Gemeenten en minister oneens over wat sobere opvang voor statushouders is: 'Faber vindt één persoon per slaapkamer niet sober genoeg'

Gemeenten hebben van asielminister Faber te horen gekregen dat hun huisvesting voor statushouders niet 'sober genoeg' is. Eén persoon per slaapkamer zou niet voldoende sober zijn. De spanningen tussen gemeenten en de minister lopen hierdoor verder op.

Minister Faber van Asiel en Migratie ligt bijvoorbeeld op ramkoers met de gemeente Apeldoorn. Opmerkelijk, want de minister wil de verplichte taakstelling voor gemeenten om statushouders een woning te bieden juist schrappen. In plaats daarvan zet ze in op sobere doorstroomlocaties. En nu keurt zij onverwachts zo'n locatie af, omdat het in haar ogen niet sober genoeg is. Dit lot treft meer gemeenten, volgens de Nederlandse Vereniging van Gemeenten (VNG)

Plan gemeente Apeldoorn

De gemeente Apeldoorn diende een plan in voor vijftig statushouders om de overbevolkte asielzoekerscentra te ontlasten. Ook kunnen mensen dan eindelijk beginnen aan hun integratie, zegt burgemeester Ton Heerts.

"We hadden samen met de woningbouwcorporaties tien woningen op het oog waar vier à vijf mensen, afhankelijk van de grootte van de woning, allemaal een eigen kamer zouden krijgen. Keuken, toilet en douchevoorziening zouden worden gedeeld." Om alles in goede banen te leiden was er voorzien in woonbegeleiding.

Ministerie wil niet betalen

Heerts was overtuigd van het plan. "Zo zouden we helpen de druk op de asielzoekerscentra te verminderen en de statushouders zouden meteen kunnen starten met integratie."

Groot was de verbazing toen het ministerie van Asiel en Migratie aangaf niet te willen betalen voor deze opvang. Reden: de doorstroomlocatie was niet 'sober genoeg'. Een eenpersoonskamer met gedeelde voorzieningen zou niet 'sober genoeg' zijn.

'Geen luxe locatie'

Met een strak gezicht benadrukt burgemeester Heerts dat vluchtelingen in Apeldoorn geen luxe locatie krijgen.

"De minister en het kabinet hebben aangekondigd het strengste asielbeleid ooit te gaan voeren. Daar is men druk mee doende, maar wij kijken daar zo naar: we hebben nu te maken met de mensen die nu in Nederland zijn."

Meerdere gemeenten

Burgemeester van Doetinchem en voorzitter van de Tijdelijke Commissie Asiel en Migratie (TCAM) van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) Mark Boumans, zegt dat meer gemeenten te horen hebben gekregen dat hun plannen niet 'sober genoeg' zijn.

Daarbij zijn er tientallen gemeenten al bezig met vergevorderde plannen voor concrete locaties. "Die gemeenten zitten met de handen in het haar."

Wat is wel sober?

Wat is wel sober genoeg? Zowel Heerts als Boumans weten daar het antwoord niet op. Of dat bijvoorbeeld twee of drie mensen per kamer zou zijn, kunnen ze niet beamen.

Boumans bekijkt foto's van al in gebruik genomen doorstroomlocaties in Horst aan de Maas, Brummen en Rotterdam. Bij de laatste is sprake van één persoon per kajuit. "Als u mij vraagt, zou ik zeggen: dit lijkt mij een sobere opvang. Maar goed, ik ben de minister niet en zij gaat erover."

Betere integratie en meer zelfstandigheid

Waarom zouden er niet meer mensen een slaapkamer kunnen delen en zo de doorstroomlocatie minder 'luxe' maken? "Dat woord 'luxe', daar wil ik het niet over hebben. Het is niet zo dat het allemaal even luxe is", zegt Heerts. De gedachte achter een zelfstandige kamer is dat deze bijdraagt aan zelfstandigheid, en de integratie zal bevorderen van statushouders, mensen van wie is besloten dat ze in Nederland mogen blijven.

Boumans: "Eén ding weten we zeker: als mensen hier mogen blijven, dus hun status hebben gekregen, hebben wij er allemaal belang bij dat ze heel snel inburgeren. Als je een beetje prettig woont, ook al is dat heel bescheiden, en je gaat de taal leren en je gaat aan de slag met werk, dan is de kans op integratie veel groter."

Bedtijden en sleutelplan

Het idee met de minister te moeten onderhandelen over het aantal mensen per kamer valt niet goed bij de VNG. Boumans vindt dat een vreemde gang van zaken.

"Ik gun het de minister ook dat ze op een iets ander abstractieniveau met ons het gesprek aan kan gaan. Want het volgende is dat we ook over het sleutelplan moeten praten of over de bedtijd van de vluchtelingen. Dat lijkt me niet iets waar ik me mee moet bemoeien."

Geen antwoord

Boumans wil dat minister Faber zo snel mogelijk duidelijkheid geeft over wat dan wel wordt verwacht van de doorstroomlocaties. Het contact tussen de VNG en de minister loopt niet soepel. Op drie brieven van de gemeenten aan haar is geen antwoord gekomen. Slechts één keer is er fysiek overleg geweest. "Ik verwacht dat ik de minister in mijn functie (als voorzitter van de Tijdelijke Commissie Asiel en Migratie van de VNG, red.) om de week aan de telefoon heb. Maar dat gebeurt niet."

Boumans doet daarom een appèl aan het hele kabinet, want 'het hele kabinet heeft de handtekening gezet onder het regeerakkoord'. "Wat ik hoop is dat het inzicht in het hele kabinet is dat je dit echt goed moet oplossen met de medeoverheden." De gemeenten en minister Faber zitten volgende week opnieuw om tafel.