Gemeente Arnhem wacht niet langer tot kabinet burgers in financiële nood helpt: 'Dit is een bestaanszekerheidscrisis'

Al weken gaat het over mogelijke plannen van het kabinet: wordt er iets gepresenteerd op Prinsjesdag waar mensen in financiële nood mee geholpen zijn? De gemeente Arnhem wacht niet langer en gaat zelf inwoners extra geld geven.

De hele zomer leek niks mogelijk vanuit politiek Den Haag. Er lekte vorige week uiteindelijk wel iets uit, maar volgens de Arnhemse wethouder van bestaanszekerheid, Mark Lauriks, duurt dat allemaal te lang. "De crisis is nu."

Ziek van de stress

De gemeente Arnhem ziet dat haar inwoners vastlopen, net als veel andere mensen in het land. De situatie is schrijnend, er wordt gesproken over een 'bestaanszekerheidscrisis' die erger is dan alleen een energiecrisis of een koopkrachtcrisis.

"Er bellen honderden mensen in tranen naar onze gemeente", vertelt Lauriks. "Mensen worden ziek van de stress." Ook voorzitter Marco Florijn van branchevereniging van financiële hulpverleners NVVK ziet de onrust toenemen. "Mensen bedreigen onze hulpverleners of bellen omdat ze denken aan zelfdoding. Dat is het droevigste scenario dat je kunt bedenken. Je hoort hoe groot de problemen in de samenleving zijn."

'Ik mag geen nieuwe schulden maken'

De Arnhemse Daisy Passon (27) zit in de schuldsanering en heeft 50 euro per week te besteden. "Ik hou 30 euro per maand over. Mijn gascontract verdubbelt dit jaar, dat gaat een probleem worden."

Daisy vreest ervoor dat ze, wanneer ze nieuwe schulden krijgt, haar bewindvoering kwijtraakt. Mensen in schulden die begeleid worden, mogen namelijk geen nieuwe schulden maken.

Geen huisuitzettingen

De energierekening is daarmee een extra grote zorg voor mensen in de schuldsanering. In Arnhem heeft de gemeente inmiddels afgesproken dat mensen niet hun financiële begeleiding kwijtraken als ze door de energiekosten opnieuw in de schulden komen. Ook zet wethouder Lauriks zich er lokaal voor in dat er geen huisuitzettingen zijn.

"Nu de inflatie heel hoog is, merk ik daar veel van", vertelt Daisy. "Boodschappen zijn veel duurder, ik moet gebruik maken van de voedselbank. Het leven is niet leuk. Mijn vrienden gaan naar festivals, terwijl ik al mijn geld kwijt ben aan boodschappen. Een bord eten is toch belangrijker."

'Het leven is niet leuk'

Daisy heeft een lange weg bewandeld om te zijn waar ze nu is. Ze is vrijwilliger bij Stichting Oprecht en omdat ze is gedeeltelijk afgekeurd, heeft ze recht op een uitkering. "Ik had te maken met een opstapeling van problemen. Ik heb nooit geleerd om om te gaan met geld, ik gaf te veel uit. De schulden stapelden zich op. Ik had een fout vriendje en raakte dakloos."

Ze heeft op een gegeven moment alles uitgezocht en kreeg een bewindsvoerder. Nu ze in de schuldsanering zit gaat het beter met haar.

'Het probleem is groter dan koopkracht'

Florijn van de schuldhulpverleners maakt zich grote zorgen over de groter wordende crisis. "Het is heftig. We hebben kabinetsbreed beleid nodig." Hij denkt dat minister Schouten van Armoedebestrijding wel doorheeft hoe het er bij mensen aan de keukentafel aan toe gaat, maar dat die urgentie nog niet door het hele kabinet wordt gevoeld.

"Het probleem is forser dan tot nu toe gezien werd. Er melden zich groepen bij de schuldhulpverlening die we nooit eerder zagen. Het probleem is ook groter dan de koopkracht. Huurkosten waren al gestegen, zorgkosten zien we ook stijgen. We voeren nu de druk op richting het kabinet in de hoop dat ze duidelijkheid geven. Niet alleen over energie, er is een breder koopkrachtprobleem."

'Moedige stap'

Dat ziet de Arnhemse wethouder Mark Lauriks ook. Daarom werkt hij nu aan een extra energietoeslag. Daarnaast kunnen arme gezinnen hulp krijgen bij het kopen van schoolspullen. Ook als de koelkast of de wasmachine kapot is, springt de gemeente bij. Hij gebruikt het duurzaamheidsfonds om mensen te helpen bij de aanschaf van een duurzame koelkast en ander witgoed, zodat de energierekening bij mensen thuis lager wordt."

Florijn vindt het moedig dat Arnhem nu zelf naar voren stapt. "Het kabinet heeft het niet gedaan. Arnhem ziet zelf wat er in straten en wijken gebeurt, dan begrijp je de wanhoop. Die 1.300 euro energietoeslag is niet genoeg, er is meer aan de hand. Ik vind het knap dat zij nu naar voren stappen, ik denk dat meer gemeenten dat aan het voorbereiden zijn."