Geen voedsel uit een fabriek eten, kan dat eigenlijk wel? Journalist Eva probeerde het een maand lang uit

Mensen die veel ultrabewerkt voedsel uit een fabriek eten, lopen 24 procent meer kans op een hartaanval of beroerte. Beter dus om het niet te eten, maar hoe doe je dat en wat levert het op? "Sommige producten zien er gezond uit, maar zijn het niet."

Eva Kestemont (33) nam de proef op de som. De Vlaamse journaliste besloot, samen met negen anderen, een maand lang geen fabrieksvoedsel te eten. "We wilden erachter komen of we ons beter zouden voelen, of dat we er anders zouden gaan uitzien."

Ultrabewerkt voedsel

Het experiment leidde tot het boek Verbeterd recept - waarom je te veel ultrabewerkt voedsel eet en hoe dat anders kan. Kestemont hoopt dat het een gesprek op gang brengt, maar het boek dient ook als kompas in een wereld waarin het meeste voedsel 'ultrabewerkt' is.

Dat is eten en drinken dat in een fabriek wordt gemaakt of bewerkt. Behalve te veel suikers, verzadigde vetten en zout, bevat het vaak ook allerlei kunstmatige ingrediënten als bindmiddelen, smaakstoffen en kleurstoffen.

Wat gezond lijkt, is het niet

"40 tot 80 procent van het eten in de supermarkt bestaat uit ultrabewerkt voedsel", legt Kestemont uit. "Dat zijn ook veel producten die op het eerste gezicht gezond lijken. Zoals bijvoorbeeld een bakje hummus, mueslirepen of yoghurt met bepaalde smaakstoffen."

Kestemont vindt het daarom belangrijk dat het onderwerp bespreekbaarder wordt. "Op deze manier worden mensen bewuster over wat ultrabewerkt voedsel inhoudt en wat het met je lichaam doet."

Veel zelf maken

TIjdens haar experiment om geen ultrabewerkt voedsel te eten, bezocht Kestemont de supermarkt nauwelijks meer. "Als je geen ultrabewerkt voedsel wil eten, dan moet je een groot deel van het voedsel uit de supermarkt overslaan."

"Je moet veel meer nadenken over je eten en veel zelf maken", vertelt ze. "Ook haalde ik veel van mijn vers eten bij ambachtelijke winkels, markten en traiteurwinkels. Als ik zin had in frisdrank, maakte ik bijvoorbeeld mijn eigen siroop."

Ultrabewerkt is makkelijk

Kestemont realiseert zich dat dit voor veel mensen een drempel is. Ultrabewerkt eten is smakelijke en goedkope voeding, die weinig bereidingstijd vraagt. Een uitkomst dus voor mensen die druk zijn en geen tijd hebben om lang in de keuken te staan.

"Begrijpelijk, maar wel echt een probleem", zegt ze. "Want uiteindelijk word je er ziek van."

Gezondheidsrisico's

"Een hoge consumptie van ultrabewerkt voedsel vergroot het risico op ziektes zoals bijvoorbeeld obesitas, kanker en dementie." Ook loop je dus 24 procent meer kans op een hartaanval en een beroerte, blijkt uit een recent onderzoek van European Society of Cardiology.

"Onderzoekers zijn nu bezig met het in kaart brengen van de oorzaken daarvan. Jarenlang werd aangenomen dat de hoge gehaltes vet, suiker en zout de boosdoener waren. Nu Kijken ze bijvoorbeeld ook naar bepaalde additieven en hun effect op de darmwerking."

Veranderingen na het experiment

Wat Kestemont vooral merkte toen ze een maand lang geen ultrabewerkt voedsel at, was dat ze lichaamsvet verloor, vooral bij haar buik. "Dat was best opmerkelijk, want we aten en dronken wat we wilden. Alleen was het verschil dat dit voedsel door onszelf of ambachtelijk was gemaakt. Het is niet dat we structureel honger hebben geleden."

"Een ander interessant aspect was de opmerkelijke daling van het kwikgehalte bij alle deelnemers." Ook was er een proefdeelnemer die voor het experiment regelmatig last had van heftige migraineaanvallen. Tijdens het experiment bleek dat deze proefdeelnemer daar nauwelijks meer last van had, vertelt Kestemont.

Beleidsmaatregelen

In de maand dat Kestemont alleen maar onbewerkt voedsel at verbeterde haar gezondheid dus enorm. En dat gezonde gevoel gunt ze iedereen. "Daarom moeten er betere middelen komen voor mensen die het financieel niet breed hebben." Die groep kiest relatief vaak voor ultrabewerkt voedsel, omdat het goedkoop en makkelijk is.

"Op dit moment zien wij het voeding enkel als een individuele verantwoordelijkheid, maar er is ook een taak voor de overheid", besluit Kestemont. "Gezond en vers voedsel moet voor iedereen betaalbaar worden. Het afschaffen van btw op groente en fruit zou al een stap in de goede richting zijn."