog komt, is dat het moeilijker wordt," concludeert Boumans namens de VNG. Volgens de bestuurder heeft dat vooral te maken met de financiering vanuit de Rijksoverheid. Die is te kort. Het is moeilijk om woonruimte te realiseren en daar goede afspraken over te maken. "Dat vergt financiering en dat ontbreekt."

Doetinchem moet rekening houden met een groei van 'misschien wel 20 à 30 procent', stelt Boumans. "Dat kun je alleen maar doen als je zeker weet dat de financiering ook blijvend is", gaat hij verder. "Want je kunt de kosten hiervan niet afwentelen op je eigen inwoners."

Druk groter en groter

Gemeenten staan voor een grote opgave. Boumans zegt dat het ook in samenhang is met de reguliere opvang van asielzoekers. "Met de statushouders die we moeten huisvesten, de gewone doelgroepen die allemaal een woning zoeken. De druk wordt groter en groter", zegt Boumans.

"Dat vergt beleid, geen jojobeleid, wat we de afgelopen jaren hebben gezien", stelt hij. Er zijn landen waar ze een tijdelijke stop op de opvang van Oekraïners hebben. Dat is wat hem betreft nog niet aan de orde. "Uiteindelijk is overal ergens een grens, maar die is wat mij betreft nog niet in zicht, tenzij Den Haag niet thuis geeft."

Taakstelling al twee keer verhoogd

Ook de gemeente Zevenaar ervaart druk op de opvanglocaties. Naast de reguliere opvang van asielzoekers, zijn er statushouders die recht hebben op opvang en woningzoekenden. Voor Oekraïners heeft de gemeente op 7 plekken locaties gerealiseerd.

Dat er meer mensen komen, ondervinden ze 'aan den lijve', zegt wethouder Aad van Orden. Het afgelopen half jaar heeft de gemeente al twee keer extra locaties beschikbaar moeten maken. "Omdat onze taakstelling verhoogd is." Op het moment wordt een stadsvilla verbouwd met plek voor de opvang van 40 personen en op een andere locatie komen nieuwe, verbeterde chalets.

'Mensen moeten begeleid worden'

Maar wat de gemeente kan doen, daar zit wel een plafond aan, zegt wethouder Van Orden die belast is met dit dossier. "Niet ineens zozeer vanwege de fysieke ruimte voor de mensen, want we slagen er op dit moment nog steeds in om nieuwe locaties operationeel te maken." Het gaat om wat mensen nodig hebben.

"Er zit natuurlijk ook een heel verhaal achter voor wat betreft de opvang van die mensen", legt hij uit. "Kinderen moeten naar school, gezondheidszorg is een onderdeel. De mensen moeten begeleid worden, komen hier land wat ze niet kennen."

'Model niet houdbaar'

Ook hij kent de verhalen uit het buitenland over een stop. "Ik ben er ook van overtuigd dat als die stroom nog verder toe gaat nemen, dat het model zoals we dat op dit moment hanteren, niet houdbaar is", zegt Van Orden. De oplossing hiervoor ligt niet bij gemeenten, maar op nationaal of Europees niveau. "Oekraïne is maar een deel van de opdracht."

"We hebben ook nog met andere groepen te maken waar we ook oplossingen voor moeten vinden", benadrukt de wethouder uit Zevenaar. "Alles bij elkaar zitten we wel zo onderhand aan de grens van wat nog haalbaar en maakbaar is voor gemeentes."